Psikoloji
-
Mitomani Yani Patolojik Olarak Yalan Söyleme Hastalığı Nedir?
Kabul edelim. Hepimiz zaman zaman yalan söyleriz. Arkadaşımızın saçı korkunç gözükse de kalbi kırılmasın diye “Harika görünüyorsun” demek de bir yalandır. Ancak bu tip yalanlar genellikle birinin duygularını incitmekten kaçınmak ve olası sorunları engellemek adına söylenir. Beyaz yalanlar da denilen…
-
Othello Sendromu: Kontrol Edilemeyen ve Hastalıklı Kıskançlık Durumu
William Shakespeare’in yazdığı Othello (İngilizce özgün adı: The Tragedy of Othello, the Moor of Venice) adlı oyunundan hatırlayabilirsiniz. Oyunun ana karakteri olan Othello, karısı Desdemona’nın bir ilişkisi olduğundan (ki öyle değildi) şüphe duyar. Zaman içinde buna kendini inandırır ve neticede de önce onu sonra da…
-
Seyirci Etkisi Nedir? Başkalarının Varlığı Birine Yardım Etme Sürecimizi Nasıl Etkiliyor?
Gözünüzün önünde meydana gelen acil bir duruma tanık olsaydınız, başı dertte olan kişiye yardım etmek için harekete geçer miydiniz? Bu sorunun cevabını büyük bir ihtimal ile herkes içinden evet olarak verecektir. Ancak psikologlar bizim cevabımız ile aynı fikirde değil. Böyle…
-
Uykumuz Olmasa da Esneyen Birini Gördüğümüz Zaman Neden Esneriz?
Hemen hemen hepimizin aklına gelen bir sorudur bu. Neden esneriz? Amaç beyne daha fazla oksijen göndermek için mi? Esnemeyi genellikle yorgunluk veya sıkılmışlık belirtisi olarak düşünmeye meyilliyiz. Esneyerek uyanıklığı mı arttırmaya çalışıyoruz? Yoksa esnemek belirli bir hormonun üretilmesini mi sağlıyor?…
-
Diderot Etkisi: İhtiyacımız Olmayan Şeyleri Neden İsteriz?
1769 yılında Paris’te bir Fransız düşünür, yaşadığı olağandışı deneyimi bir makalesinde kaleme aldı. Bu düşünür Fransız filozof Denis Diderot (1713-1784) idi. Diderot bu makalesinde, yeni ve gösterişli sabahlığına nasıl sahip olduğunu anlattı. Bu sabahlık ona mutluluk yerine mutsuzluk getirmişti. Onun…
-
Yabancı El Sendromu Nedir? Vücudunuz Size Nasıl Karşı Gelebilir!
Sol elinizin kendine ait bir iradesi olduğunu hayal edin. Örneğin arkadaşlarınızla kahve içip sohbet ederken sol eliniz siz istemeden gömleğinizin düğmelerini açmaya başlasın. Böyle garip bir durumla karşılaşsanız, muhtemelen niyetiniz olmadan bunu yapan elinize bakar ve aşırı utanırsınız. Sonrada işler…
-
Szondi Testi İle İçimizdeki Gizlenen Kişiliği Tespit Etmek Mümkün mü?
20. yüzyılda Macar psikiyatrist Léopold Szondi, bir kişinin bilinçsiz düşüncelerini, arzularını ve dürtülerini ortaya çıkarmayı amaçlayan bir test geliştirdi. Psikiyatrist, insanların kendilerine benzeyen kişilere ilgi duyduğuna inanmaktaydı. Böylece Szondi testi olarak adlandırılan projektif bir psikolojik kişilik testi oluşturdu. Sonrasında bu test ruh…
-
Myers-Briggs Kişilik Testi Dünyayı Nasıl Ele Geçirdi?
Etrafınızda herhangi birinin kendisini INTJ veya ESTP olarak tanımladığını duydunuz mu? Kulağa şifreli gibi gelen bu harflerin ne anlama gelebileceğini merak ettiniz mi? Merak edip etmediğinizi bilemeyiz ancak eğer internette zaman geçirmeyi seviyorsanız bu konuşma size şaşırtıcı gelmeyecektir. Bu insanların…
-
Von Restorff İzolasyon Etkisi: Farklı Olan Şey Daha İyi Hatırlanır!
Bugünlerde hepimiz birbirimize daha çok benzemeye başladık. Saç modellerimiz, giyim biçimimiz, alışkanlıklarımız ve tükettiklerimiz hemen hemen aynı. Oysa ki ilginç bir psikolojik fenomen akılda kalmak istiyorsak farklı olmamız gerektiğini bize hatırlatıyor. Bu fenomen konuyu ilk araştıran kişinin adından dolayı Von…
-
Sahiplik Etkisi [Endowment Effect]: Neden Sahip Olduklarımıza Daha Fazla Değer Biçeriz?
Diyelim ki birkaç ay önce 300 liraya bir konser bileti aldınız. Ancak az önce plansız bir iş nedeniyle konsere gidemeyeceğinizi öğrendiniz ve biletinizi satmaya karar verdiniz. Bu durumda biletinizi muhtemel 400 lira ya da daha fazla bir fiyata satmayı düşünürsünüz.…
