Günlük Hayatımızda Matematik
-
Isaac Asimov ve Vakıf: Matematiksel Sosyoloji Yardımı İle Geleceği Tahmin Etmek
Foundation 2021 yılında yayınlanan Amerikan yapımı bir bilim kurgu dizisidir. Bu diziyi emsalleri arasında öne çıkaran şey ise, konusunu Isaac Asimov’un Vakıf serisinden almasıdır. Bu kitaplar inceledikleri konular açısından pek çok ilgi çekici kavramı topluma tanıtmıştır. Bunların başında da psikotarih…
-
Brakistokron Problemi: En Kısa Yol En Hızlı Yol Değildir!
Hepimiz düz bir çizginin iki nokta arasındaki en kısa yol olduğunu kabul ederiz. Ancak en kısa yol her zaman en hızlı olan mıdır? Soruya ve konuya yabancı olanları için Brakistokron (Brachistochrone) problemi ve eğrisi ile tanıştıralım. Konunun detaylarına geçmeden önce…
-
Barkod Çizgileri Süpermarketlerden Önce Trenlerde Kullanılmıştı
Günümüzde satın aldığımız hemen her şeyin üzerinde karşımıza çıkan barkodlar ve kare kodlara hepimiz bir biçimde alıştık. Aslına bakarsanız ilk barkod bir sakızın üzerinde 1974 yılında kullanıldı. Bu sakızı alan kişi aslında tarihe geçtiğinin farkında bile değildi. İlk barkodu içeren…
-
Neden Beynimizin Sol Tarafı Vücudumuzun Sağını Kontrol Ediyor? Cevap Geometride Saklı Olabilir!
İnsanlardan basit solucanlara kadar bilateral yani ayna simetrisine sahip hayvanlarda beyin-vücut bağlantısını sağlayan sinirler çapraz yapar. Başka bir deyişle, vücudumuzun sağ tarafını beynimizin sol tarafı kontrol eder. Tam tersi şekilde vücudumuzun solunu da beynimizin sağ tarafı kontrol eder. Biyolojide bu…
-
Matematiksel Evren Hipotezi: Evrenimiz Matematikten mi Yapılmıştır?
İnsanlığın belki de doğasını anlamayı en çok istediği şeylerden birisi, içinde olduğumuz evrendir. Öyle ki bugüne kadar evren hakkında sayısız fikir ortaya attık. Evrenimizin bir simülasyon olmasından tutun da süper kütleli kara deliklerin yüzeyinde bir hologram olmasına kadar birçok fikir!…
-
Çözümsüz Bir Soru: Matematik Bir Keşif mi Yoksa İcat mı?
Matematik felsefesi alanında uzun zamandır tartışılan bu soru aslında felsefe, fizik, antropoloji gibi birçok disiplini ilgilendiriyor. Bilindiği üzere çoğu gündelik sorunun tersine felsefi soruların mutlak cevapları olmaz. Örneğin, “Güzel nedir? İyi nedir? Ahlak nedir?” sorularının tek bir cevabı yoktur. Cevaplar…
-
Aşkın Matematiği: Neden Sevgilim Yok Derseniz Matematik Cevap Versin
Birçok yönden hepimiz aynıyız. Özellikle duygularımız konusunda. Mesela çok azımız gerçek, romantik aşkı deneyimleme şansını geri çevirebiliriz. Öyle ya da böyle, hepimiz kalıcı mutluluk için özel bir arayış içindeyiz. Peki aradığımız gerçek aşkı bulabilecek miyiz? Ya da bulsak bile onu…
-
Elini Kaldırmadan Çizebilir misin? Graf (Çizge) Teorisi Nedir?
Graf teorisi, matematiksel bir dal olarak graf adı verilen yapıların ve bu yapılar üzerinde yapılan çeşitli analizlerin incelendiği bir alandır. Bazen hiç beklemediğiniz anlarda bu teori karşınıza gelir. Mesela bu şekli elini hiç kaldırmadan ve bir kenarın üstünden sadece bir…
-
Parabolik Bir Nesne Olarak Zincir Eğrisi ve Hayatımızdaki Yeri
Mühendisliğinin en büyük başarılarından birisi şüphesiz ki geçilemeyecek olan nehirleri, boğazları birleştiren köprülerin inşası olmuştur. Bu geniş inşaat projeleri, onları dünyanın modern harikaları arasında ön sıraya taşıyan bir estetik kaliteye sahiptir. Aşağıda bunun güzel bir örneğini görebilirsiniz. Bu köprülere dikkat…
-
80/20 Pareto İlkesi Nedir? Buradaki 80 ve 20 Rakamları Ne Anlama Gelir?
Bir hedefe ulaşmak için yaptıklarınızın %80’inin, çabalarınızın %20’sine kıyasla önemsiz olduğunu bilseydiniz? Zamanınızı farklı şekilde yönetir miydiniz? Vilfredo Pareto’ya göre bu yani Pareto ilkesi, hemen hemen her alanda işlerin işleyişinin doğasıdır. Pareto İlkesi olarak da bilinen 80-20 kuralı, sonuçların (veya çıktıların)…
