Estetik cerrah Julian De Silva’ya göre Amber Heard dünyanın en güzel yüzlerinden birine sahip. Peki bu iddia neye dayanıyor? Cevap Altın oran testi. Bu test bir kişinin yüz güzelliğini, yüz oranlarının Altın Oran’a ne kadar yakın olduğuna bağlı olarak derecelendirir. Ama gerçekten güzellik için bir formül müdür?
Söylemler o kadar fazla ki insanın inanası geliyor. Altın Oran’ı bir güzellik ideali olarak savunanlar arasında kozmetik cerrah Stephen R. Marquardt da var. 2002 yılında Marquardt, Altın Oran’ın güzel yüz oranlarını belirlediğini bulduğunu iddia etti. Ayrıca maskenin güzelliği objektif olarak değerlendirmek için kullanılabileceğini ortaya attı ve bu da Altın Oran testine yol açtı.
Örneğin, ideal bir yüzün ağzının burundan φ kat daha geniş olacağını belirlemişti. Ayrıca Marquardt daha sonra kozmetik cerrahlar ve ortodontistlerin yararına “ideal” yüz oranlarını temsil eden geometrik bir yüz maskesi yaptı. Maske, Angelina Jolie ve Elizabeth Taylor gibi ünlü güzel kadınların yüzlerine uygulandı. Sonucunda hepsinin maskeye uygun oranlara sahip olduğu ortaya çıktı.
Devamında da magazin dergileri, gazeteler, güzellik videosu üreten kişiler işin içine girdi. Ancak tek bir sorun vardı. Binlerce yüz arasında gezinmek ve teorinize uyan bir kaçını bulunca da teoriyi doğru kabul etmek bilim değildir. Gerçek bilim, kendi teorilerinizi çürütmek için elinizden geldiğince çok çabalamakla ilgilidir.
Gerçekten kimi insanlar hemen hemen herkes için güzel kabul edilen bir yüze sahip olur. Bu onların yüzlerinin altın orana uyduğu anlamına mı gelir? Kulağınızın “başlangıcının” nerede olduğuna veya burnunuzun kesin olarak “bittiği” noktaya nasıl karar verirsiniz? Ve bunu, beş veya daha fazla ondalık basamaklı bir doğruluk derecesine kadar nasıl yaparsınız?
Bunlar elbette sorulması gereken sorular. Ancak ne yazık ki bir çok kişi işin sadece güzellik boyutu ile ilgilenecekti. Bunun sonucunda da aşağıdakilere benzer sorgulara rastlamaya başladık.
Altın Oran Nedir?
Bu sayı yaklaşık olarak 1,61803399’a eşit irrasyonel bir sayıdır. Yunanca phi (φ) harfi ile gösterilmektedir. Değeri ise φ = (1 + √5) / 2 = 1.6180339887498…biçimindedir. Altın oran Pi sayısı gibidir. Gerçek dünyada mükemmel bir çemberi bulmak nasıl mümkün değilse, altın oran da gerçek dünyadaki herhangi bir nesneye uygulanamaz. Yani her zaman biraz eksik kalacaktır çünkü irrasyonel bir sayıdır.
Tarih boyunca altın oran sık sık güzellik ile de bağdaştırılmıştır. Ancak bunların hiçbiri doğru değildir. Örneğin vücudumuza pek çok olası oran vardır ve bunların çoğu 1 ile 2 arasında bir yerdedir.
Bu mantıkla bakarsanız altın oranın değerine yakın sayılar elde etmeniz her zaman kaçınılmazdır. Hatta yeterince dikkatli bakarsanız, insan vücudunda 1,6, 5/3, 3/2, karekök 2, 42/26 gibi oranlar da bulacaksınız. Bunlar tamamen tesadüfidir. Daha fazlası için bu yazıya göz atmalısınız: Altın Oran Nedir? Hakkında Duyduklarımıza İnanmalı mıyız?
Güzellik İle İlgili Bazı Matematiksel Teoriler Vardır?
Gerçekten güzellikle bağlantılı görünen bazı matematiksel fikirler var. Örneğin bir çoğumuz ortalama bir yüz şeklini güzel buluruz. Her etnik grubun farklı bir güzellik ideali vardır. Ancak esasen, büyük boy çeneleri, orantısız kulakları ve uzun alınları ortadan kaldırırsanız geriye kalan ortalama bir güzelliktir. Kendimize bir eş ararken gelecekteki yavrularımızı korumak amacıyla alışılmadık yüz şekillerinden hoşlanmama eğilimindeyizdir.
Bu noktada yüz simetrisi de güzellik için önemli bir faktör olarak öne çıkıyor. Simetrik yüzlere sahip insanlar, çekicilik anketlerinde sürekli olarak yüksek puan alıyor. Ancak simetrik yüzleri güzel olarak seçerken temelde yukarıdaki dürtüyü tekrarlıyoruz gibi gözüküyor. Detaylar için: Yüz Simetrisi Nedir? Simetrik Yüzleri Neden Daha Güzel Buluruz?
Çocukluğunuz boyunca geçirdiğiniz hastalıklar gelişiminiz üzerinde küçük etkiler bırakır. Bazen bir göz diğerinden sadece birkaç milimetre daha yüksekte olur. Bir burun deliği diğerinden çok az daha büyüktür. Etki küçüktür ve muhtemel çoğu zaman fark edilmeyecektir.
Ancak görünen o ki, insanların güzelliği değerlendirirken bilinçaltında bu ipuçlarını algılıyoruz. Biraz uyumsuz özelliklere sahip birinin muhtemelen en iyi bağışıklığa sahip olmadığını biliyoruz. Sonuçta, gelecekteki yavrularınızın olabildiğince sağlıklı olmasını istiyorsunuz.
Altın Oran İle Yüz Güzelliği Arasındaki İlişki Etkili Bir Pazarlama Stratejisidir.
Başta kaleme aldığımız Marquardt’ın iddiaları oldukça etkili oldu. Günümüzde plastik cerrahiye genellikle Altın Oran ölçümleri rehberlik eder ve Altın Oran testini içeren uygulamalar popülerdir. Çekici” yüzleri incelemek için Marquardt, sinema oyuncularının ve modellerinin yüz oranlarını ölçmüştü. Dolayısıyla, iddialarına ve maskeye yol açan, bu seçili insan grubu üzerindeki araştırmasıydı.
Ancak günümüzde çalışmalar, Marquardt’ın maskesinin Afrikalıları, Asyalıları veya Hintlileri temsil etmediğini gösteriyor. Aslında kendisinin çalışması Kuzeybatı Avrupalı kadınlardan oluşan küçük popülasyonun yüz hatlarını temsil ediyor. Kanıtlar, yüz oranlarının algılanan yüz güzelliği ile ilişkili olabileceğini, ancak bu oranların biyolojik ve kültürel faktörlere bağlı olduğunu göstermektedir .
Sonuç olarak altın oranın yüz güzelliğini veya bu konuda herhangi bir görsel güzelliği belirlediğini gösteren hiçbir kanıt yoktur. Matematikte böyle sihirli sayılar bulunmaz. Bunu aslında kendinizde aşağıdaki dikdörtgenlere bakarak deneyebilirsiniz.
Aşağıda dikdörtgenlerden ilki altın orana uygun çizilmiştir. Diğerlerinde ise en ve boy arasında 3:2, 1.414:1, 4:3 ve 1:1 oranlar mevcuttur. Bunlardan birinin diğerlerinden daha güzel olduğunu iddia edebilir misiniz?
Bütün bunlar, insan beyninin sahte bağlantılar bulma biçiminin bir örneğidir. Gerçekten de yeterli veri verildiğinde, hemen hemen her hipotezle uyumlu modeller bulmak mümkündür. Bunu görmenin iyi bir yolu, güneşli güzel bir günde dışarı çıkıp bulutlara bakmaktır. Er ya da geç, yeni bir modele uyan bir bulut bulacaksınız.
Kaynaklar ve ileri okumalar
- Does Amber Heard really have the world’s most beautiful face? An expert explains why the Golden Ratio test is bogusy. Yayınlanma tarihi: 24 temmuz 2022; Bağlantı: https://theconversation.com/
- Holland E. Marquardt’s Phi mask: pitfalls of relying on fashion models and the golden ratio to describe a beautiful face. Aesthetic Plast Surg. 2008 Mar;32(2):200-8. doi: 10.1007/s00266-007-9080-z. PMID: 18175168.
- Veerala G, Gandikota CS, Yadagiri PK, Manne R, Juvvadi SR, Farah T, Vattipelli S, Gumbelli S. Marquardt’s Facial Golden Decagon Mask and Its Fitness with South Indian Facial Traits. J Clin Diagn Res. 2016 Apr;10(4):ZC49-52. doi: 10.7860/JCDR/2016/16791.7593. Epub 2016 Apr 1. PMID: 27190951; PMCID: PMC4866249.
Size Bir Mesajımız Var!
Matematiksel, 2015 yılından beri yayında olan ve Türkiye’de matematiğe karşı duyulan önyargıyı azaltmak ve ilgiyi arttırmak amacıyla kurulmuş bir platformdur. Sitemizde, öncelikli olarak matematik ile ilgili yazılar yer almaktadır. Ancak bilimin bütünsel yapısı itibari ile diğer bilim dalları ile ilgili konular da ilerleyen yıllarda sitemize dahil edilmiştir. Bu sitenin tek kazancı sizlere göstermek zorunda kaldığımız reklamlardır. Yüksek okunurluk düzeyine sahip bir web sitesi barındırmak ne yazık ki günümüzde oldukça masraflıdır. Bu konuda bizi anlayacağınızı umuyoruz. Ayrıca yazımızı paylaşarak veya Patreon üzerinden ufak bir bağış yaparak da büyümemize destek olabilirsiniz. Matematik ile kalalım, bilim ile kalalım.
Matematiksel
