-
Tarih
Hafta Sonu Tatili Neden İki Gündür? Bu Fikir Nasıl Gelişti?
Herkesin giderek daha fazla çalışmak zorunda kaldığı günümüzde, yorucu geçen bir çalışma haftasının devamında yaklaşan iki günlük bir hafta sonu tatili, akıl sağlığımızı korumamıza yardımcı olur. Eğer Cumartesileri çalışmak zorunda kalmayan şanslı kesimdenseniz, sosyalleşmek, uyumak ve sevdiklerimiz ile zaman geçirmek…
-
Mühendislik ve Teknoloji
Hesaplamalara Göre Dünyanın Sonu 2040’ta Küresel Bir Çöküşle Gelecek
1704’te Isaac Newton bir dizi matematiksel hesaplama sonucunda 2060 yılı civarında (veya sonrasında, “ama öncesinde değil”) dünyanın sonunun geleceğini tahmin etmişti. Hesaplamalarında temel olarak bazı kutsal metinleri kullanmıştı. Dünyayı değiştiren bir astronom ve fizikçinin bunlara inandığını görmek gerçekten düşündürücü. Ancak günümüzde…
-
Tarih
Ouija Tahtası Ve Arka Plandaki Güç Nedir?( Cevap Ruhlar Değil!)
Kapak görselinde kullandığımız nesneyi kullanmasanız da adını duymuşsunuzdur. Duymasanız da en az bir filmde kendisine rastlamışsınızdır. Bu nesnenin adı Ouija board yani Ouija Tahtası. Kullanım amacı ise ruhlarla iletişim kurmak. Tarihsel olarak, bunlara konuşma tahtaları da denir ve bunlar neredeyse…
-
Tarih
Yaşadığı Çağı Değiştiren Bir Bilim İnsanı: Cavid Erginsoy
Gerek bilimsel ve mesleki başarıları, gerekse çok yönlü ve renkli kişiliği ile 43 yılık kısa ömrüne çok insanının yaşamını sığdırmayı başarmış bir bilim insanı: Hüseyin Cavid Erginsoy. Genç yaştaki ölümüne karşın fiziğe çok önemli katkılarda bulunan, dünyaca ünlü bilim insanımız,…
-
Psikoloji
Peter Pan Sendromu: Sonsuza Dek Çocuk Kalma Durumu
James Matthew Barrie’nin (1860-1937) Peter Pan kitabını bilmeyen yoktur sanırız. Yazarın 1904’te yayınlandığı ses getiren eseri Peter Pan, hala edebiyat dünyasının unutulmazları arasında. Var olmayan ülkede (Neverland) sonsuza dek çocuk olarak yaşamak isteyen eserin kahramanı Peter Pan, sadece edebiyat dünyasında…
-
Psikoloji
McGurk Etkisi: Duyularımızın Bizi Aldattığını Kanıtlayan Bir Yanılsama
Kötü dublajlı bir yabancı filmi fark etmek oldukça kolaydır. Oyuncuların ağızlarından çıkan sesler duyduğunuz, gördüğünüz dudak hareketleriyle uyuşmuyor gibi görünür. Başka bir deyişle, film sırasında görme ve işitme duyumuz aynı anda uyarıldığında bile, beynimiz hangi dudak hareketlerinin hangi konuşma sesleriyle…
-
Psikoloji
Szondi Testi İle İçimizdeki Gizlenen Kişiliği Tespit Etmek Mümkün mü?
20. yüzyılda Macar psikiyatrist Léopold Szondi, bir kişinin bilinçsiz düşüncelerini, arzularını ve dürtülerini ortaya çıkarmayı amaçlayan bir test geliştirdi. Psikiyatrist, insanların kendilerine benzeyen kişilere ilgi duyduğuna inanmaktaydı. Böylece Szondi testi olarak adlandırılan projektif bir psikolojik kişilik testi oluşturdu. Sonrasında bu test ruh…
-
Tıp ve Sağlık
Ispanak, Temel Reis ve Demir Efsanesi Bir Ondalık Sayı Hatası mıydı?
Çizgi film karakteri ve ilk Amerikalı süper kahraman olan Popeye, yani Türkçe adıyla Teme Reis’i büyük küçük hepimiz severiz. Bildiğimiz gibi Temel Reis süper güçlerini ıspanaktan daha doğrusu ıspanağın çok fazla demir içermesinden almaktadır. 1930’larda bu fikir yaygın olarak kabul…
-
Toplum ve Yaşam
Dolar ile Altın Neden Ters Orantılıdır? Biri Artınca Diğeri Neden Azalır?
Günümüzde genellikle “para kötüdür” veya “para tüm kötülüklerin köküdür” gibi klişe sözleri özellikle parasız kaldığımız zamanlarda sık sık söyleriz. Ancak basit gerçek şu ki, eğer para olmasaydı dünya şu anda olduğundan çok daha kafa karıştırıcı bir yer olacaktı. Neden diyorsanız…
-
Mühendislik ve Teknoloji
Telefon ve Hesap Makinesinin Tuş Dizilimi Neden Farklıdır?
Belki dikkat etmemiş olabilirsiniz. Telefon üzerindeki rakamlar yukarıdan aşağıya 1’den 9’a doğru sıralıdır. Ancak hesap makinelerindeki tuş dizilimi daha farklıdır. Rakamlar aşağıdan yukarıya doğru artar. Peki ama bu fark neden var? Bu sorunun cevabı, hesap makinelerinin ilk üretildiği zamanda yatıyor.…
-
Sanat ve Edebiyat
Matematikçi Şairler: Şiirlerin İçindeki Matematik
Matematik beklemediğiniz pek çok yerde karşımıza çıkabilir. Bunlardan bir tanesi de şairlerin dizeleridir. Bu yazımız da üç matematikçi şair ile tanışalım. Bu kişiler bir meslek olarak matematiği tercih etmeseler de belli ki matematik ile oldukça ilgiliydiler. Sonuçta unutmayalım. Şiir bize…
-
Günlük Hayatımızda Matematik
Köpek Yaşı Nasıl Hesaplanır? Cevap 7 ile Çarpma Değil!
Köpeğiniz on yıldır yaşıyorsa yaygın olarak kabul edilen inanç, 70 yaşındaki bir insan kadar yaşlandığıdır. Bu dönüşüm faktörü, yaklaşık 77 olan insan yaşam beklentisinin, köpeklerin yaklaşık 11 olan yaşam beklentisine bölünmesinden gelir. Ancak yeni araştırmalar, işlerin o kadar basit olmadığını gösteriyor.…
-
Mühendislik ve Teknoloji
NATO Fonetik Alfabesi Nedir ve Nasıl Kullanılır?
Filmlerde bazen karşılaşırız. Telefon ya da telsiz ile iletişim kurmaya çalışan bir kişi karşısındakine ALFA, BRAVO, CHARLIE…biçiminde bazı anlamsız kelimeler söyler. Bu kullanılan kelimeler rastgele değildir. Uzun araştırmalar sonucunda seçilmiştir ve günümüzde NATO Fonetik alfabesinin ilk üç harfidir. Fonetik alfabe,…
-
Tarih
Bilimin Değerini Richard Feynman Anlatsın
Yüzyılın önemli fizikçilerinden olan Richard Feynman, National Academy of Science’ta 1955 Sonbahar toplantısında ilham verici bir konuşma yaptı. Daha sonra bu konuşmayı kaleme de aldı. Bilimin değerini Richard Feynman bize anlatsın. Konuşmanın orijinalini buradan okuyabilirsiniz. Bilimin Değeri Zaman zaman insanlar…
-
Kimya
İki Nobel Ödülü Madalyası Nasıl Yok Edilir?
Almanya 1940’ta Kopenhag’ı işgal ettiğinde, fizikçi Niels Bohr iki Nobel Ödülü madalyasına sahipti. Ama bunlar aslında onun madalyaları değildi. İlki 1914 Fizik Ödülü’nü kazanan Max von Laue’ye, ikincisi ise 1925’te fizik ödülü kazananı James Franck’a aitti. Birisi Yahudi diğeri Nasyonal…
-
Matematik Ne İşe Yarar?
İstatistikçiler 2. Dünya Savaşında Alman Tank Sayısını Nasıl Hesapladı?
Birazdan okuyacağınız Alman tank problemi ilginç bir tarihi olaydır. Bu olay aynı zamanda istatistiğin gerçek dünyadaki uygulamasının güzel bir örneğidir. Esasen, Alman Tank Problemi, yalnızca sınırlı bir örnek ile tüm bir popülasyonun boyutunun nasıl tahmin edileceğini bizlere gösterir. 70 ila…
-
Kimya
Suya Tuz Eklemek Daha Hızlı Kaynamasını Sağlar mı?
Annelerimizden duymaya alışık olduğumuz bir söylem vardır. Buna göre, ocaktaki bir tenceredeki suya tuz koymak suyu daha hızlı kaynatacaktır. Aslında bu söylem doğrudur ancak fark çok küçük olacağı için herhangi bir değişikliği gözlemlemek mümkün değildir. Sonuçta 1 litre suyun içerisine…
-
Tarih
Dünyanın İlk Sismografı 2000 Yıl Önce Çin’de İcat Edildi
Günümüzde dünyanın dört bir yanındaki kilit yerlere dağılmış, sürekli veri toplayan ve sismologların depremlerin nasıl çalıştığını daha iyi anlamalarına yardımcı olan bu tür binlerce araç var. Hala depremleri doğru bir şekilde tahmin edemesek de, sismik şokları tespit etme, kaydetme ve ölçmede…
