düşünce hataları
-
Psikoloji
İyimserlik Önyargısı: Hayat Her Zaman Toz Pembe Değildir!
Kimimiz olumlu olaylar yaşama olasılığımızı abartma ve olumsuz olaylar yaşama olasılığımızı küçümseme eğilimine sahip oluruz. Bu durum iyimserlik önyargısı adı verilen bir düşünce hatası yapmamıza da neden olur. Çoğu insan…
-
Toplum ve Yaşam
Bir Olasılık Hatası: Bağlaç Yanılgısı Ve Linda Problemi
Kalıplar, düşünme sürecinizi basitleştirmeye yarayan zihinsel kısayollardır. Ancak kimi zamanlarda bu kısa yollar sonucunda hatalı kararlar da alırız. Buna bir örnek bağlaç yanılgısı (conjunction fallacy) denilen durumdur. Konu hakkında daha…
-
Tıp ve Sağlık
Doğala Yönelim Safsatası: Doğal Olan Her Zaman İyi midir?
Doğala yönelim safsatası ( Argumentum ad naturam) bir şeyin “doğal” olduğu için iyi ya da “doğal olmadığı” için kötü olduğunu iddia eden argüman biçimidir. Safsata olarak isimlendirilmesinin nedeni, doğalın ne…
-
Psikoloji
Yanlış İkilem: Ya Siyahtır Ya da Beyaz Yanılgısı
Günlük yaşantımızda farkında bile olmadan bir çok mantık hatası yapıyoruz. Son yıllarda da bu hatalar birbirinden ilginç isimler altında karşımıza çıkıyor. Farkındalık oluşması açısından bu güzel bir şey. Bu yazımızda…
-
Psikoloji
Temel Oran Yanılgısı Tahminlerimize Fazla Güvenmememiz Gerektiğini Anımsatır
Temel oran ihlali ya da temel oran yanılgısı da ( Base Rate Fallacy ) en sık yapılan mantık hatalarından biridir. Aslında bütün gazeteciler, ekonomistler ve politikacılar düzenli olarak bu hataya…
-
Toplum ve Yaşam
Hatalı Bir Düşünce Biçimi Olan Sıfır Risk Yanılgısı Nedir?
Hepimiz risk almaktan kaçınmak ve günlük hayatta karşımıza çıkacak risklerden kendimizi korumak isteriz. Ancak bu dürtü hata yapmamıza ve sıfır risk yanılgısı yaşamamıza da neden olabilir. Sıfır risk yanılgısı tanımına…
-
Psikoloji
Scarcity (Kıtlık) Etkisi: Az Bulunan Neden Daha Değerlidir?
Eğer bir ürün tükenmeden önce satın almak için zamanla yarışıyorsanız, bunun nedeni kıtlık etkisi ( Scarcity effect) olabilir. Sonuçta insanlar az olduğunu düşündükleri şeye her zaman daha fazla değer verme eğilimindedirler.…
-
Toplum ve Yaşam
Concorde Yanılımı ve Parayı Batırma Teorisi Nedir?
Karar vermek insan hayatındaki önemli dinamiklerden biridir. Ancak insan kararlarında her zaman rasyonel davranamaz ve fark etmeden Concorde Yanılımı adı verilen yanılgıya düşebilir. Concorde Yanılımı kişinin karar verirken gelecekteki kazançlarını…
-
Toplum ve Yaşam
Geri Tepme Etkisi: İnsanları Düşüncelerinin Hatalı Olduğuna Neden İkna Edemezsiniz?
Başlığa bakıp bu yazıyı (veya en azından bu cümleyi) okumaya karar verdiyseniz, muhtemelen kendinizi açık fikirli biri olarak düşünüyorsunuz. İnançlarınıza meydan okumaya, ne tür yanlış bilgiler barındırabileceğinizi öğrenmeye hazırsınız. Yeterli…