Günlük Hayatımızda Matematik
-
Metronomlardan Ateşböceklerine Kendiliğinden Senkronizasyonun Matematiksel Açıklaması
Termodinomiğin ikinci yasası bize evrendeki her şeyin düzensizliğe doğru ilerlediğini söyler. Karmaşık sistemlerde kaos kaçınılmazdır. Yani evrenin doğal olarak dağınık olması gerekir. Yine de senkronizasyon bir çok yerdedir. Ritmi olan nesneler doğal olarak senkronize olurlar. Geçmişten günümüze önemini koruyan senkronizasyon…
-
John Harrison’ın Saatleri Boylam Bulma Sorununu Nasıl Çözdü?
Şu anda nerede olduğunuzu bilmek istiyorsanız, akıllı telefonunuzun haritası size bunu anında söyleyecektir. Ancak bu teknolojiler yalnızca 18. yüzyıl coğrafyacılarının, kaşiflerinin, astronomlarının ve John Harrison isimli saat yapımcısının çabaları sayesinde var olmuştur. Antik çağlardan günümüze kadar geçen sürede tüm denizcilerin…
-
Everest Dağının Yüksekliği Matematik Yardımı İle Nasıl Ölçüldü?
Dünyanın en yüksek zirvesinin yüksekliğini kim hesapladı ve Everest Dağı’nı kim keşfetti? Bu sorunun cevabı George Everest değildir. Bir dağın yüksekliğini ölçmek, günümüz mevcut teknolojisinin olmadığı bir zamanda, matematik sayesinde mümkün olmuştur. Everest Dağı, dünyanın en yüksek zirvesine sahip olan…
-
Kaç Farklı Satranç Oyunu Vardır? Shannon Sayısı Nedir?
Dünyadaki tüm insan kafalarında toplam kıl sayısı 1015 kadardır. Dünya’da 1023 kum tanesi olduğu ve bildiğimiz evrende yaklaşık 1081 atom olduğu düşünülmektedir. Olası satranç oyunlarının sayısı ise, tüm bu sayıların çarpımından kat kat fazladır. Yaklaşık 10120 satranç oyunu vardır ve…
-
Güneş Işığından Kahve Kokusuna Matematikte Rastgele Yürüyüş Nedir?
Doğadaki bir çok şey karmaşık bir biçimde hareket eder. Bu karmaşık hareketleri rastgele yürüyüş sayesinde anlayabiliriz. Açık havaya çıktığınız zaman yüzünüzde hissettiğiniz sıcaklık, size güneşten gelen sayısız foton tarafından ulaştırılır. Ama inanın ya da inanmayın, bu fotonlar tıpkı bir bardan…
-
At Turu Problemini Bir Karınca Kolonisi Çözebilir mi?
Satranç oyunu üzerine kurulu en ilginç bulmacalardan biri matematikçi Euler’in çalışmalarının ardından popülerlik kazanmış At Turu problemidir. Bir satranç seti alın ve bir at hariç taşların hepsini atın. At’ı satranç tahtasının 64 karesinden herhangi birine yerleştirin. Şimdi çözmeniz gereken problem…
-
Matematikçiler Onlarca Yıllık Geometri Problemini Çözmek İçin Tekerleği Daha Yüksek Boyutlarda Yeniden İcat Ediyor
Matematikçiler ona yeni bir şekil vererek “tekerleği yeniden icat ediyorlar”. Bu çığır açan buluş, hayal edemeyeceğimiz boyutlarda nesnelerin nasıl inşa edileceğini göstererek onlarca yıllık bir geometri problemini de çözüyor. Bir tekerleğin yuvarlanma nedeni, sabit genişliğe sahip bir nesne olmasındandır. Bu geometrik özellik, tekerleklerin…
-
Rögar Kapakları Neden Hep Yuvarlak Olur?
Başlıkta okuduğunuz soru size saçma gelse de yapacağınız küçük bir aramada sorunun popülaritesi sizi şaşırtacaktır. Bunun nedeni geçtiğimiz yıllarda işe alım mülakatları esnasında başta Microsoft olmak üzere bazı teknoloji devlerinin bu soruyu sorması ve devamında da elbette cevabının merak edilmesidir.…
-
İshango Kemiği: Bilinen En Eski Matematiksel Eser
Matematik tarihi ile ilgili kitapların bir çoğu, Afrika’ya yalnızca birkaç sayfa ayırır. Genellikle Sahra’nın güneyinde Afrika’daki matematik tarihi de yok kabul edilmektedir. Oysa ki bilinen en eski matematik karşımıza Afrika’da çıkmaktadır. Bu bölgedeki kazılardan elde edilen İshango ve Lebombo kemikleri,…
-
Dewey Onlu Sınıflama Sistemi Ve ISBN Arasında Gizli Matematik
Bir kütüphane, aradığımız bilgiyi bulmamız söz konusu olduğunda, korkutucu görünür. Ancak kütüphaneler kitapçılar gibi düzenlenmemiştir. Aslında kitap ve kütüphane sınıflandırmaları son derece matematiksel yapılar üzerine kurulu sistemlerdir. Bu da Dewey onlu sınıflama sistemi ve ISBN sayesinde mümkün olmuştur. ISBN numarasına…