- CEBİR
Köprüde Gelen İlham: Kuaterniyonlar
İçimizde bir çoğumuz lise yıllarında karmaşık sayıları görmüştür. Bu konu bize ilk başta değişik gelse de zamanla alıştık. Karmaşık düzlem, i’nin negatif bir sayının karekökü olduğu sorununu unutmamızı sağlar. İlgilenmemiz gereken tek…
- MATEMATİK
Neden Satın Aldığımız Bir Çok Şeyin Sonu 9 Sayısı İle Biter?
Sayılar kesin miktarları tanımlamak için icat edildi: üç diş, yedi gün, on iki elma. Ancak giderek amaçlarının dışında kendilerine kullanım alanları buldular ve giderek daha büyük sayılar ortaya çıktı .…
- SAYILAR
Bir Dönemin Çıkmazı İ Sayısı ve Sanal Sayılar
Cebir, sayıları temsil etmek için x ve y gibi sembollerin kullanıldığı denklemlerin dilidir. Cebirde, “İkiye kaç eklersem sonuç sıfır olur?”, diye sorarız ve bilinmeyene x deyip, bu sorumuzu cebirsel olarak…
- SAYILAR
Ramanujan’ın Pi Sayısı İle İlgili İlginç Hesaplamaları
Srinivasa Ramanujan 1887 yılında Güney Hindistan’daki bir küçük kentte, pek varlıklı olmayan bir ailenin çocuğu olarak doğdu. Okul arkadaşları ile aynı şekilde matematik öğrenerek büyüdü, ancak kısa sürede onun bu…
- MATEMATİK
Asal Sayılar Hakkında Pek Çok Şey
Asal sayılar konusu matematiğin hiçbir dalında olmadığı kadar gizem, zarafet ve heyecan barındırır. Sayıların temelinde sayma sayıları vardır: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12,…
- MATEMATİK HER YERDE
Asal Çarpanlar ve Şifreleme
Verilen bir sayı asal mıdır, değil midir? Sayının asal çarpanları nelerdir? İnsan asal sayıları tanımladığı zamandan itibaren, sürekli asal sayıların ardından koşar oldu. Yazımızı okumaya başlamadan önce asal sayılar hakkında…
- MATEMATİK
Bilinen En Büyük Asal Sayı ve Mersenne Asalları
Bilinen en büyük asal sayı nedir diye merak ederseniz cevap 21 Aralık 2018 tarihinde bulunan aşağıdaki 24.862.048 basamaklı devasa sayı diye cevap verebiliriz. 282 589 933-1 Asal sayılar ailesinin bu…
- SAYILAR
Bir Sayısı Neden Asal Değildir?
İlköğretim ve lisede asal sayı şu şekilde tanımlanıyor: “Bir ve kendisinden başka böleni olmayan doğal sayıya asal sayı denir.” Bazı öğrenciler bu tanımdaki eksikliği fark ederler: “O zaman 1 sayısı…
- SAYILAR
Goldbach Hipotezi: Her Çift Sayı İki Asal Sayının Toplamı mıdır?
Matematik ile biraz ilgiliyseniz dönem dönem çözülememiş sorulara denk gelirsiniz. Hatta bazı sorular için “Bu nasıl çözülememiş olabilir?” diye şaşırabilirsiniz. Mesela, sayılar teorisindeki Goldbach sanısı bunlardan bir tanesidir. Goldbach hipotezi,…
- SAYILAR
Asal Sayılar ile Ağustos Böcekleri Arasındaki Bağlantı Ne Olabilir?
Ağustos böcekleriyle ilgili yapılan araştırmalar bize asal sayıların doğanın döngüleri arasına gizlenmiş olabileceğini gösteriyor… Yalnızca Kuzey Amerika’da 190’dan fazla ağustosböceği türü ve alt türü var. Bu böceklerin bir kısmı her…
- MATEMATİK HER YERDE
Bilim Kurgu Yazarları Neden Asal Sayıları Severler?
Bilim kurgu yazarları uzaylılarının Dünya ile iletişim kurmasını istediklerinde karşılaştıkları bir problemleri vardır. Uzaylılarının gerçekten zeki olduklarını ve yerel dili öğrendiklerini mi ya da evrendeki herkesin İngilizce konuştuğunu mu varsaymalı?…
- MATEMATİK HER YERDE
Şehirlerin Büyümesinin Ardındaki Şaşırtıcı Matematik
Yaşamayı seçtiğimiz yer, paramızı nasıl harcadığımız ve zamanımızı nasıl harcadığımız kendi kararımızdır. Yine de sayıların merceğinden aslında kolektif davranışlarımız tahmin edilebilir, karşılıklı olarak uyumlu matematik yasalarına uyar. Şehirlerin büyüme hızı…
- SAYILAR
Negatif Sayılar: Negatif Düşünmenin Pozitif Gücü
Negatif sayılar bize yüzyıllarca zihinsel eziyet yaşattı ve bir çoğumuza halen yaşatmaya devam ediyor. Bu nedenle, binalardaki yer altı katlarını B1, B2 ve B3 gibi alfasayısal kombinasyonlarla gösteriyoruz. Bu yüzden…
- MATEMATİK HER YERDE
Tekdüze Çizgilerin Geometrik Doğurganlığı Moiré Desenleri
Pencere tüllerinde, televizyon ekranlarında, otoyol çitlerinde, akla gelmedik yerlerde birdenbire ortaya çıkıp sonra kaybolan hareler yani Moiré desenleri ile karşılaşıyor ama gözden kaçırıyor olabilirsiniz. Onları bir göz yanılması zannetsek de…
