ZİHİN AÇAN YAZILAR
Aya 45 Yıldır Neden Yeniden Gidilmedi?
1972 yılına kadar, aya gönderilen toplam 12 kişi, NASA’nın en büyük başarılarından biri olarak bilinir. Ancak aradan geçen 45 yılda, yeryüzüne en yakın bu cisme…
Beyin Bir Kastır, Gelişmesi Mümkün!
Kendinizle ilgili düşüncelerinizi değiştirdiğinizde beyniniz de otomatik olarak değişiyor. Fikirlerin kalıcı olması erken yaşlarda başlamaktadır. İçinde yaşadığımız topluluk bizi etiketler, biz de kendimizi etiketleriz. Bir…
Matematikçiler ve Şairler
Bilimsel bir yayındaki güzel bir matematik formülüyle, bir deneme ya da söylevdeki birkaç parlak şiir dizesi arasındaki çarpıcı simetrik benzerliği fark etmek zor değildir. Goethe,…
Kısa Animasyonlar Üzerine
Sanatın kısası her zaman zordur. Birçok yazar, şiir yazamadıkları için hikâye, hikâye yazamadıkları için roman yazdıklarını söyler. Julio Cortazar, “Roman sayıyla kazanır, kısa hikâye ise…
Marie Curie Oranı
Bir mutluluk, refah ve gelişmişlik normu öneriyoruz. Hani vardır ya, kişi başına düşen … oranı türünden “gelişmişlik” normları. Önereceğimiz norm: “Kişi başına düşen Marie Curie…
Ay’a Gerçekten İnildiğinin 7 Kanıtı
Ay’a gerçekten inildi mi inil(e)medi mi? Amerikalılar yalan mı söylüyor? Ruslar’ın inişin bir düzmece olduğunu iddia etmesi doğru mu? Ay’a iniş görüntüleri, astronotların yürüyüşleri Hollywood’dan…
Yıkımın Vermiş Olduğu Haz
Muhtemelen, gerek sosyal medyada gerekse bizzat kendiniz, insanların yol kenarında veya inşaat alanı yakınlarında yıkım yapan iş makinelerini izlediğine şahit olmuşsunuzdur. Dozerler, vinçler, tahrip olan…
Dünya İle İlgili Hala Yanlış Bilenlerin Olduğu Üç Gerçek
Dünya yuvarlak mı, düz mü? Dünya döner mi dönmez mi? Kütle çekimi var mı? Yukarıdaki 3 soruya bakınca bu çağda hala bunları bilmeyenler var mı!?’…
Einstein ile Bir Saat
Emil Ludwig’in dediği gibi Einstein’dan bahseden üç yüz milyon kişi olmasına rağmen onu gerçekten anlayanların sayısı bini geçmez. Türkiye’nin doktoralı ilk Türk matematikçisi Kerim Erim’in anılarından…
Kavanozdaki Beyin: Einstein’ın Tuhaf Son Yolculuğu
Albert Einstein ismini duymayanımız var mı? Bilimle ilgilensin veya ilgilenmesin, büyükten küçüğe hemen herkesin ismini bildiği, az çok hayatı hakkında bir şeyler duyduğu büyük bir…
DÜNDEN BUGÜNE MATEMATİK
Herkesin Bildiği Çarpı İşareti
Ne zaman bir öğrenci 2X2=4 yazsa, günümüzden yaklaşık 300 sene önce, Avrupa’nın önde gelen matematikçilerinden biri olan William Oughtred tarafından ilk kez önerilen çarpı işareti…
Onu Bir de Kurmaca Dahisinden Dinleyin: Isaac Asimov ve Matematik
Matematik hakkında pek çok övgü cümlesi ona yapılmış pek çok güzelleme duyabilirsiniz. Muhtemelen bunların hiçbiri bir abartı da değildir. Ancak bu sözleri kimin söylediği de…
Eşittir İşaretini Bize Kazandıran Bir İdealist: Robert Recorde
Robert Recorde zamanından önce bu dünyaya gelen ve trajik bir sonla aramızdan ayrılan bilim insanlarından biri idi. 16. yüzyılda ekonomi, tıp, matematik, teoloji üzerine birçok…
İslam Dünyasında Matematik
Bilimsel bilgi evrensel bir özellik taşır. Irk, milliyet, din ve cinsiyet gibi ayrımları kabul etmez. Günümüzde ulaştığımız bilim düzeyine her uygarlığın katkısı olmuştur. Greklerin kendilerinden…
e Sayısı ve Kayıp Tarihi
Matematikte en ilgi çeken sayılardan biri pi sayısıdır fakat en az onun kadar önemli bir sabit daha vardır: e sayısı Sonsuza uzanan değeri ondalık basamakların ilk…
Köprüde Gelen İlham: Kuaterniyonlar
Matematikte keşifler nasıl yapılır? Bazen masa başında çalışırken, çoğu zaman ise alakasız bir etkinlik ile meşgulken. Yürüyüş yaparken, yemek pişirirken veya yarı uyanık uyumak üzereyken.…
2’nin Karekökünün Hikayesi
Yunanistan açıklarında fırtınalı bir gün. Tarih M.Ö. 520 civarı. Geminin arka tarafından bir adam açık denize atılıyor ve gemi uzaklaşıyor. Bu adamın adı Hippasus. Suçu mu?…
Gödel Kanıtı
1931 yılında bir Alman bilim dergisinde kısa ve ilgi çekici olduğu kadar da düşündürücü bir yazı yayınlandı. Yazının başlığı şöyleydi. ‘Uber Formal unentscheidbare Sâtze der…
Kök 2’nin İrrasyonelliğine Geometrik Bir Bakış
“Herhangi bir çemberin, çevresinin çapına oranı sabittir” cümlesindeki güç “Herhangi bir karenin, kenarıyla köşegeni rasyonel orantılı değildir” cümlesindeki güçten çok da ileri değildir. İkisi de…
Simitten Çembere Bir Tarih Yolculuğu
Çocukların zihninde yer eden kavram imajlarının, kavram tanımlarıyla örtüştüğü oranın, matematik eğitiminde elde edilecek başarı oranıyla yakın bir korelasyonunun olduğunu düşünenlerdenim. “Bunu nasıl başarabilirim”in ise…
MATEMATİK HER YERDE
Elbfilarmoni: Algoritmalarla Dolu Bir Konser Salonu
Elbfilarmoni ile tanışın! Çağımızın en ilgi çekici yapısı olmaya aday bir konser salonundan bahsediyoruz. Bu konser salonunun en müthiş yanı, dalga görünümlü dış tasarımıyla Almanya’nın…
Diziler ve Gündelik Hayatımız
Günlük hayatınızda televizyonu, bilgisayarı hatta gazeteyi açtığınızda, takip edin veya etmeyin, yayınlanan bir sürü dizi olduğunu görürsünüz. Bu sebepten dolayı ‘dizi’ deyince aklımıza gelen ilk…
Altın Oran ve Gerçekler
Hakkında çok yazılan altın oran hakkında biraz daha mantıklı ve detaylı bilgi sahibi olalım… Yazıya başlamadan önce Oran ve Orantı demekle neyi kastettiğimizi anlatalım: Altın Oran…
Pi’nin Yaşamı Aslında Üçgenlerden İbaret
Bir çok kişi, 2012 yılında çekilen, bir kaplan ve çocuğun hikayesini konu alan Pi’nin Yaşamı isimli filmi anımsayacaktır. Film 2013 yılında “En İyi Görsel Efekt Oscar’ı”…
Gezgin Satıcı Problemi
Gezgin Satıcı Problemi veya yabancı kaynaklarda bulabileceğiniz ismi ile “Traveling Salesman Problem” Bilgisayar Bilimleri’nin gelişmesine büyük katkı sağlayan problemlerden bir tanesidir. Çözmesi anlaması kadar kolay…
Parmaklarımızla Kaça Kadar Sayabiliriz?
Sadece elinizin parmaklarını kullanarak sadece 10’a kadar sayabileceğinizi düşünüyorsanız yanılıyor olabilirsiniz. Peki, parmak boğumlarımızı hesaba katarsak? Başparmağımız hariç 4 parmağın boğumlarından faydalanarak 1 el için…
Bir Bulmacadan Çok Daha Fazlası: Sudoku
Matematik bulmacaları, karmaşık matematiksel teorilerle ilişkili olabilmelerine rağmen, sıradan bir insanın bile kolayca anlayabileceği kadar geniş ve canlı olma özelliğine sahiptir. Tıpkı Sudoku gibi… Eğlenceli…
Altın Oran Kullanarak Resim Çizmek
Rafael Araujo’nun altın oran kullanarak yaptığı çizimler, resim ile bilimin en güzel birleşimi belki de… Venezuelalı mimar ve ressam olan Araujo son 40 yıldır yanında kalem,…
Matematik ve Şiir İlişkisi Üzerine
Şiir bize duygular aleminin anahtarını verir. Matematik bize evrenin anahtarını verir. Evren bir şiirdir, onu okuyabilen şaire matematikçi denir. Galileo’nun dediği gibi ‘‘Doğanın muazzam kitabının…
Madeni Paralar, 50 Peni ve Geometri
1968 dünya çapında karşı kültürel başkaldırının yılıydı ve İngiltere’de bu dönemde farklı bir biçimde bu çalkantılı dönemde sahnede yerini aldı. Tartışmaya neden olan şey bir…
YÖN VERENLER
Ktesibios ve İskenderiye Mekanik Okulu
Ktesibios( M.Ö. 285-222) İskenderiye’de yaşamış Yunan matematikçi ve mucittir. Onun yazıları ve icat ettiği sistemlerden hiçbirisi günümüze kadar ulaşmasa da…
Fizikte Güzellik Arayışı: Paul Dirac
Bir fizik kuramı, matematiksel güzelliğe sahip olmalıdır. Bu, 1976’da kendisine fiziğin ne olduğu sorulduğunda Paul Dirac’ın verdiği yanıttı. Dirac, kuramsal…
Dünya Matematik Tarihindeki 5 Türk Kadını
Dünyada ve Türkiye’de kendini bilime adamış, bilimin gelişmesine yön vermiş ve halen veren birçok bilim kadını mevcut. Bunlardan 5 tanesini…
Okuldayken Albert Einstein’in Matematiği Kötü müydü?
Matematik ile arası hoş olmayan birçok kişi için bir avuntudur bu aslında. Einstein’ın bile matematiği kötüymüş, benim ki nasıl iyi…
Florence Nightingale: Tutkulu Bir İstatistikçi
Hemşirelik deyince akla ilk gelen isimlerden birisi, modern hemşireliğin kurucusu olarak tarihe geçen, Florence Nightingale’dir. Ancak kendisinin pek de bilinmeyen…
Satyendra Nath Bose: Einstein’a Fotonları Saymayı Öğreten Adam
Fizikçilere bir artı birin ille de iki yapması gerekmediğini gösteren, Hintli fizikçi Satyendra Nath Bose kuantum mekaniği ile ışık ve…
EĞİTİM ÜZERİNE
Uzaktan Eğitim İle Fırsatları Yakalamak Mümkün!
Kendinizi geliştirmek istiyorsanız bu enstitünün online eğitim platformuna ücretsiz üye olarak ve yıllardır bu enstitüde verilmekte olan derslerin videolarını izleyerek…
Nedir Bu Problem?
Günümüzde gerek matematik alanında gerek; fizik, kimya, biyoloji, sosyoloji, psikoloji gibi aklımıza gelebilecek diğer tüm bilim alanlarında ve bunun yanında…
Bir Bilimsel Makale Nasıl Okunur?
Bir bilimsel makaleyi anlamak için nasıl okunması gerektiğini bilmek gerekir. Özellikle bir akademisyen veya bilim insanı değilseniz bu konuda oldukça…
PISA Sınavlarında Singapur Neden Daha Başarılı?
Uluslararası Öğrenci Değerlendirme Programı olarak kabul edilen ve 80 ülkeden 15 yaş grubundaki öğrencilerin bilgi ve becerilerini değerlendiren, üç yılda…
Matematik Öğretmek Ayrı Bir Sanattır
Jerry King “Savaş generallere bırakılmayacak ölçüde önemliyse, benzer nedenlerle, matematik eğitimi de matematikçilere bırakılmayacak ölçüde önemlidir” der. King’in net bir…
Kalem Tutma Yeteneğimizi Kaybediyoruz
Dokunmatik ekranlı telefonların ve tabletlerin aşırı kullanımı, çocukların parmak kaslarının kalemleri doğru şekilde tutabilmeleri için yeterince gelişmelerini önlüyor. Yapılan bir…
Pazar Sabahı Okunacak Bir Yeni Nesil Matematikçi Anısı ya da Of Not Being a Mathematician
Bir pazar sabahıydı. “Bir arkadaşa bakıp çıkacağım” diyerek başladığım öğretmenlikte yazlı kışlı 3. yılımı yaşarken çok sevdiğim bir lise öğrenci grubuna matematikte…
Çocuğunuz İçin Mental Olmayan Matematik
Matematiği öğrenmek ve öğretmek için bir kısa, sihirli bir yol yok! Ne geçmişte, ne de günümüzde… Son zamanlarda çocuklara “mental…
BİLİM ve TOPLUM
Bilgisizliğin Getirdiği Gereksiz Özgüven
Yeteneği ya da bilgisi olmayan bir konuda kendini yetkin zanneden insanlarla her yerde karşılaşmak mümkün. Neyi bilmediklerini bilmeyen ve bu…
Sosyal Psikoloji Tutarsız Davranışlarımızın Nedenini Açıklayabilir mi?
İnsan davranışları, özellikle birbirimize karşı tutum ve davranışlarımız sosyal psikoloji kapsamında birçok araştırma ve deneye konu oluyor. Bir kaçına göz…
Seçim Paradoksu: Toplumsal Seçimlerdeki Condorcet Paradoksu
Psikolojide hemen hemen tüm insanların aşina olduğu bazı kavramlar var. Özellikle internette birçok yazıda, karikatürde, haberde karşımıza sıkça çıkması sebebiyle,…
Aydınlanma Bilimin Eseridir
Bir ülkedeki bilim, o ülkedeki aydınlanma düzeyinin yüksekliğinden dolayı da gelişiyorsa, bu, bilimin aynı zamanda bir aydınlanma işi de olduğunu…
Deprasyonda mısınız ya da Değil mi? Algoritmalar Yardımı İle Artık Bunu Anlamak Mümkün
Bir çok kişi günümüzde zamanının çoğunu sosyal medya ağları civarında dolanarak geçiriyor. Bilim insanları da bu kadar çok deneği bir…
En Sevdiğimiz Konu: Kendimiz, En Sevdiğimiz Yer: Sosyal Medya
Bilgi edinmek, duyguları paylaşmak, haber vermek, kendimizi ifade etmek için dilden yararlanırız. Peki, dili en sık ne için kullanıyoruz dersiniz? Kendimizden…
Kandırmanın Bilimsel Yolları
Konumuz ikna veya başka bir deyişle kandırma. Karşı olduğunuz pek çok konuya niçin ”evet” demek zorunda kalıyorsunuz? Hiç beğenmediğiniz gereksiz…
Bilimsel Olarak Araştırıldı: Para İnsanı Bozar mı?
Hayatınızda en az bir kere duyduğunuz ya da sorduğunuz bir konu üzerine Univercity of California Berkeley Üniversitesi’nde de bir grup…
SORGULAYAN YAZILAR
Eğitim ve Zenginlik İlişkisi – Eğitim Zengin Olmaya Engel mi?
Yıllardır üniversiteyi terk edip dünyanın en zenginleri arasına giren kişilerin haberlerini okur dururum. Peki, gerçekten de bizi zenginler listesinde olmaktan…
Gelir Adaletsizliği: Orta Gelir Tuzağı ve İşsizlik
Gelir adaletsizliği konusunda biraz da orta gelir tuzağını ve işsizliği konuşalım. Orta Gelir Tuzağı Nedir? ‘Orta Gelir Tuzağı’, son zamanlarda…
Kendini (Yeniden) İnşa Etmek
Var olmak, en eski çağlardan bu yana insan zihnini kurcalayan en önemli kavram olmuştur. Varlık neyle açıklanabilir ya da varlığı…
Tanrı Felsefecileri Sever
Platon/Eflatun – Devlet: (…) Felsefeye – her uğraştan daha asil olan bu uğraşa- karşıt amaçlar için uğraşanlar tarafından kolay kolay…
Bilgi Çağı Ve Toplumsal Hastalığımız: Zihinsel Atalet
Nereye Gidiyoruz? Toplum olarak uzun yıllardır bir zihinsel atalet yaşamaktayız. Doğruyu yanlıştan ayırt etmek için hiçbir mücadele ve çaba göstermeden,…
Kürk Mantolu Madonna ve Sabahattin Ali
Bana popüler kültür hep bir dayatmaymış gibi gelir. Bu yüzden de her zaman onunla inatlaşırım. O ısrar ettikçe ben başımı…
Sınavlara Hazırlanma Gençlerin Öğrenme Yeteneğini Köreltiyor
Sınavlara hazırlama ve test düzeni, genç insanların öğrenme yeteneğini köreltiyor ve geleceklerini yok ediyor. Gelecekte, eğer bir iş istiyorsanız, makinelerden…
GENEL’LEME’!!: Dünyanın Sonunu Getiren Ön yargılar ve Buhranlar
Dertleşme zamanı dostlarım.. Ayı Hikayesi Bir zamanlar kış uykusunu çok seven iki dost ayı varmış.. Zaman yaklaşırken onlar da heyecanla…
