Yüzün alt çene kemiği ve alt dişlerin öne doğru çıkık şekilde geliştiği yüz biçimine tıp dilinde prognatizm denir. Ancak ilginç biçimde bu hastalık Habsburg çenesi olarak da adlandırılmaktadır. Bir hastalık ile bir hanedanlığın ilişkilendirilmesi ise, temelinde üzerinde düşünülmesi gereken önemli bir olayın sonucudur.
Habsburg Hanedanlığı, Avrupa’da köklü bir hanedanlık olarak bilinir. Kökenleri Orta Çağ’a dayanır ve bugünkü Avusturya, Macaristan, Romanya, Çek Cumhuriyeti, Slovakya, Slovenya, Hırvatistan, Sırbistan, Polonya ve İtalya’nın bazı bölgeleri gibi geniş bir bölgede uzun yıllar hüküm sürmüşlerdir.
Pek çok kraliyet ailesi gibi, Habsburglar da güçlerini pekiştirmek için, genellikle yakın akrabalarıyla stratejik evlilikler yapmıştı. Ancak ne yazık ki bunun bir sonucu olarak, nesilden nesle aktarılan sadece taç değil, doğum kusurlarına neden olan bir dizi gen de olmuştur. Yazının başında sizlere bahsettiğimiz Habsburg çenesi bu genin sonuçlarından biridir.
Bunun yanında hanedan üyeleri, ‘Habsburg dudağı’ olarak da bilinen dışa dönük alt dudak ve ‘Habsburg burnu’ denen kemerli ve ucu sarkık burnu da paylaşmıştır.
Habsburg Çenesi Ve Diğer Deformasyonlar Akraba Evliliğinin Bir Sonucuydu
Kendileri bunun farkında olmasa da yakın zamanda yapılan bir araştırma Habsburg Çenesi ile akraba evliliği arasındaki ilişkiyi doğruladı. İspanya’nın Santiago de Compostela Üniversitesi’nden genetikçi Román Vilas liderliğindeki araştırmacılar, Habsburg’larının 15 üyesinin portreleri üzerinde araştırmalarını yaptı.
Araştırmacılar 66 portrede yer deformasyonu teşhis etmek için 10 cerrah ile ile birlikte çalıştılar. Cerrahlar, Habsburg ailesinin her bir üyesinin portresini belirli kriterlere göre puanladılar. Sonrasında da, ailesinin farklı üyelerinin ne ölçüde aynı soydan geldiğini hesapladılar. Diğer bir deyişle Habsburg krallarının ve kraliçelerinin akrabalık katsayılarını bulmaya çalıştılar.
Habsburg Çenesi Nedir?
Maksiller prognatizm, üst çeneniz çıkıntı yaptığında ortaya çıkar. Bazı insanlar, herhangi bir altta yatan hastalığa sahip olmadan, çıkıntılı bir üst veya alt çene ile doğarlar. Her iki durum da genetik olabileceği gibi büyüme hormanı ile ilgili sorunlar sonucunda da gelişebilir.
Klinik olarak mandibular prognatizm denilen Habsburg Çenesi, uzamış ve çıkıntılı bir alt çene ile karakterizedir. Şiddetli vakalarda, kişinin konuşma veya yemek yeme yeteneğini olumsuz yönde etkiler. Mandibular prognatizm, Habsburg ailesindeki kadar belirgin olmamasına rağmen, bugün hala insanları etkilemektedir. Günümüzde bu sorun ortodontik tedavi veya cerrahi ile düzeltilebilir.
Akraba evliliği, zararlı baskın gen ve çekinik gen üst üste gelerek çakışması olasılığını artırdığından genetik hastalıkların görülmesine yol açma riski taşır. Bunların çocuklukta görülmesi için anne ve babanın her ikisinin de en azından bir zararlı çekinik gene sahip olması gerekir.
Diğer bir deyişle, sizinle yakından akraba olmayan birinden çocuklarınız olduğunda, genellikle genlerinizin çoğu heterozigot olacaktır. Yani farklı özellikler taşırlar. Ancak kuzenler evlendiğinde, benzer genetik geçmişe sahip olmak, çocukların doğum kusurlarına sahip olma ihtimalini yükseltir. Araştırmacılar yüz deformitesi ve akraba evliliğin nasıl bağlantılı olduğu konusunda henüz emin olmasa da iki asırlık zararlı özelliklerin birikimi, son bir kişide en belirgin hale gelecekti.
En Kötü Habsburg Çenesine Kim Sahipti?
Araştırmanın sonucunda, Hansburg çenesinin en belirli olduğu kişiler Kutsal Roma İmparatoru Maximilian (1493–1508), kızı, yeğeni, yeğeninin torunu ve İspanya Kralı II. Charles (1665–1700) olarak belirlenecekti.
Charles, 16 nesil akraba evliliğinin bir sonucu olarak, bir dizi hastalık ve rahatsızlıktan da muzdaripti. Anneannesi ve teyzesi aynı kişiydi. Annesi de babasının yeğeniydi. Bunun bir sonucu olarak da fiziksel rahatsızlıklarının yanında zihinsel sorunlar da yaşadı.
Kendisi son Habsburg kralı idi. Ancak 38 yaşında ardında hiçbir varis bırakmadan hayatını kaybetti. Gücü aile içinde tutmanın bir yolu olarak düşündükleri şey, sonucunda hanedanlığının sonunu getirmişti. Yazının bitiminde göz atmak isterseniz: Williams Sendromu: Dünyanın En Sevecen Çocuklarının Ardındaki Genetik Bozukluk
Kaynaklar ve ileri okumalar
- Román Vilas, Francisco C. Ceballos, Laila Al-Soufi, Raúl González-García, Carlos Moreno, Manuel Moreno, Laura Villanueva, Luis Ruiz, Jesús Mateos. David González, Jennifer Ruiz, Aitor Cinza, Florencio Monje & Gonzalo Álvarez (2019). Is the “Habsburg jaw” related to inbreeding?, Annals of Human Biology, 46:7-8, 553-561, DOI: 10.1080/03014460.2019.1687752
- The Distinctive ‘Habsburg Jaw’ Was Likely the Result of the Royal Family’s Inbreeding. Yayınlanma tarihi: 4 Aralık 2019; Bağlantı: https://www.smithsonianmag.com/
- How Centuries of Inbreeding Led to the Distinctive ‘Habsburg Jaw’. Yayınlanma tarihi: 29 Nisan 2021; Bağlantı: https://history.howstuffworks.com
Size Bir Mesajımız Var!
Matematiksel, 2015 yılından beri yayında olan ve Türkiye’de matematiğe karşı duyulan önyargıyı azaltmak ve ilgiyi arttırmak amacıyla kurulmuş bir platformdur. Sitemizde, öncelikli olarak matematik ile ilgili yazılar yer almaktadır. Ancak bilimin bütünsel yapısı itibari ile diğer bilim dalları ile ilgili konular da ilerleyen yıllarda sitemize dahil edilmiştir. Bu sitenin tek kazancı sizlere göstermek zorunda kaldığımız reklamlardır. Yüksek okunurluk düzeyine sahip bir web sitesi barındırmak ne yazık ki günümüzde oldukça masraflıdır. Bu konuda bizi anlayacağınızı umuyoruz. Ayrıca yazımızı paylaşarak veya Patreon üzerinden ufak bir bağış yaparak da büyümemize destek olabilirsiniz. Matematik ile kalalım, bilim ile kalalım.
Matematiksel
