Gülümseme, sosyal iletişimin en önemli araçlarından biridir. Kişinin benlik algısında ve sosyal kimliğinde büyük öneme sahiptir. Ancak tüm gülümsemeler eşit değildir. Aslında farkında olmasanız da, hayatınız boyunca birçok Duchenne gülümsemesi gerçekleştirdiniz. Ne de olsa, gerçek gülümseme budur.
Bazı durumlarda içimizden gelmediği halde güler ya da gülüyormuş gibi yaparız. Aslında böyle sahte bir gülüş gerçeğinden kolayca ve hemen ayırt edilir. Zorlama gülümsemelerin hepsi bir biçimde kendisini belli eder. Gerçek gülümsemeler ise Duchenne gülümsemesi olarak bilinir.
Bunu Duchenne gülüşüne adını veren kişi olan Guillaume-Benjamin-Amand Duchenne de Boulogne tarafından yürütülen öncü araştırmalardan biliyoruz.
Duchenne Gülümsemesi Nedir?
Guillaume Duchenne de Boulogne (1806–75) yalnızca kas hastalıkları alanına yaptığı katkılarla değil, aynı zamanda tıp kitaplarında fotoğraf kullanımına öncülük etmesiyle de ünlüdür. Duchenne, aynı zamanda başarılı bir illüstratördü. Kendisi çizim becerilerini hastalarını tasvir etmek için kullanmıştı.
Duchenne’in yüz ifadelerini yöneten fizyolojik mekanizmalara olan ilgisi, farklı ifadeler üretmek için yüz kaslarını uyarmaya başladığı 1850 yılına kadar uzanıyordu. Bir psikiyatri hastanesindeki insanları denek olarak kullanan Duchenne, elektrik akımıyla yüz kaslarını uyararak çeşitli ifadeler üretti. Sonrasında da çalışmalarını 1862 yılında “The Mechanisms of Human Facial Expression” (İnsan Fizyonomisi Mekanizması) adlı kitabında yayınladı.
Duchenne de Boulogne, belirli ifadeler oluşturmak için deneğinin yüz kaslarına gerçekten şok vermiş olsa da, ne şokların kendisi ne de bir bütün olarak deneyler, fotoğraflara bakan pek çok kişinin düşündüğü kadar eziyetli ve korkunç değildi.
Aslında, Duchenne de Boulogne’un çalışmaları, ölümünden bu yana geçen bir buçuk asırda sayısız hastaya yardımcı olacak şekilde nöroloji ve elektroterapi alanlarında ilerlemeye neden oldu. Duchenne’nin bu katkılarından dolayı gerçek ve içten gülümsemeye literatürde Duchenne Gülümsemesi denilmektedir.
Daha sonraları Dr.Paul Ekman, Duchenne’nin çalışmalarından yola çıkarak gülümsemeyi Duchenne‟ye atıfta bulunarak; doğal gülümseme (Duchenne) ve sosyal gülümseme (Non-Duchenne) olmak üzere ikiye ayırmıştır.
Sosyal Ve Doğal Gülümseme Arasındaki Fark Nedir?
İki gülümseme arasındaki temel fark, sosyal gülümsemenin bilinçli bir gülümseme olmasıdır. Diğer bir deyişle, sosyal gülümsemeler sahte gülümsemelerdir. Sevmediğimiz bir kişi ile konuştuğumuzda ya da unutmayı tercih edeceğimiz bir eski sevgiliyle karşılaştığımızda, kendinizi gülümsemeye zorladıysanız aslında ne demek istediğimizi anlarsınız. Bu tür gülümsemeler, nadiren doğal gülümsemeler gibi görünürler.
Komik bir film izlediğimizde ya da bir şeye çok sevindiğimizde attığımız kahkahalar ise içimizden gelir. Bunlar doğal ve gerçek gülümsemelerdir. Duchenne gülüşünü yani doğal gülüşü diğer gülümseme türlerinden ayıran şey ağızda değil, gözlerdedir.
Tüm gülümsemeler, ağzın köşelerini kaldıran zygomatic ana kasların kasılmasını içerir. Ancak bir Duchenne gülümsemesi esnasında ek olarak orbikularis oculi kası da kasılacaktır. Bunun sonucunda da göz çevresindeki, kaz ayakları dediğimiz bölgenin buruşmasına neden olur.
Diğer bir deyişle kişi mutluysa, eğleniyorsa, gülümsemesi içtense göz çevresindeki kaslar harekete geçer. Devamında da yanaklardaki kaslar da buna uyum sağlar. Oysa ki sahte gülüşlerde ise sadece ağız çevresi aktiftir.
Aynı zamanda iki farklı gülümseme, beynin farklı bölgelerinde kontrol edilmektedir. Yani, sahte gülümseme sadece kaslar tarafından kontrol edilirken, gerçek gülümseme sırasında duyguların olduğu alan da aktifleşir.
5 aylık bebeklerde yapılan bir çalışmada bebeklerin yanına anneleri geldiğinde bebekler orbicularis oculi kasının kasılmasıyla karakterize edilen doğal gülümsemeyi gerçekleştirdi. Ancak yanlarına yabancı bir kişi geldiğinde ise gülümsemeleri orbicularis oculi kasının kasılmadığı, sosyal gülümseme şeklinde olmuştur.
Duchenne Gülümsemesi Örnekleri Nelerdir?
Aşağıdaki fotoğrafta İki farklı gülümseme görüyoruz ve ikisinde de dudaklar yukarı doğru kıvrık durumda. Ancak bunlardan birisi gerçek birisi ise sahte bir gülümseme. Duchenne’,’nin yaptığı çalışmalar sonucu gerçek gülümsemenin göz kaslarını da hareket ettirdiğini biliyoruz. Bu sayede de D ile adlandırılan gülümsemeyi gerçek olarak tanımlıyoruz.
Bununla birlikte, daha yeni bulgular Duchenne gülümsemesini farklı bir ışık altında gösteriyor. Birincisi, bunu herkes yapamıyor. Dahası, yüz ifadeleriyle ilgili araştırmanın devasa bir meta-analizi, gerçekten mutlu olan insanların çoğu zaman hiç gülümsemediğini ortaya koyuyor.
Bunların hepsi, yüz ifadelerinin ne işe yaradığına dair tüm fikre meydan okuyan yeni bir fikre uyuyor. Bazı psikologlar yüz ifadelerimizin duygularımız için güvenilir rehberler olmadıklarına, başkalarını manipüle etmek için kullandığımız araçlar olduğuna inanırlar.
Bu görüşe göre, bir gülümseme hiç de gerçek ya da sahte değildir. Bunun yerine, biriyle işbirliği yapmak veya bağlanmak istediğimizi gösteren bir işarettir. ( Göz atmak isterseniz: Plutchik Duygu Çarkı Nedir? Duygularımızı Anlamada Nasıl Kullanılır?)
Yine de karşıdaki insanın gülümsemesinin ne kadar gerçek ya da yapay olduğunu elinizde bir ölçüm aracı olmadan sadece gözlerine bakarak test etmeyi deneyebilirsiniz.
Ayrıca, birinin güvenini kazanmak istiyorsanız, yapılacak en iyi şeyin sadece doğal olarak gülümsemeye odaklanmak olduğunu unutmayın. Sahte gülümsemeler size yarardan çok zarar verebilir! Ayrıca göz atmak isterseniz: Kas Hafızası: Kaslarınız Bir Beceriyi Gerçekten Hatırlıyor mu?
Kaynaklar ve İleri Okumalar
- Why Psychologists Study The Duchenne Smile, And What It Means For You. Yayınlanma tarihi: 2 Mart 2022; Bağlantı: https://www.betterhelp.com/
- Duchenne smile; https://www.newscientist.com/
- Lawrence Ian Ree; In smiles we trust? Smiling in the context of antisocial and borderline personality pathology. Yayınlandığı Yer: Plos One Bağlantı: https://journals.plos.org
- Drouin E, Péréon Y. Unique drawings by Duchenne de Boulogne. Lancet Neurol. 2013 Apr;12(4):330-1. doi: 10.1016/S1474-4422(13)70027-9. Epub 2013 Mar 18. PMID: 23518327.
Size Bir Mesajımız Var!
Matematiksel, 2015 yılından beri yayında olan ve Türkiye’de matematiğe karşı duyulan önyargıyı azaltmak ve ilgiyi arttırmak amacıyla kurulmuş bir platformdur. Sitemizde, öncelikli olarak matematik ile ilgili yazılar yer almaktadır. Ancak bilimin bütünsel yapısı itibari ile diğer bilim dalları ile ilgili konular da ilerleyen yıllarda sitemize dahil edilmiştir. Bu sitenin tek kazancı sizlere göstermek zorunda kaldığımız reklamlardır. Yüksek okunurluk düzeyine sahip bir web sitesi barındırmak ne yazık ki günümüzde oldukça masraflıdır. Bu konuda bizi anlayacağınızı umuyoruz. Ayrıca yazımızı paylaşarak veya Patreon üzerinden ufak bir bağış yaparak da büyümemize destek olabilirsiniz. Matematik ile kalalım, bilim ile kalalım.
Matematiksel
