- MATEMATİK
Büyük Sayıların Adları Nasıl Veriliyor?
En büyük sayı nedir? Googol nedir? Sentilyon nedir? Büyük sayıların adları nasıl veriliyor? Bunun gibi sorular, genellikle merak edilen sorulardır. İnternette küçük bir araştırma, bu merakı giderecek yanıtlarla doludur. Zahmete…
- MATEMATİK
Matematik Nedir?
“Matematik p⇒q biçimli önermelerden oluşur, ama p doğru mudur diye asla sormazsınız.” Bertrand RUSSELL Bir matematikçiye 2+2 kaç eder diye sormuşlar, matematikçi de düşünmüş ve şu cevabı vermiş: “1+1=2 ederse, 2+2…
- BEYİN JİMNASTİĞİ
Mutlu Son Problemi
Sonu mutlu biten bir problemle tanıştıralım sizi: Problemin adı mutlu son problemi ya da İngilizce adı ile Happy Ending Problemi. Anlatacağımız problem başlangıçta oldukça basit aslında: Farz edelim ki elinizde…
- KALKÜLÜS
Sonsuz Küçüklerin Kısa Tarihi: Modern Analizi Doğuran Fikir
Doğru, düzlem ve katı cisimlerdeki sonsuzluğu görmeyi öğrenmek, matematiği sonsuza dek değiştirdi. Yunan filozof Hippasus’tan Fransız matematikçi Cauchy’e uzanan bir yolculuğun hikayesi… Milattan önce 5. Yüzyılda gizli Pisagor kardeşliğinin bir…
- KALKÜLÜS
Anlamak Çözmeye Yetmez
Hayır, yanılıyorsunuz! Matematikte söylenmiş en güzel sözü söyleyen adam bir matematikçi değil. (En azından bildiğimiz kadarıyla.) Fakat, onu yakından tanıyorsunuz! En güzel şarkılarından birinin içine gizledi bu sözü Bülent Ortaçgil: “Anlamak…
- GEOMETRİ
Plimpton 322: 3700 Yıllık Trigonometrik Tablo
1900’lü yılların başında Irak’ın güneyinde keşfedilen Plimpton 322 adıyla bilinen Babillere ait 3700 yıllık kil tabletin bilinen en eski trigonometrik tablo olduğu düşünülüyor. Dahası, araştırmacılar trigonometrik değerleri hesaplamak için Babillilerin…
- KALKÜLÜS
Limitin Öyküsü
Augugtin Louis Cauchy’nin (1789-1857) yaşadığı dönem, Fransa’da toplumsal kargaşaların, savaş ve ihtilallerin yoğun olduğu bir dönemdir. Buna karşın matematikte getirdiği tanımlar, detaylar üzerindeki son derece titiz tutumu ve düşüncelerini alabildiğine…
- MATEMATİK HER YERDE
Milenyum Sorular: Zengin Olmanın Yolu Matematikten Geçer
Ödüllü sorular matematik dünyasında her zaman olmuştur. Ancak bunların en büyüğü 2000 yılında Clay Enstitüsü tarafından Milenyum sorular olarak belirlenmiştir. Milenyum sorular kapsamında yedi matematik problemi vardır ve her birini çözene tam…
- SAYILAR
Hiçliğin Göstergesi: Sıfır
Yeni ufukların açılmasında çok büyük etkileri olan ancak bir zamanlar şeytanın rakamı olarak suçlanan sıfır rakamının hikayesi… *** 1299 Floransa tarihli bir kararnamede, İtalyan Floransa kambiyo loncalarının, Arap rakamlarını, özellikle…
- SAYILAR
Öklid’in Asal Sayıların Sonsuzluğuna Dair İspatı
Yazıda Öklid’in asal sayıların sonsuzluğuna dair elementlerde geçtiği şekliyle yaptığı ispatı mevcuttur. İspatı okuduğunuzda Öklid özelinde o dönemin matematikçilerinde geometrik bakış açısının ne kadar baskın olduğunu göreceksiniz. *** Derslerimin birinde…
- SAYILAR
Sıfırın Kökeni Hakkındaki Bildiklerimiz Değişecek
Mutlak yokluğu temsil eden sıfır kavramı cebirin, diferansiyel-integral hesapların ve bilgisayar bilimlerinin önünü açarak matematikte bir devrim yarattı zamanında. Ancak anlamı ve önemi açısından aşina olduğumuz bir sembol olsa da…
- SAYILAR
Sayı Nasıl Sayı Oldu?
Günün tarihinden, telefon numaralarımıza, sosyal medya takipçilerimizin sayısından, alışverişe ve daha bir sürü yerde farkında olmadan kullandığımız sayılar hayatımızda olmasaydı nasıl olurdu? Bir kaç mevye veya avuç dolusu kuruyemiş fiyatında…
- MATEMATİK HER YERDE
Matematığın İkircikli Doğası Üzerine
Matematiğin bir keşif mi yoksa bir icat mı olduğu sorusunun tek bir yanıtı yok. İki yanıtı var. Ne keşif ne icat, hem keşif hem icat. Matematik bir yönüyle bize bağlı olmadan, birbirinden…
- GEOMETRİ
Beşinci Aksiyom Matematiğin Ayıbı mıydı?
Öklid geometrisinin inşasını başlatan MÖ 300 dolaylarında yaşamış Yunanlı matematikçi İskenderiyeli Öklid’tir. 13 ciltlik Elemanlar adlı eseriyle matematikte aksiyomatik sisteminin kurucusu olarak kabul edilir. Öklid tartışılmaz olduğunu varsaydığı 10 önermeyle işe başlar.…
