Suudi Arabistan’daki Al Naslaa Kayası Nasıl İkiye Bölündü?

Suudi Arabistan’da bulunan Al Naslaa kayası, Dünya’nın en ilginç oluşumlarından ve en büyük gizemlerinden biridir. Bu oluşumda 6 metre yüksekliğindeki görselde gördüğünüz aralarında düzgün bir çatlak bulunan iki kaya, kendi kaideleri üzerinde mükemmel bir dengeyle durmaktadır.

Bilim insanları bu jeolojik oluşumun yaklaşık 4000 yaşında olduğunu düşüyor. Bu kayada aynı zamanda dünyanın en eski kaya resimlerinden bazıları da yer alıyor. Bu mükemmel biçimde dengede duran kayaların nasıl oluştuğu konusunda elbette bir çok teori var.

Suudi Arabistan'daki Al Naslaa Kayası Nasıl İkiye Bölündü?
Suudi Arabistan sadece petrol yönünden zengin değildir, aynı zamanda kaya resimlerini barındırmasıyla da dünyanın en zengin bölgelerinden birisidir. Ülkenin her yerinde neolitik çağdan yakın geçmişe kadarki değişik kültürel evreleri gösteren yüzbinlerce petroglif (Taş üzerine yapılan oyma), kaya resmi ve eski Arap kitabesi bulunmaktadır. Doğanın ilginç ama güzel bir eseri olan ve sanki testereyle ikiye bölünmüş gibi duran bu kaya ülkenin kuzeybatısında yer alan Teymâ yakınlarındaki çölün ortasında bulunur. Üzerine kazılan at, deve ve insan petroglifleri farklı zamanlarda ve farklı kültürel dönemlerde yapılmıştır.

Bunlardan bir tanesi de tahmin edeceğiniz gibi uzaylılar ile ilgili. Oluşum gerçekten de lazerle ikiye kesilmiş gibi gözüküyor. Bu nedenle kimi kişiler bunun, bir zamanlar Suudi Arabistan’ın Tayma Vahası’na inen uzaylıların işi olduğunu kabul ediyor. Tüm bunlar bölgeyi önemli bir cazibe merkezi haline de getirmiş durumda.

Pek çok kişi doğanın böyle bir oluşumu yaratıp yaratamadığını merak etse de, dünyanın en muhteşem kaya oluşumlarından birinin arkasında aslında temel bir jeolojik özellik vardır.

Al Naslaa Kayası Nasıl Oluşmuştur?

Öncelikle bu kayanın iki fotoğrafını paylaşalım. Aşağıda gördüğünüz ilk fotoğraf ön cepheden çekilmiş. Aslında bu açıdan baktığınız zaman gerçekten de çatlağın kayayı tam olarak paralel kalacak biçimde ikiye ayırdığını görmeniz mümkün.

Suudi Arabistan'daki Al Naslaa Kayası Nasıl İkiye Bölündü?
Al Naslaa Kayası önden görünüm

Ancak ikinci fotoğrafa bakınca bir şey fark edeceksiniz. Bu fotoğraf da arka cepheden kayayı gösteriyor. Aslında bu açıdan bakıldığı zaman kayanın tam olarak ortadan ikiye ayrılmadığını fark ediyorsunuz. Ayrıca yatay çatlakları da görmeniz mümkün. Bu da bize kayanın şekillenmesinde rüzgarın ve sonucunda erozyonun rol oynadığını düşündürüyor.

Suudi Arabistan'daki Al Naslaa Kayası Nasıl İkiye Bölündü?

Ayrıca tabadaki kaiedeler de muhtemelen her zaman bu kadar ince değildi. Onlar da zaman içinde aşınma neticesinde bugünkü formunu aldı.

Dünya Birbirinden İlginç Jeolojik Oluşumlar İle Doludur

 Tortul kayaçlar, yeryüzünde en çok görülen kayaç türüdür. Dünya’nın yüzeyinin yaklaşık yüzde 75’ini yerkabuğunun ise yaklaşık yüzde 8’ini kaplarlar. Bu kayaçlar genellikle tabakalı olarak bulunurlar ve içerisinde organizma kalıntıları bulundururlar.  

Al Naslaa kayası da bu kategoriye dahildir. Tortul kayaçlar, aşınmaya karşı fazla dirençli değildir. Bu aşınmalar sonucunda kayaçlar bazen ilginç formlar alır. Bunun bir örneğini aşağıda görüyorsunuz.

Suudi Arabistan'daki Al Naslaa Kayası Nasıl İkiye Bölündü?
Balanced Rock, Grand County, Utah, Amerika Birleşik Devletleri’nde bulunan Arches Ulusal Parkı’nın en popüler özelliklerinden biridir. Bu yapının yıllar içinde aşınması söz konusudur. Bu nedenle solda gördüğünüz kayanın yıkılması aslında an meselesidir.

Al Naslaa kayası, merkezinden aşağıya doğru uzanan düzgün bir çatlağa sahiptir. Bununla birlikte, dikkatli bir gözlemle çatlağın kaynağına dair potansiyel bir ipucu sağlayan paralel bir kaç çatlak da görülmektedir. Bu da bizlere bu yarığın oluşmasına neden olan şeyin bir deprem olduğunu ve fay hattının yakınlardan geçtiğini düşündürmektedir. Muhtemelen ilk başta yarık bu kadar düzgün değildi. Ancak zaman içinde rüzgar ve kum taneleri zımpara görevi görerek yarığı pürüzsüzleştirdi.

Aslında benzer oluşumlar dünyanın farklı yerlerinde karşımıza çıkar. Buna güzel bir örnek, ortadan ikiye kesik bir elma gibi görünen aşağıdaki jeolojik oluşumdur.

Split Apple Rock, Yeni Zelanda’nın Güney Adası’nın kuzey kıyılarındaki Tasman Körfezi / Te Tai-o-Aorere’de jeolojik bir kaya oluşumudur. Granitten oluşur ve 65 milyon yıl önce Kretase döneminden beri var olduğu kabul edilmektedir. Bu kaya doğal biçimde ikiiye ayrılmış ve daha sonra da muhtemelen yağmur ve dalgalar aşınma sürecini hızlandırmıştır.

Al Naslaa Kayasını İnsanlar İkiye Kesmiş Olabilir mi?

Evet olabilir. Bu kaya temelinde kumtaşı ( kum tanelerinin doğal bir çimento maddesi yardımıyla yapışması sonucu oluşan fiziksel tortul bir taş) formundadır. Bu da onun kolayca şekillenmesini sağlar. Yani bu taşı iki parçaya ayırmak için uzaylı teknolojisine ihtiyaç yok.

Tabi ki akla gelen soru neden olacaktır. Ne yazık ki bunun cevabını şu an kimse bilmiyor. Ancak üzerinde bulunan kaya resimleri bu taşın antik uygarlıklar için önemli olduğunu düşündürüyor.

Sonuç olarak doğal nedenler ya da insan müdahalesi, fark etmez. Bir kayanın bu biçimde ortadan ikiye ayrılması olasıdır. Ayrıca bu yapının zaman içinde çöküşü de kaçınılmazdır.

Ancak o zamana kadar Al Naslaa Kayası kendisini görmeye gelen meraklı gezginleri ağırlamaya devam edecek. Unutmayalım. Doğa çoğu zaman, en etkili sanatçıdır. Ayrıca göz atmak isterseniz: Kayalar Büyüyebilir mi? Romanya’da Yaşıyorsanız Evet! Trovant Taşı İle Tanışın!


Kaynaklar ve ileri okumalar


Size Bir Mesajımız Var!

Matematiksel, 2015 yılından beri yayında olan ve Türkiye’de matematiğe karşı duyulan önyargıyı azaltmak ve ilgiyi arttırmak amacıyla kurulmuş bir platformdur. Sitemizde, öncelikli olarak matematik ile ilgili yazılar yer almaktadır. Ancak bilimin bütünsel yapısı itibari ile diğer bilim dalları ile ilgili konular da ilerleyen yıllarda sitemize dahil edilmiştir. Bu sitenin tek kazancı sizlere göstermek zorunda kaldığımız reklamlardır. Yüksek okunurluk düzeyine sahip bir web sitesi barındırmak ne yazık ki günümüzde oldukça masraflıdır. Bu konuda bizi anlayacağınızı umuyoruz. Ayrıca yazımızı paylaşarak veya Patreon üzerinden ufak bir bağış yaparak da büyümemize destek olabilirsiniz. Matematik ile kalalım, bilim ile kalalım.

Matematiksel

Sibel Çağlar

Merhabalar. Matematik öğretmeni olarak başladığım hayatıma 2016 yılında kurduğum matematiksel.org web sitesinde içerikler üreterek devam ediyorum. Matematiğin aydınlık yüzünü paylaşıyorum. Amacım matematiğin hayattan kopuk olmadığını kanıtlamaktı. Devamında ekip arkadaşlarımın da dahil olması ile kocaman bir aile olduk. Amacımıza da kısmen ulaştık. Yolumuz daha uzun ama kesinlikle çok keyifli.

Bu Yazılarımıza da Göz Atınız

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Başa dön tuşu