Bir öğrenciyseniz ders çalışmak hayatınızın bir parçasıdır. Peki ama harcadığımız zamandan verim alabilmek için tam olarak ne zaman çalışmalıyız? Sabah mı yoksa akşam mı? Ders çalışmak için en verimli saatler hangileridir?
Görünüşe göre hepimizin Dünya’nın dönüşüyle uyumlu olacak biçimde ayarlı bir iç saati var. Bu içsel mekanizma, yaşamın günün ve çevrenin değişen yönlerine uyum sağlamasına yardımcı oluyor. Vücut saati ya da biyolojik saat olarak adlandırılan bu sistem biz farkında olmasak da çalışmaya devam ediyor. Kronobiyoloji olarak isimlendirilen bilime göre ders çalışmak için en uygun zaman aslında DNA’mıza bağlıdır.
Biyolojik Saat Nasıl Çalışır?
Tüm yaşam biyolojik saatlere bağlıdır. Beynimizde, gözlerin hemen arkasında yer alan hipotalamus bölgesi ise bu saat ustasının kendisidir. Hipotalamus vücudumuzda her bir bölümün saatini ayarlar. Zamanı geldiğinde onları alarma geçirir ve günlük ritmimizi yönetir.
Küçüklüğümüzden beri beynimizin içine yerleştirilmiş bu iç saat, aslında ders çalışmak için en iyi zamanlamanın ne zaman olduğuna karar vermemize yardımcı olur. Ama gerçek şu ki her insan farklıdır. Bu nedenle çalışmak için günün “en iyi” zamanı yoktur.
Bazı insanlar çok fazla enerjiyle uyanan sabah insanlarıdır. Diğerleri gece kuşlarıdır ve akşam saatlerinde daha fazla enerjiye sahiptir. Bu nedenle bazı öğrenciler için, günün sabah saatlerinde okul çalışmalarına odaklanmak daha kolay olur. Bazıları ise gece çalışmanın kendileri için daha iyi olduğunu görecektir.
Sabahları Ders Çalışmak
Çoğu insan sabahların ders çalışmak için en iyi zaman olduğunu düşünür. Sonucunda beynimiz, dinlendirici bir gece uykusu ve kahvaltıdan sonra sabahları en aktif olma eğilimindedir. Mevcut doğal ışık gözleriniz için de iyidir ve sizi uyanık tutar. Bu dönem, yeni bir teori öğrenmek veya öğretmeninizin önceki günkü notlarını gözden geçirmek için faydalıdır. Çünkü sabahları daha iyi bir hatırlama yeteneğine sahip oluruz.
Öğleden Sonra Ders Çalışmak
Öğleden sonra öğrencilerin beyinleri yeni bilgileri halihazırda bildikleriyle bütünleştirme konusunda başarılıdır. Yani günün bu saatlerinde bağlantılar kurabilir ve bilgileri daha anlamlı hale getirebiliriz. Ayrıca bu zaman dilimi insanların en aktif olduğu zamandır. Bu nedenle takıldığınız zamanlarda destek bulmanız daha kolay olacaktır.
Geceleri Ders Çalışmak
Bazı öğrenciler ise günün ilerleyen saatlerinde daha fazla enerjiye sahip olurlar. Bu nedenle akşam veya gece vakti okuma ve ders çalışma, onlar açısından daha etkili bir zamandır. Bu zamanda ders çalışmak aynı zamanda konsantrasyonunuzu ve yaratıcılığınızı geliştirmenize de yardımcı olur. Sonucunda dikkat dağıtıcı şeyler daha azdır ve herkes yataktayken kesinlikle huzur ve sessizlik vardır. Ders çalıştıktan sonra uyumanın da bilgiyi pekiştirdiği ve hatırlamayı iyileştirdiği söylenir. Ancak dikkat edilmesi gereken bir nokta, yeterince uyunduğundan emin olunmasıdır.
Çalışmak İçin En İyi Zaman Konusunda Bilim Ne Diyor?
Konu ile ilgili bir araştırma 2022 yılında yapıldı. Araştırma sonuçları üniversite öğrencilerinin öğleden sonra girilen sınavlarda en iyi performansı gösterdiğini ortaya koyuyordu. Bunun nedeni de sınavın zamanının onların sirkadiyen ritmiyle en iyi şekilde uyum sağlıyor olmasıydı.
Araştırmacılar çalışmalarında 50.000’den fazla öğrencinin 503.358 sınav puanını inceledi. Bu sınavlar temelde 3 zaman dilimine yayılmıştı. Bir kısmı sabah 09:00 civarında, bir kısmı öğleden sonra 13:30’da bir kısmı da akşamüstü 16:30’da yapılmıştı. Sonucunda optimum performansın öğleden sonra 13.30’da olduğunu buldular. Sonuçlara dayanarak, sirkadiyen ritmin belirleyici faktör olabileceğini öne sürdüler.
Daha anlamlı bir sonuç elde edebilmek için araştırmaya devam ettiler. Sonunda üç önemli destekleyici kanıt buldular. Öncelikle problem çözme, mantıksal düşünme ve soyut akıl yürütme özelliklerini içeren sınavlarda günün saatinin etkisi daha fazlaydı. Ocak ayı gibi sabah ışığının çok az olduğu zamanlarda, öğleden sonra yapılan sınavlarda elde edilen puanlarda belirgin bir not artışı vardı. Son olarak 20 yaşın altındaki gençlerde fark daha da belirgindi.
Bu çalışmanın önemli bir sonucu, öğretmenlerin sınavları sabah erken saate planlamamaları olacaktır. Araştırma bize ders çalışmak konusunda net bir saat söylemese de bilişsel performansımızın ne zamanlarda daha aktif olduğunu anlamamız konusunda fayda da sağlayacaktır.
Sonuçlar, zihinsel olarak zorlayıcı görevlerle, sirkadiyen ritmimize uygun zamanlarda uğraşmamız gerektiğini doğruluyor. Gençler için bu genellikle öğlen saatleri gibi gözüküyor. Ancak yaşlandıkça sabahın erken saatlerine doğru bir kayış söz konusu oluyor.
Sonuç Olarak;
Sonuç olarak sabah ya da akşam ders çalışmak için mükemmel saat diye bir şey olmadığını ve her şeyin yerleşik saatimiz ile ilişkili olduğunu anlıyoruz. Ancak hangi saati seçersek seçelim en azından haftada birkaç gün tutarlı bir şekilde sadık kalabileceğiniz bir zaman seçtiğinizden emin olun.
Tutarlılık, günlük çalışmanıza yardımcı olur ve çalışma sürenizin kalitesini artırır. Her gün aynı saatte çalışırsanız, zihninizi ve bedeninizi yavaş yavaş koşullandırırsınız ve kısa sürede ders çalışmak için en iyi ruh haline kavuşursunuz. Kendiniz için neyin en iyi olduğunu öğrendikten sonra çalışma rutininize daha etkili ve verimli bir şekilde başlayabilirsiniz. Yazının devamında ayrıca göz atmak isterseniz: Sınava Son Gün Çalışmak Neden Çoğu Zaman İşe Yaramaz?
Kaynaklar ve ileri okumalar
- Morning or night—what’s the best time to study? Yayınlanma tarihi: 16 Ocak 2023. Bağlantı: Morning or night—what’s the best time to study?
- When is the best time to study: Morning, Noon or Night?. Yayınlanma tarihi: 17 Ocak 2020. Bağlantı: When is the best time to study: Morning, Noon or Night?
- Circadian rhythms: What time is your brain at its cognitive peak? Yayınlanma tarihi: 19 Kasım 2023. Bağlantı: Circadian rhythms: What time is your brain at its cognitive peak?
- Evans MDR, Kelley P, Kelley J. Identifying the Best Times for Cognitive Functioning Using New Methods: Matching University Times to Undergraduate Chronotypes. Front Hum Neurosci. 2017 Apr 19;11:188. doi: 10.3389/fnhum.2017.00188. PMID: 28469566; PMCID: PMC5395635.
- Alessio Gaggero, Denni Tommasi, Time of Day and High-Stake Cognitive Assessments, The Economic Journal, Volume 133, Issue 652, May 2023, Pages 1407–1429, https://doi.org/10.1093/ej/ueac090
Size Bir Mesajımız Var!
Matematiksel, 2015 yılından beri yayında olan ve Türkiye’de matematiğe karşı duyulan önyargıyı azaltmak ve ilgiyi arttırmak amacıyla kurulmuş bir platformdur. Sitemizde, öncelikli olarak matematik ile ilgili yazılar yer almaktadır. Ancak bilimin bütünsel yapısı itibari ile diğer bilim dalları ile ilgili konular da ilerleyen yıllarda sitemize dahil edilmiştir. Bu sitenin tek kazancı sizlere göstermek zorunda kaldığımız reklamlardır. Yüksek okunurluk düzeyine sahip bir web sitesi barındırmak ne yazık ki günümüzde oldukça masraflıdır. Bu konuda bizi anlayacağınızı umuyoruz. Ayrıca yazımızı paylaşarak veya Patreon üzerinden ufak bir bağış yaparak da büyümemize destek olabilirsiniz. Matematik ile kalalım, bilim ile kalalım.
Matematiksel
