Tıp ve Sağlık

Habsburg Çenesi Nedir? Bir Hastalık Adı Bir Hanedanlık Neden İlişkilidir?

Yüzün alt çene kemiği ve alt dişlerin öne doğru çıkık şekilde geliştiği yüz biçimine tıp dilinde prognatizm denir. Ancak ilginç biçimde bu hastalık Habsburg çenesi olarak da adlandırılmaktadır. Bir hastalık ile bir hanedanlığın ilişkilendirilmesi ise, temelinde üzerinde düşünülmesi gereken önemli bir olayın sonucudur.

Habsburg Çenesi
Klinik olarak mandibular prognatizm denilen Habsburg Çenesi, uzamış ve çıkıntılı bir alt çene ile karakterizedir. Şiddetli vakalarda, kişinin konuşma veya yemek yeme yeteneğini olumsuz yönde etkiler.

Yüzyıllar boyunca Habsburglar Avrupa’nın en önde gelen kraliyet hanedanlarından biriydi. 13. yüzyıldan itibaren Almanya’nın kralları ve 14. yüzyılın ortalarından itibaren Avusturya’nın arşidükleri olarak hüküm sürdüler. 15. yüzyıldan 19. yüzyıla kadar Kutsal Roma İmparatorluğu’nun tahtında oturdular.

Gücü aile içinde tutmanın onları güçlü tutacağını sanıyorlardı ama sonuçta bu onları zayıflattı. Habsburglar İspanya’daki tahtını, tahtın korunmasını umdukları süreç sayesinde kaybettiler.

Habsburg Çenesi Nedir? Bir Hastalık Adı Bir Hanedanlık Neden İlişkilidir?
Habsburg Hanedanlığı, Avrupa’da köklü bir hanedanlık olarak bilinir. Kökenleri Orta Çağ’a dayanır ve bugünkü Avusturya, Macaristan, Romanya, Çek Cumhuriyeti, Slovakya, Slovenya, Hırvatistan, Sırbistan, Polonya ve İtalya’nın bazı bölgeleri gibi geniş bir bölgede uzun yıllar hüküm sürmüşlerdir. 1700’de Habsburg ailesi tarafından kontrol edilen ülkeler.

Habsburg çenesine ne sebep oldu?

Soylu bir ailenin gücünü ve nüfuzunu sağlamlaştırması veya yeni ittifaklar kurabilmesi için aile üyelerinin siyasi açıdan avantajlı eşleşmeler yapması gerekiyordu. Bu nedenle pek çok kraliyet ailesi gibi, Habsburglar da güçlerini pekiştirmek için, genellikle yakın akrabalarıyla stratejik evlilikler yapmıştı. 

Bu evlilikler sıklıkla, yeğeniyle evlenen amcalar vasıtasıyla kuşaklar arasında gerçekleşmişti. Ancak ne yazık ki bunun bir sonucu olarak, nesilden nesle aktarılan sadece taç değil, doğum kusurlarına neden olan bir dizi gen de olacaktı.

Habsburg Çenesi Nedir? Bir Hastalık Adı Bir Hanedanlık Neden İlişkilidir?
Hapsburg ailesi, 1661 yılında, 2. Charles’ın doğumundan bir yüzyıldan fazla bir süre önce dışarıdan birileriyle birlikte olmayı bırakmıştı. Bunun sonucunda da soy ağacı karmaşık ilişkileri gösteriyordu.

Kendileri bunun farkında olmasa da klinik olarak mandibular prognatizm denilen Habsburg çenesi bu genin sonuçlarından biridir. Bunun yanında hanedanlık üyeleri, ‘Habsburg dudağı’ olarak da bilinen dışa dönük alt dudak ve ‘Habsburg burnu’ denen kemerli ve ucu sarkık burnu da paylaşmıştır.

Portre sanatçıları, Habsburg’ların İspanya’ya ilk gelişinden bu yana kendine özgü Habsburg çenesini yakalamışlardır ve Habsburg özelliklerinin bir kısmı Avrupa’daki diğer kraliyet ailelerinde bulunabilir. Örneğin Marie Antoinette, Avusturya Habsburg’larının bir parçasıydı ve diğerleri kadar belirgin olmasa da portrelerinde fark edebileceğiniz çıkıntılı bir alt dudağa sahipti.

Habsburg Çenesi Ve Diğer Deformasyonlar Akraba Evliliğinin Bir Sonucuydu

Habsburg Çenesi Nedir
İspanyol Habsburg krallarının sonuncusu olan II. Charles ve babası IV. Philip’in bir portresi. Deformasyonun nesilden nesile arttığı portrelerde açıkça görülüyor.

Belki de şaşırtıcı olmayan bir şekilde, yüzyıllar boyunca süren bu tür yakın evlilikler, genetik çeşitliliğin eksikliğine yol açar. Normalde bir çocuk iki farklı gen havuzunun ürünüdür, ancak ebeveynleriniz kuzense büyük olasılıkla aynı resesif genleri paylaşıyorlardır. Bu genlerin mutlaka zararlı olması gerekmese de, bunların sürekli olarak karıştırılması onların baskın hale gelmesine neden olur. Bunun sonucunda da bazen oldukça sıra dışı sonuçlar ortaya çıkar.

Habsburg Çenesi Nedir?
Zamanın ressamları, 16. ve 17. yüzyıllarda bu fiziksel özellikleri ustaca yakalamışlardı. Bu resimlerden de göreceğiniz gibi birçok Habsburg sivri çenenin yanında kalın bir alt dudağa ve ortalamadan daha büyük bir buruna sahipti.

Bir araştırma Habsburg Çenesi ile akraba evliliği arasındaki ilişkiyi doğruladı. İspanya’nın Santiago de Compostela Üniversitesi’nden genetikçi Román Vilas liderliğindeki araştırmacılar, Habsburg’larının 15 üyesinin portreleri üzerinde araştırmalarını yaptı.

Araştırmacılar 66 portrede yer deformasyonu teşhis etmek için 10 cerrah ile ile birlikte çalıştılar. Cerrahlar, Habsburg ailesinin her bir üyesinin portresini belirli kriterlere göre puanladılar. Sonrasında da, ailesinin farklı üyelerinin ne ölçüde aynı soydan geldiğini hesapladılar. Diğer bir deyişle Habsburg krallarının ve kraliçelerinin akrabalık katsayılarını bulmaya çalıştılar. Araştırmanın sonucunda, Hansburg çenesinin en belirli olduğu kişi İspanya Kralı II. Charles (1665–1700) olarak belirlenecekti.

Habsburg Çenesi Nedir?
Habsburg çenesi erkeklerde olduğu kadar belirgin olmasa da aynı soydan gelen kadınlarda da mevcuttu. Sardinya kraliçesi Anne Marie de Orléans ve İspanya kraliçesi María Luisa de Orleans

En Kötü Habsburg Çenesine Kim Sahipti?

İki asırlık zararlı özelliklerin birikimi, son bir kişide en belirgin hale gelecekti. Charles, 16 nesil akraba evliliğinin bir sonucu olarak, bir dizi hastalık ve rahatsızlıktan da muzdaripti. Anneannesi ve teyzesi aynı kişiydi. Ayrıca annesi de babasının yeğeniydi.

Diğer bütün potansiyel varislerin bebeklikte ölmesinin ardından, ailenin devamlılığı için tüm umutlar onda toplanmıştı. Ciddi bir şekilde engelliydi. Epilepsi hastalığı ve zihinsel yetersizliği vardı. Dört yaşına kadar yürümeyi öğrenemedi ve sekiz yaşına kadar konuşamadı. Konuşmaya başladığında da, kalıcı bir şekilde şişmiş olan dili tüm ağzını kaplamıştı. Bu nedenle kelimeleri karmakarışık, konuşması anlaşılmaz bir hal almıştı.

Habsburg Çenesi Nedir
İspanya Kralı II. Charles, Habsburg soyunun sonuncusuydu ve yüz deformitesinden en çok etkilenenlerden biriydi. Charles’ın Habsburg çenesi o kadar eğriydi ki üst ve alt dişleri birleşmiyordu. Ayrıca 16 kuşaktır süren akraba evliliği Charles’ı hastalıklarla donatmıştı

Yaşamının sonlarına doğru, işler daha da kötüleşti. Bedeni iyice tutmaz oldu ve kasılmaları arttı. Sadece en üst düzeydekilerin sahip olabileceği bir bakım ve ilgiye sahipti. Ama bu, hiçbir şeye yaramadı. İki kez evlilik yapmasına rağmen fiziksel durumu çocuk sahibi olmasına imkan vermeyecekti.

Sonuç olarak

İspanyayı yöneten, Hapsburg Hanedanlığı’nın son üyesi 2. Charles, otuz dokuzuncu yaş gününden beş gün sonra vefat etti. Gücü aile içinde tutmanın bir yolu olarak düşündükleri şey, sonucunda hanedanlığının sonunu getirmişti. Carlos’un ölümü sadece İspanyol Habsburg’ların erkek soyunun sonunu işaret etmekle kalmadı, aynı zamanda İspanyol Veraset Savaşı’nı da tetikledi


Kaynaklar ve ileri okumalar


Size Bir Mesajımız Var!

Matematiksel, 2015 yılından beri yayında olan ve Türkiye’de matematiğe karşı duyulan önyargıyı azaltmak ve ilgiyi arttırmak amacıyla kurulmuş bir platformdur. Sitemizde, öncelikli olarak matematik ile ilgili yazılar yer almaktadır. Ancak bilimin bütünsel yapısı itibari ile diğer bilim dalları ile ilgili konular da ilerleyen yıllarda sitemize dahil edilmiştir. Bu sitenin tek kazancı sizlere göstermek zorunda kaldığımız reklamlardır. Yüksek okunurluk düzeyine sahip bir web sitesi barındırmak ne yazık ki günümüzde oldukça masraflıdır. Bu konuda bizi anlayacağınızı umuyoruz. Ayrıca yazımızı paylaşarak veya Patreon üzerinden ufak bir bağış yaparak da büyümemize destek olabilirsiniz. Matematik ile kalalım, bilim ile kalalım.

Matematiksel

Sibel Çağlar

Temel eğitimimi Kadıköy Anadolu Lisesinde tamamladım. Devamında Marmara Üniversitesi İngilizce Matematik Öğretmenliği bölümünü bitirdim. Çeşitli özel okullarda edindiğim öğretmenlik deneyiminin ardından matematiksel.org web sitesini kurdum. O günden bugüne içerik üretmeye devam ediyorum.

İlgili Yazılar

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir