Ünlü Teoremler ve Hipotezler
-
Matematik Öğrenelim
Russell Paradoksu Nedir? Bu Paradoks Kümeler İle İlgili Düşünceleri Nasıl Değiştirdi?
20. yüzyılın en etkili matematikçi, mantıkçı ve filozoflarından biri olan Bertrand Russell, modern dönemin en ünlü ve etkili mantıksal paradokslarından birine adını vermiştir. Bazı antik paradokslar, mantık veya muhakeme problemleriyle…
-
Matematik Öğrenelim
Bilinen En Büyük Asal Sayı ve Mersenne Asalları
Carl Sagan’ın aynı adlı romanından uyarlanan Mesaj ( Contact) filminde Dr. Ellie Arroway, radyo teleskoplarıyla gökyüzünü tarayarak akıllı dünya dışı yaşamı arar. Sonunda gezegenler arasındaki bu sinyal asal sayılar biçiminde…
-
Matematik Öğrenelim
Fermat’ın İki Kare Toplamı ve 400 Yıl Sonra Gelen Tek Cümlelik Kanıtı
Asal sayılar, geçmişten günümüze dek pek çok insanın ilgisini çekmeyi başarmıştır. Bu yazımızda da yine ilginç bir asal sayı problemini ve çok uzun yıllar sonra gelen tek cümlelik bir kanıtı…
-
Matematik Öğrenelim
Fermat’ın Küçük Teoremi ve Carmichael Sayıları Hakkında Bir Lise Öğrencisi Bize Ne Öğretti?
Pierre de Fermat profesyonel bir matematikçi değildi. Günlük işi hukuk danışmanlığıydı. Ama tutkusu matematik özellikle de günümüzde sayılar kuramı adını verdiğimiz tamsayıların özellikleri ile uğraşmaktı. İşte bu nedenle kendisi günümüzde…
-
Matematik Öğrenelim
Riemann Hipotezi: Dünyanın En Zor ve Ünlü Problemi
Dünyanın en zor ve en ünlü matematik probleminin ne olduğunu belirlemek elbette tam olarak mümkün değil. Ancak, Bernhard Riemann tarafından 1859’da ortaya atıldığından beri matematikçileri şaşkına çeviren Riemann Hipotezi bunun…
-
Matematik Öğrenelim
Rengarenk Bir Çözümsüz Soru: Hadwiger-Nelson Problemi
Hadwiger-Nelson problemi “Düzlemde aralarındaki uzaklık 1 birim olan noktaların aynı renkte olmaması koşulu ile en az kaç renk kullanılarak bu noktalar boyanabilir?” biçimindedir. Başka bir deyişle “düzlemde aralarındaki uzaklık 1…
-
Matematik Öğrenelim
3n+1 Yani Collatz Problemi: Kimsenin Çözemediği En Basit Matematik Problemi
Bu yazı bir uyarıyla birlikte gelir. Bu soruyu çözmeye uğraşmayınız. Başlangıçta sorunun basitliği, kolayca anlaşılabilir olması size cazip gelecektir. Hemen elinize kağıt kalem alıp denemek bile isteyebilirsiniz. Ancak hatırlatalım. Kimileri…
-
Matematik Öğrenelim
Sonsuz Maymun Teoremi Bize Ne Anlatmak İstiyor?
Sonsuz sayıda daktiloda yazı yazan sonsuz sayıda maymun, bir gün Shakespeare’in tüm eserlerini yazarak biz insanlara kendimizi fazla da abartmamamız gerektiğini hatırlatabilir mi? Gerçek dünyada şimdilik bunu bilmek kolay değil.…
-
Matematik Öğrenelim
P ve NP: Bilgisayar Bilimlerinde Çözülemeyen En Önemli Problem
Clay Matematik Enstitüsü, çözülmemiş yedi matematik probleminin her birine 1 milyon dolarlık ödül koyduğunda, problemlerden bir tanesini küçümsemiş olabilir. Eğer matematikçiler bilgisayar biliminin “P’ye karşı NP” sorusunu doğru şekilde çözebilirse,…
-
Geometri
Antik Mısır’dan Günümüze Pisagor Teoremi
Bugün ulaştığımız uygarlık seviyesinde Pisagor’un rolünü inkar edemeyiz. Ancak elbette onun en önemli mirası, adıyla anılan o meşhur Pisagor Teoremidir. Bu teorem bir dik üçgende kenarların karelerinin toplamının hipotenüsün karesine eşit…