Matematikçi Lewis Carroll’un 19. yüzyılın ortalarında kaleme aldığı, genç bir kızın bir tavşan deliğine yaptığı bir yolculuğun hayali öyküsü olan Alice Harikalar Diyarında, tüm zamanların en popüler kitaplarından biridir. Hatta kitabın adını taşıyan bir nörolojik bozukluk bile vardır. Bu bozukluk Alice Harikalar Diyarında Sendromu veya Todd sendromu olarak bilinir.
Alice Harikalar Diyarında Sendromu ilk kez 1955 yılında İngiliz psikiyatrist Dr. John Todd tarafından tıbbi bir fenomen olarak tanındı ve adlandırıldı. Todd, sendromu birkaç dakikadan bir güne kadar süren üç temel semptomla sınıflandırdı. Bunlar makropsi (nesnelerin gerçeklikten daha büyük görünmesi), teleopsi (daha uzakta görünmeleri) ve mikropsi (nesnelerin gerçeklikten daha küçük görünmesi) biçimindeydi.
Dr. Todd, bu tıbbi durumu Lewis Carroll’un kafa karıştırıcı romanıyla karşılaştırdı. Sonrasında da kitapla bu durumdan muzdarip olanlar arasındaki birçok benzerliğe dikkat çekti. Bu sendroma sahip olan kişiler gerçekten de kitapta yer alanlara benzer, gerçeküstü deneyimler yaşıyorlardı. Bu nedenle de zaman içinde onun adı yerine Alice Harikalar Diyarında ile ilişkilendirilerek anılmaya başlanacaktı.
Alice Harikalar Diyarında Sendromu Nedir?
Bu bozukluk, hastaların çevrelerindeki dünyaya tepki olarak bir dizi görsel ve işitsel çarpıklık yaşamasına neden olur. Birçoğunun bu semptomlarına epilepsi veya migren de eşlik eder.
Alice Harikalar Diyarında Sendromunun ayırt edici özelliklerinden biri sendromun, algısal deneyimler üzerindeki etkisidir. Kafa karıştırıcı etkiler arasında, etraflarındaki dünyayla ilgili olarak kişilerin kendilerini algılama biçimlerinde meydana gelen değişiklikler yer alır. Kimi kişiler kendi vücut parçaları sanki boyutları değişiyormuş gibi küçülüyor veya büyürken görür.
Kimileri için de değişen şey etraflarındaki oda olur. Oda doğal olmayan bir şekilde büyür ya da küçülür. Ayrıca zamanda ya da seslerde de yavaşlama ya da hızlanma deneyimi yaşarlar. Tüm bunlara gerçek dışı görüntüler de eşlik eder. Hayatınız boyunca insanların yüzlerinin ejderha benzeri yüzlere dönüştüğünü gördüğünüzü hayal edin. Bu belirti, Alice Harikalar Diyarında sendromuna özgü 40 tür görsel çarpıklıktan yalnızca biridir.
Alice Harikalar Diyarında Sendromu Neden Olur?
Hatta derealizasyon olarak bilinen bir süreçle, dünyanın kendisini gerçek dışı olarak deneyimlemeye bile başlayabiliriz
.
Alice Harikalar Diyarında Sendromu tanısı hala nadirdir. 1950’lerden bu yana tıp literatüründe yalnızca 200 civarında vaka tanınmıştır. Zamanla sendrom, migren, epilepsi, felç ve kafa travması gibi çeşitli tıbbi durumlarla ilişkilendirilmiştir. Sınırlı sayıda araştırma sonucunda elde edilen bulgulara göre, bu duruma çocuklarda, çoğunlukla Epstein-Barr virüsünün neden olmaktadır. Yetişkinlerde ise en sık migrenle ilişkilidir.
Yetişkinlere Alice Harikalar Diyarında Sendromu tanısı konulsa da bu durum özellikle çocuklarda yaygındır. Sendromun semptomları çocukluktan yetişkinliğe geçiş ile birlikte azalır. Ancak, bir zamanlar çocuklukta yaşanan bir rahatsızlık, yıllar sonra geri dönme ihtimali taşır. Sendromu teşhis etmenin evrensel olarak kabul edilen bir yolu da mevcut değildir. İki kişi aynı semptomları gösterse de birine sendrom tanısı konulurken diğerine konulmaması olasıdır.
Alice Harikalar Diyarında sendromunun kesin nedenleri hâlâ korumaktadır. Sonucunda bu sendromu olan hastalarda olup bitenlerin kökenine inen beyin çalışmaları yürütmek d kolay değil. Araştırmacılar bu garip durumu çözmeye çalışırken, bunun beynimizin etrafımızdaki dünyayı nasıl yorumladığına dair hayati bilgiler sağlayabileceğini umuyor.
Lewis Carroll’da Bu Sendromdan Muzdarip miydi?
Kitapta Alice, üzerinde “Beni iç” yazan bir şişe bulur. İçtiğinde boyu 30 cm’den daha kısa olacak şekilde küçülür. Hemen ardından, başı tavana çarpana kadar boyunun uzamasına neden olan bir pastayı yer. Sonucunda Lewis Carroll kitaplarında Alice Harikalar Diyarında Sendromu belirtilerinin bazılarını, doğru biçimde tanımlamıştı. Bu nedenle birçok kişi kendisinin de bu tıbbi durumun bazı semptomlarını yaşayıp yaşamadığını merak etmektedir.
Günlüklerinden yola çıkarak elde edilen kanıtlar Carroll’un bir dizi başka semptomun eşlik ettiği devam eden migren ağrıları sırasında yaşadığı görme bozukluklarıyla ilgili olarak bir göz doktoruna başvurduğunu ortaya koyuyor. Bu bir bağlantıya işaret ediyor olsa da muhtemelen asla gerçeği kesin olarak bilemeyeceğiz. Yazının devamında öğrenmeye devam etmek isterseniz: Çoklu Kişilik Bozukluğu Ve Sybil’in Tartışmalı 16 Farklı Kişiliği
Kaynaklar ve İleri Okumalar
- The mystery of Alice in Wonderland syndrome. Yayınlanma tarihi: 14 Mart 2023. Kaynak site: BBC. Bağlantı: The mystery of Alice in Wonderland syndrome
- Blom, Jan Dirk. (2016). Alice in Wonderland syndrome: A systematic review. Neurology: Clinical Practice (Online). 6. 1-12. 10.1212/CPJ.0000000000000251.
- Blom JD, Sommer IE, Koops S, Sacks OW. Prosopometamorphopsia and facial hallucinations. Lancet. 2014 Nov 29;384(9958):1998. doi: 10.1016/S0140-6736(14)61690-1. PMID: 25435453.
- Mastria, Giulio & Mancini, Valentina & Viganò, Alessandro & di piero, Vittorio. (2016). Alice in Wonderland Syndrome: A Clinical and Pathophysiological Review. BioMed Research International. 2016. 1-10. 10.1155/2016/8243145.
Size Bir Mesajımız Var!
Matematiksel, 2015 yılından beri yayında olan ve Türkiye’de matematiğe karşı duyulan önyargıyı azaltmak ve ilgiyi arttırmak amacıyla kurulmuş bir platformdur. Sitemizde, öncelikli olarak matematik ile ilgili yazılar yer almaktadır. Ancak bilimin bütünsel yapısı itibari ile diğer bilim dalları ile ilgili konular da ilerleyen yıllarda sitemize dahil edilmiştir. Bu sitenin tek kazancı sizlere göstermek zorunda kaldığımız reklamlardır. Yüksek okunurluk düzeyine sahip bir web sitesi barındırmak ne yazık ki günümüzde oldukça masraflıdır. Bu konuda bizi anlayacağınızı umuyoruz. Ayrıca yazımızı paylaşarak veya Patreon üzerinden ufak bir bağış yaparak da büyümemize destek olabilirsiniz. Matematik ile kalalım, bilim ile kalalım.
Matematiksel
