Kediler kendilerini kutulara veya bulabildikleri diğer dar alanlara sıkıştırmayı severler. Peki kedi dostlarımız bunu neden yapıyor? Kediler kutuları neden bu kadar çok seviyor? Ayrıca onları kandırmamız mümkün mü? Mesela bir Kanizsa Karesi’de aynı etkiyi yaratacak mı? Hem bu soruların cevabını öğrenmek hem de Kanizsa Karesi hakkında bilgi edinmek istiyorsanız okumaya devam ediniz.
Öncelikle ilk sorumuzun cevabını vererek işe başlayalım. Aslına bakarsanız kutulara bayılan tek kediler, evden çıkmayan kedilerimiz değil. Hayvanat bahçelerinde yapılan gözlemlere göre pumalar, aslanlar, kaplanlar gibi büyük kediler de her boyuttaki kutularda oturmaktan ve onlarla oynamaktan keyif alır.
Kediler Neden Kutuları Sever?
Kediler ile kutular arasındaki bu yakın ilişki de hayvan davranışlarını inceleyen uzmanların elbette ilgisini çeker. Elimizde bunu neden yaptıklarına dair bazı açıklamalar var. Bir teori, bunun tehlikeli durumlardan kaçınmalarına yardımcı olduğuna düşünmeleridir. Sonucunda saklanabilecekleri yerler kendilerini güvende hissetmelerini sağlayacaktır.
2014 yılında yapılan bir araştırmanın sonuçları, kedilerin bu alışkanlığının sakinleşmelerine ve yeni bir ortama uyum sağlamalarına olumlu etkisi olduğunu bizlere göstermişti. Ayrıca 2019 yılında hayvan barınağına gelen kediler ile ilgili bir başka çalışma da bu davranışın kedilerin stres düzeylerini düşürmede önemli olduğu bir kere daha doğrulanacaktı. Peki sevimli dostlarımız kandırmamız mümkün mü?
Kedilerin Sadece Üç Boyutlu Gerçek Kutuları Sevmez
Aslında bu konu ile ilgili 2021 yılında gerçekleşen oldukça ilginç bir araştırma var. Anlaşılan kedilerin kutu sevgisi sadece gerçek kutular ile sınırlı değil. Optik yanılsamalar ile oluşturulan kare şekiller karşısında bile kediler benzer bir davranış sergileyebiliyorlar.
Çalışma sürecinde araştırmacılar projede yer almak için Twitter üzerinden 560’tan fazla kedi sahibine ulaştı. Gönüllüler altı gün boyunca kağıt, makas ve cetveller kullanarak kare ana hatlar, Kanizsa kare illüzyonu ve illüzyon yaratmayacak şekilde yönlendirilmiş bir grup “Pac Man” şekli oluşturdular. Sahipleri şekilleri yere bantladıktan sonra kedilerini odaya aldılar.
Kediler odaya girdikten 5 dakika sonra da, kedilerin 3 saniyeden fazla oturdukları şekilleri kontrol ettiler. Sonuçlarını da videoya kaydettiler. Çalışma neticesinde kediler Kanizsa karesi ve kare şeklindeki uyaranlarda daha sık durdukları anlaşıldı. Ayrıca bu şekillerin içinde daha fazla oturma eğilimi göstermişlerdi.
Kanizsa Karesi Nedir?
Kanizsa karesi yanılsaması aslında Kanizka üçgeni, ilk kez 1955’te Gaetano Kanizsa adlı bir İtalyan psikolog tarafından tanımlanacaktı. Aşağıdaki şekilde bu üçgeni görebilirsiniz. Sizin de fark ettiğiniz gibi aslında ortada bir üçgen yoktur. Ancak yine de yanıltıcı kontur nedeniyle ortada bir üçgenin varlığı kolayca görülmektedir.
Gestalt psikologları bu illüzyonu algısal organizasyonun gestalt yasalarından biri olan kapatma yasasını tanımlamak için kullanır. Bu ilkeye göre, birlikte gruplanan nesneler bir bütünün parçası olarak görülme eğilimindedir. Görüntünün uyumlu bir bütün olarak görünmesi için boşlukları görmezden gelme ve kontur çizgilerini algılama eğilimindeyiz.
Kediler ile yapılan son çalışmada bu üçgenin kare versiyonu kullanılacaktı. Kanizsa karesi, beyni kandırarak şeklin gerçek bir kare gibi algılanmasını tetiklemektedir. Aynı durum kediler için de geçerli olmuş olabilir.
Ancak kedi ve kutu bilmecesinin kesin çözüldüğünü söyleyemeyiz. Bunun nedeni çalışmaya başlangıçta 560 kişi başlasa da görevi tamamlayan kişi sayısı 30’du. Bu da elbette küçük bir örneklem. Bu nedenle araştırmacılar deneylerini tekrarlamak istiyorlar. Ancak bu sefer daha az yıpratıcı olması için 6 günlük süreci azaltacaklar. Ayrıca başka bir deneyde de kedilerin Kanizsa illüzyonunun 3 boyutlu bir versiyonu tarafından kandırılıp kandırılmadığını görmek de planlamaları arasında.
Kaynaklar ve ileri okumalar
- Why do cats love boxes so much? Yayınlanma tarihi: 28 Şubat 2022; Bağlantı: https://www.livescience.com/
- Cats love boxes so much they’ll even sit in fake ones. Yayınlanma tarihi: 12 Mayıs 2021; Bağlantı: https://www.livescience.com
- If I fits I sits: A citizen science investigation into illusory contour susceptibility in domestic cats (Felis silvestris catus); https://doi.org/10.1016/j.applanim.2021.105338
Dip Not:
Matematiksel, 2015 yılından beri yayında olan ve Türkiye’de matematiğe karşı duyulan önyargıyı azaltmak ve ilgiyi arttırmak amacıyla kurulmuş bir platformdur. Sitemizde, öncelikli olarak matematik ile ilgili yazılar yer almaktadır. Ancak bilimin bütünsel yapısı itibari ile diğer bilim dalları ile ilgili konular da ilerleyen yıllarda sitemize dahil edilmiştir. Bu sitenin tek kazancı sizlere göstermek zorunda kaldığımız reklamlardır. Yüksek okunurluk düzeyine sahip bir web sitesi barındırmak ne yazık ki günümüzde oldukça masraflıdır. Bu konuda bizi anlayacağınızı umuyoruz. Ayrıca yazımızı paylaşarak da büyümemize destek olabilirsiniz. Matematik ile kalalım, bilim ile kalalım
Matematiksel
