Akciğer kanseri, meme kanseri, beyin kanseri… Çok fazla kanser türü duyuyoruz. Ancak dikkat ederseniz kalp hastalığı dünya çapında yaygın bir ölüm nedeni olsa da, kalp kanserini nadiren duyuyoruz. Gerçek şu ki, kalp kanseri var, ancak inanılmaz derecede nadir. Rakam vermemiz gerekirse doktorlar bunun milyonda yaklaşık bir 50 oranında olduğunu aktarıyor.
Sonuçta kanser vücudumuzun kendi hücrelerinin çeşitli nedenlerle başkalaşımı sonucu meydana gelen bir hastalıktır. Bu nedenle kanser vücudumuzdaki her hücrede gelişme potansiyeline sahiptir. O zaman bu hayati organın farkı ne? Bunun detaylarına girmeden önce kanserin ne olduğu hakkında bilgimizi güncellememiz gerekir…
Günlük olarak kendimizi toksinler, asitler, belirli enzimler ve UV ışınları gibi tonlarca zararlı maddeye maruz bırakıyoruz. Hücrelerimiz ve dokularımız hasar gördükçe, kök veya progenitör hücreler, kaybedilenin yerine geçmek için aktif olarak bölünüyor. Yani kısacası hücrelerimiz kendini yeniliyor.
Kanser Nasıl Oluşur?
Bir hücre her bölündüğünde DNA’sını kopyalar ve ancak bazen hatalar oluşur. Aslında, hücreler inanılmaz derecede sağlam hata kontrol mekanizmalarına ve söz konusu hataları ortadan kaldırmak için DNA onarım süreçlerine sahiptir. Bununla birlikte, insan vücudunda, bazıları aktif olarak bölünen (örneğin, sürekli hücresel stres yaşayan ciltte olduğu gibi) ~ 37 trilyon hücre vardır.
Bu nedenle, genetik veya çevresel veya yaşam tarzı faktörleri nedeniyle mutasyonların ortaya çıkması olasıdır. Hücreler yeterince genetik mutasyon biriktirirse (yaklaşık yarım düzine yeterlidir), kanserli hale gelme riski barındıracaktı. Mutasyona uğramış hücreler büyümeye başladığında, daha sonra yayılabilen kanserli bir tümör oluşturabilirler. Başka bir deyişle, vücudun iyileşme süreci aynı zamanda kanserin gelişme olasılığını da artırır.
Kanser aslında vücudun herhangi bir yerinde oluşma olasılığı taşı ve buna kalbimizde dahildir. Ancak bazı organlarda daha yaygın biçimde ortaya çıkar. Bunun nedeni kanserin yayılma biçimi ile ilişkili. Ek okumalar için: Matematik Ve Epigenetik Kanser Oluşumunu Ve Sonrasındaki Süreçleri Daha İyi Anlamamızı Sağlıyor
Dediğimiz gibi kanser hücre bölünmesi yoluyla yayılmaktadır. Bu nedenle hücre yenilenmesi yüksek olan bir organ kansere karşı daha savunmasızdır. Kalp bu noktada avantajlıdır. Kalbin yapacak çok işi vardır ve bir nevi hücre yenilenmesine zaman ayıramaz. Aslında doğduğumuz anda sahip olduğumuz kalp hücrelerin yarısı hayatımız boyunca bizimle kalır.
Kalp Kanseri Neden Nadirdir?
Kalp kası hücreleri o kadar karmaşıktır ve o kadar özel mekanizmalara sahiptir ki, bu hücreler basitçe bölünemez ve büyüyemez. Kalbi ilk başta hasara bu kadar meyilli yapan şey budur. Kalp hasar gördüğünde kendini yenilemesi ve onarması zordur. Kalpte doku iyileşmesi, diğer organlardaki gibi “mitoz bölünme” ile olmak yerine, ağırlıklı olarak “fibroz” denen bir süreçle gerçekleşmektedir. Ve bu, kalp kanserinin bu kadar nadir olmasının bu birinci nedenidir.
Ayrıca derimiz, sindirim sistemimiz, akciğerlerimizin aksine kalp nadiren kanserojenlere maruz kalır ve bu da kalp kanserinin gelişmesini daha da zorlaştırır. Nadir de olsa kanserin melanom, lösemi, akciğer kanseri veya meme kanseri gibi diğer kanserlerden kalbe yayılması mümkündür. Ancak tıp uzmanları bunu “kalp” kanseri yerine metastatik olarak adlandıracaktır. Bu, kanserin, lenf veya damar yoluyla, bir organdan diğerine sıçraması anlamına gelir.
Nadir de olsa kalp kanserine rastlanır. Araştırmalar 1.000.000’da 34 kişinin kalp kanseri olduğunu göstermektedir. Sarkom, kemiklerde veya yumuşak dokuda (bağ doku da denir) başlayan geniş bir kanser grubunun genel isimlendirmesidir. Bunlar son derece nadirdir, ancak ölüm oranı çok yüksektir. Kalpte oluşan iyi huylu tümörler çok daha yaygındır ve daha az risklidir.
Kaynaklar ve ileri okumalar:
- Why doesn’t the heart get cancer?; Yaınlanma tarihi: 29 Mayıs 2019; Bağlantı: https://blog.abclonal.com/
- There are many kinds of cancer, so why is there no heart cancer? Yayınlanma tarihi: 6 Kasım 2000; Bağlantı: https://www.scientificamerican.com
- Is there such a thing as heart cancer?; https://www.mayoclinic.org/
Size Bir Mesajımız Var!
Matematiksel, 2015 yılından beri yayında olan ve Türkiye’de matematiğe karşı duyulan önyargıyı azaltmak ve ilgiyi arttırmak amacıyla kurulmuş bir platformdur. Sitemizde, öncelikli olarak matematik ile ilgili yazılar yer almaktadır. Ancak bilimin bütünsel yapısı itibari ile diğer bilim dalları ile ilgili konular da ilerleyen yıllarda sitemize dahil edilmiştir. Bu sitenin tek kazancı sizlere göstermek zorunda kaldığımız reklamlardır. Yüksek okunurluk düzeyine sahip bir web sitesi barındırmak ne yazık ki günümüzde oldukça masraflıdır. Bu konuda bizi anlayacağınızı umuyoruz. Ayrıca yazımızı paylaşarak veya Patreon üzerinden ufak bir bağış yaparak da büyümemize destek olabilirsiniz. Matematik ile kalalım, bilim ile kalalım.
Matematiksel
Bilgiyi ayrımsız paylaşmak kadar güzeli olmasa gerek..