düşünce hataları
-
Kendimizi Geliştirelim
Bilgi Önyargısı (lnformation Bias): Neden İhtiyacımız Olmasa da Araştırmaya Devam Ederiz?
Belirsiz bir durumla karşı karşıya kaldığınızda, söz konusu bilgi vereceğiniz kararla ilintili olmasa dahi, çok ve giderek daha da çok bilgiye ulaşmaya çalışma eğilimine bilgi önyargısı denir. Diyelim ki yaklaşan…
-
Toplum ve Yaşam
Eylem Önyargısı: Neden Bir Şey Yapmayı Hiçbir Şey Yapmamaya Tercih Ederiz?
Dilimize yerleşmiş “harekette bereket vardır” biçiminde bir söylem vardır. Bu söylem “durmadan çalışılan yerde verim artar, bolluk olur.” anlamına gelir. Ancak bu düşünce biçimi bizlerin dönem dönem eylem önyargısı adı…
-
Psikoloji
Sahiplik Etkisi [Endowment Effect]: Neden Sahip Olduklarımıza Daha Fazla Değer Biçeriz?
İnsanlar sahip olduklarının değerini abartmaya eğilimlidir çünkü onlardan vazgeçmek üzücüdür. Bu durum sahiplik etkisi [endowment effect] olarak bilinir. Diyelim ki birkaç ay önce 300 liraya bir konser bileti aldınız. Ancak…
-
Felsefe
Sahte Otorite Yanılgısı: İnsanlar Neden Yanlış Uzmanlara Güvenirler?
Argumentum ad verecundiam veya otoriteye başvurma, bir kişinin bir alanda otorite olan birinin görüşlerini, tartışma sırasında kendi argümanını desteklemek için kullanmasıyla yaptığı bir mantık hatasıdır. Otoriteye başvurma yani bir konu…
-
Toplum ve Yaşam
Sıfır Toplamlı Önyargı: Hayatta Her Şey İçin Yarışmanız Gerekmez!
Genellikle oyun teorisinde karşımıza çıkan sıfır toplam tanımı, bir kişinin kazancının diğerinin kaybına eşdeğer olduğu, dolayısıyla servet veya faydadaki net değişimin sıfır olduğu bir durumdur. Sıfır toplamlı bir oyunda en az…
-
Felsefe
Çaydanlık Mantığı (Kettle Logic): Çelişkili Argümanlar Bizi Yarı Yolda Bırakır
Doğası gereği birbiriyle tutarsız olan argümanlara “çaydanlık mantığı” (Kettle Logic) denir. Bir fikri savunurken birbiri ile tutarsız argümanları kullandığımız için de temelinde bir düşünce hatasıdır. “Çaydanlık mantığı” terimi ilk olarak…
-
Psikoloji
Teksaslı Keskin Nişancı Yanılgısı: Her Şeyde Anlam Aramayalım!
Diyelim ki taşınma arifesindesiniz ve yoğun bir biçimde ev arama telaşındasınız. Tam istediğiniz evi bulduğunuzu düşündüğünüz sırada, aynı sokakta bir çok kiralık ev olduğunu fark eden bir arkadaşınız sizi uyarıyor.…
-
Psikoloji
Pollyanna ve Wobegon Gölü İlkesi: Gerçekleri Görmemize Engel İki Durum
Pollyanna ilkesi ve Wobegon Gölü Etkisi aslında kişinin gerçeklikten uzaklaşmasına kolayca neden olacaktır. Düşünce hatalarından bahsedildiği zaman akla genellikle olumsuz olan şeyler gelir. Ancak aslında ilk bakışta masum gibi gözüken…
-
Toplum ve Yaşam
Kumarbaz Yanılgısı Nedir? Bu Bilişsel Hata Nasıl Önlenir?
Kumarbaz yanılgısı, gelecekte gerçekleşecek bir olayın meydana gelme olasılığının, onunla tamamen alakasız geçmiş olaylara bağlı olduğu varsayma durumunda ortaya çıkar. Adında kumarbaz kelimesi geçse de bu durum sadece şans oyunlar…
-
Psikoloji
Bilişsel Çelişki: Size En Çok Yalan Söyleyen Kişi Aslında Sizsiniz!
Yaz geliyor ve kışın aldığınız bir kaç kiloyu vermeye karar verdiniz. Fazla bir şey yapmanıza gerek yok. Abur cuburu kesseniz yeterli, ancak tam da bu sırada bir arkadaşınız sizi kahve…
- 1
- 2
