Kimya

Özgürlük Anıtı Neden Yeşil? Cevap Sanıldığı Kadar Basit Değil!

Özgürlük ve demokrasinin sembolü olarak kabul gören Özgürlük Anıtı, Amerika dendiğinde akla ilk gelen sembollerden biridir. Ancak devasa boyutunu saymazsak, turistlerin ilk fark ettiği şeylerden biri de heykelin mavi yeşil rengidir. Neredeyse tüm heykeller beyaz ya da gri renkteyken Özgürlük Anıtı neden yeşildir?

Özgürlük Anıtı Neden Yeşil? Cevap Sanıldığı Kadar Basit Değil!
Elinde bir meşale ve üzerinde Bağımsızlık Bildirgesi’nin (“4 Temmuz 1776”) tarihinin yazılı olduğu bir tablet tutan cüppeli kadın dünyanın en ikonik heykellerinden biri haline gelmiştir. .Özgürlük Anıtı denildiğinde merak edilen noktalardan biri de ikonik mavi-yeşil rengi olmuştur.

Bu güzel yeşil rengin detaylarına geçmeden önce size kısaca Özgürlük Anıtının hikayesini anlatmak zorundayız.

Özgürlük Anıtı Nasıl Ve Neden Yapıldı?

46 metre yüksekliğindeki bu heykel, Fransız heykeltıraş Frédéric Bartholdi tarafından tasarlandı. Çelik çerçevesi ise Paris’teki Eyfel Kulesi’ni inşa eden Gustave Eiffel tarafından yapıldı. Heykel, 19. yüzyılın sonlarında Fransız ve Amerikan halkı arasındaki dostluğu kutlamak isteyen Fransa’dan bir hediyeydi.

Özgürlük Anıtı Neden Yeşil? Cevap Sanıldığı Kadar Basit Değil!
Özgürlük Anıtı (Liberty Enlightening the World), Amerika Birleşik Devletleri’nin New York şehrinin Güney Manhattan bölgesinde Liberty Island adlı bir adada yer alıyor.

Heykelin inşası ve montajından Fransa sorumluydu; ABD ise heykelin kaidesini Ford Wood’un avlusunda inşa etti. Plan, heykelin Bağımsızlık Bildirgesi’nin yüzüncü yılına denk gelen 1876 yılına kadar ABD’ye gönderilmeye hazır hale getirilmesiydi. Ancak finansman sorunları nedeniyle proje ertelendi. 

Heykelin, bir kıtadan diğer kıtaya, Avrupa’dan Amerika’ya taşınacağı için çok ağır olmaması ama bir yandan da ülkeler arası bir hediye olduğundan büyük ve görkemli olması gerekiyordu. Bu düşünceyle heykelin içinin boş olması ve dış kaplamasının bakırdan yapılması planlandı. Bu düşünceyle heykelin yapımı 1885 yılında tamamlandı. Mimarlar, anıtın sıcaklık ve rüzgardaki zorlu değişikliklere dayanabilmesi ve dinamik olarak uyum sağlayabilmesi için heykeli birden fazla bakır katmanla sarmayı tercih etti.

Özgürlük Anıtı Neden Yeşil? Cevap Sanıldığı Kadar Basit Değil!
1875’te Fransa’da Özgürlük Anıtı’nın başı.

Sonunda heykel tamamlandı, ardından 350 parçaya bölündü ve 214 sandığa koyularak New York’a kadar taşındı. Dört ay süren zorlu bir çalışmanın ardından işçiler heykeli yeniden bir araya getirdiler. Sonrasında da kaidenin üzerine monte ettiler. Sonunda heykel 93 metrelik devasa boyuna ulaştı.

Aslına bakarsanız Özgürlük Anıtı, 17 Haziran 1886’da New York Limanı’na ilk geldiğinde kırmızımsı-turuncu renkteydi. Ancak 1906’ya gelindiğinde heykel, bakır ile havadaki oksijen arasındaki kimyasal reaksiyonun sonucu olarak şimdiki mavi-yeşil renk tonuna kavuştu. Ancak bu tek bir aşamada olmadı. Bunun nedeni de işin arka planındaki kimyaydı.

Özgürlük Anıtının Yeşil Rengi Nasıl Oluştu?

Dış bakır kabuk aslında çeşitli oksidasyon süreçlerinden geçti. Bunların hepsi birlikte benzersiz bir yüzeye yol açtı. Oksijen, yağmur ve deniz serpintisinin yanı sıra hava kirliliğinin birleşimi de mavi-yeşil rengi oluşturmak için bir araya geldi.

Özgürlük Anıtı Neden Yeşil? Cevap Sanıldığı Kadar Basit Değil!
Özgürlük Anıtının renginin yıllar içindeki değişimi

20. yüzyılın başlarında New York City çok fazla hava kirliliğinden muzdaripti. Bu nedenle Özgürlük Anıtı çok fazla partikül maddeye ve aynı zamanda kömürün yakılmasıyla üretilen kükürt bileşiklerine maruz kaldı. İlk başta bakır, havadaki oksijenle reaksiyona girerek bakır oksit oluşturdu. Pembemsi-kırmızı bakır oksit, oksijenle daha da fazla reaksiyona girerek siyaha yakın bir renge dönüştü.

Zaman içinde sülfür dioksit bakır ile reaksiyona girerek bakır sülfit mineralleri üretti. Bu mineraller de havadaki karbondioksit ve su buharındaki hidroksit iyonlarıyla reaksiyona girdi. Sonucunda patina olarak da bilinen yeşil ve mavi renkli bir bakır tabakası oluşturdu.

Patina, madeni paralar da dahil olmak üzere tüm bronz objelerin üzerinde oluşur. Bakır paralar başlangıçta parlaktır ancak oksidasyon nedeniyle hızla donuk yeşilimsi gri bir renge dönüşür.

Özgürlük Anıtı Neden Temizlenmiyor?

Özgürlük Anıtı üzerinde gördüğünüz bu bakır pası renginin çürümenin veya bozulmanın bir işareti olduğunu düşünmüş olabilirsiniz. Aslında ilk başta bir çok kişi böyle düşünmüştü. Hatta bir zamanlar heykelin boyanması bile önerilmişti. Ancak gerçek kısa süre sonra anlaşılacaktı.

Özgürlük Anıtı’nın üzerindeki patina kaplama aslında altındaki diğer birçok bakır levhayı çevresel zararlardan koruyor. Bu koruyucu katman olmasaydı, heykelin dış kaplaması hava ve suyla reaksiyona girmeye devam edecek ve sonunda bozulacaktı. Dolayısıyla bu koruyucu tabaka, heykelin korunması, açısından hayati önem taşıyor.

Yazının bitiminde göz atmak isterseniz: Kryptos, Çözülemeyen Şifreli Mesajlar Barındıran Bir CIA Heykeli


Kaynaklar ve ileri okumalar


Size Bir Mesajımız Var!

Matematiksel, 2015 yılından beri yayında olan ve Türkiye’de matematiğe karşı duyulan önyargıyı azaltmak ve ilgiyi arttırmak amacıyla kurulmuş bir platformdur. Sitemizde, öncelikli olarak matematik ile ilgili yazılar yer almaktadır. Ancak bilimin bütünsel yapısı itibari ile diğer bilim dalları ile ilgili konular da ilerleyen yıllarda sitemize dahil edilmiştir. Bu sitenin tek kazancı sizlere göstermek zorunda kaldığımız reklamlardır. Yüksek okunurluk düzeyine sahip bir web sitesi barındırmak ne yazık ki günümüzde oldukça masraflıdır. Bu konuda bizi anlayacağınızı umuyoruz. Ayrıca yazımızı paylaşarak veya Patreon üzerinden ufak bir bağış yaparak da büyümemize destek olabilirsiniz. Matematik ile kalalım, bilim ile kalalım.

Matematiksel

Sibel Çağlar

Merhabalar. Matematik öğretmeni olarak başladığım hayatıma 2016 yılında kurduğum matematiksel.org web sitesinde içerikler üreterek devam ediyorum. Matematiğin aydınlık yüzünü paylaşıyorum. Amacım matematiğin hayattan kopuk olmadığını kanıtlamaktı. Devamında ekip arkadaşlarımın da dahil olması ile kocaman bir aile olduk. Amacımıza da kısmen ulaştık. Yolumuz daha uzun ama kesinlikle çok keyifli.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Başa dön tuşu