Zamanı söylemek kolaydır. Ama sayıları olmayan ve aynı zamanda rastgele bir konuma döndürülmüş bir saat olunca işler zorlaşır. Bir de bu saatin birbirinin aynısı dakika, saniye ve akrep ibreleri varsa işler iyice karışabilir. Aşağıdaki görselde böyle bir saat görüyorsunuz. Okuyacağınız bulmaca kaynaklardan öğrendiğimize göre Rusya’da lise düzeyinde mantık dersinde öğrencilere sorulan bir soru. Bu nedenle de adı Rus saati problemi olarak geçiyor. Şimdi bir de biz kendimizi deneyelim.
Şimdi aşağıdaki saate bakın. Bu saatin üzerinde herhangi bir sayı yok. Ayrıca saniye, yelkovan ve akrep aynı uzunlukta. Peki saat kaç? ( Cevaba hemen bakmamanız gerektiğini unutmayınız. Aksi halde işin büyüsü bozulacaktır.)
Rus Saati Problemin Çözümü
Eğer verdiğimiz ipucunu kullandıysanız cevaba yaklaşmış olmalısınız. Biz isimlendirmeyi aşağıdaki gibi yaptık.
Görselde A ve C’nin tam olarak kadrandaki ana işaretleri gösterdiğini görüyoruz. Eğer bunlardan bir tanesi saati gösteren akrep olsaydı, yelkovan ve saniye ibresi tam olarak 12 sayısında üst üste gelirdi. Ancak görüyorsunuz ki hiçbiri üst üste gelmemiş.
Bu durumda B ibresinin akrep olması gerekiyor. Yani saati B gösteriyor. Bu bulgumuz da sorunun çözümünü kolaylaştırıyor. Bu durumda A veya C’den birisi saniye olmalı ama hangisi?
A ve C kadrandaki ana işaretleri gösterdiğine göre bunlardan bir tanesi dakika olmalı. Bu durumda dakika kesinlikle tam değere sahip olmalıdır.( 25-30-35 gibi.) Bu esnada da saniye kolu tam olarak 12’nin üzerinde bulunmalıdır. Aslında şu andan sonra soruyu iki bölümde ele almalı ve varsayımlar ile hareket etmeliyiz.
1.Seçenek: A’nın saniyeyi gösterdiğini kabul edelim ve saatimize buna göre rakamlarımızı ekleyelim. Ancak bu durumda bir gariplik var. Dikkat ederseniz C yani dakika 12’yi sadece 10 dakika geçmiş. Bu durumda saati gösteren B, 6 ile 7 arasında ancak 6’ya daha yakın olmalıydı. Ancak görüyorsunuz ki değil. Bu durumda bu seçeneğimiz bizi doğru cevaba götürmeyecektir.
2. Seçenek: Bu sefer C’nin saniye olduğunu kabul edelim ve buna göre rakamlarımızı bir kere daha ekleyelim. Şu an da A dakikayı gösteriyor ve 10 sayısının üzerinde duruyor. Bu “10 kala” biçiminde yorumlanmalıdır. Akrebi kontrol ettiğimizde de olması gerektiği gibi 4 ile 5 arasında ama 5’e daha yakındır. Demek ki sonunda doğru cevaba ulaştık. Saatimiz tam olarak 4:50.
Haftaya bir sonraki bilmecede görüşmek üzere…
Kaynaklar ve İleri Okumalar:
- What Time Is It on This Russian Clock?; https://www.popularmechanics.com/
- What Time Is It? Puzzle From Russia; https://www.youtube.com/
Dip Not:
Matematiksel, 2015 yılından beri yayında olan ve Türkiye’de matematiğe karşı duyulan önyargıyı azaltmak ve ilgiyi arttırmak amacıyla kurulmuş bir platformdur. Sitemizde, öncelikli olarak matematik ile ilgili yazılar yer almaktadır. Ancak bilimin bütünsel yapısı itibari ile diğer bilim dalları ile ilgili konular da ilerleyen yıllarda sitemize dahil edilmiştir. Bu sitenin tek kazancı sizlere göstermek zorunda kaldığımız reklamlardır. Yüksek okunurluk düzeyine sahip bir web sitesi barındırmak ne yazık ki günümüzde oldukça masraflıdır. Bu konuda bizi anlayacağınızı umuyoruz. Ayrıca yazımızı paylaşarak da büyümemize destek olabilirsiniz. Matematik ile kalalım, bilim ile kalalım.
Matematiksel
