Son zamanlarda popülerliği artan mandala sanatı, on bin yıllık bir geçmişe dayanan, Hint kültüründe doğduğu sanılan günümüzde metafizik ve meditasyon amacıyla kullanılan bir sanattır. Mandala, Sanskritçe bir kelime olup “büyülü daire” anlamına gelmektedir. Mandalalar genellikle daire şeklindedirler ve en önemli özellikleri merkezden başlanarak genişleyen daireler şeklinde bir düzen izlenerek çizilmeleridir. Mandala basit bir şekilden daha fazlasıdır. Kutsal diyagramlar ve şekiller, çağlar ve kültürler boyunca her yerde mevcuttur. Mandala olarak bilinen diyagram kozmosu simgelemektedir. Örneğin Yaşam Çiçeği olarak bilinen aşağıdaki görselin evrenin gizemlerini ortaya çıkaracak güce sahip olduğu düşünülür.
Mandalalar pek çok kültür ve gelenekte karşımıza farklı formatlarda çıkar. Örneğin aşağıdaki görselde gördüğünüz zamanı ölçmek için kullanılan Aztek takvimi dini ritüellerden dolayı mandala formatında yapılmıştı.
Asya’da mandalalar karşımıza “Yin-Yang” sembolü biçiminde çıkar. Çince’de Yin, karanlık taraf anlamına gelir. Yang ise aydınlık taraf demektir. Bu ikilik ile birbirinden tamamen zıt şeylerin birbirini nasıl tamamladığı, dünya üzerinde birbirinden 180 derece zıt şeylerin aslında birbiriyle nasıl bağlantı olduğu anlatılmak istenir.
Tibet mandalaları genellikle meditasyon için kullanılan, dini öneme sahip oldukça karmaşık örneklerdir. Eski Tibet’te, ruhani bir uygulamanın parçası olarak, keşişler yarı değerli taşlardan yapılmış renkli kumlarla karmaşık mandalalar yarattılar. Bu gelenek, zamanla dünyanın dört bir yanındaki farklı kültürlere dağıldı.
Aslında tekrarlanan desenler denge, ritim ve bütünlük tasarım ilkelerini karşılar. Ayrıca çeşitli ve basit araçlarla yapımları pratik olduklarından, tüm insan kültürlerinde çeşitli objelerde karşımıza çıkar. Örneğin tığ işi danteller, Viktorya Dönemi’nde popülerlik kazanmıştır. Bir zamanlar, bu eşyalar o kadar önemli görülüyordu ki, genç bir kadının evliliğe hazır olması için en az 10 tanesine sahip olması bekleniyordu.
Köklerini Hinduizm’den alan Mandala sanatı gördüğünüz gibi farklı zamanlarda, farklı kültürlerde ve farklı formatlarda ortaya çıkmıştır. Daha sonra da M.C. Escher gibi modern sanatçıların çalışmalarında da yeniden canlandırılmıştır. Günümüz matematikçileri mandala desenlerindeki karmaşık modellerin temelindeki matematiksel ilkeleri anlamak adına çalışmalar yapmaktadır. Bu yeniden keşfetme ve matematiksel olarak tanımlama sürecine “etnomatematik” denir. Bir etnomatematik örneği olarak İslam sanatında yer alan mozaikler verilebilir. Bu desenler 1970’lerde matematikçiler tarafından yeniden keşfedilmiş ve “Penrose döşemeleri” olarak adlandırılmıştır.
Mandala nasıl çizilir?
- Kağıdınızın ortasını küçük bir nokta işaretleyin ve ardından pergel aracılığıyla bir çember çizin.
- Aynı merkezi kullanarak bu çemberden daha büyük başka çemberler oluşturun.
- Cetveli alın ve merkez boyunca yatay bir çizgi çizin.
- İletki alın ve yatay çizgi boyunca yerleştirin. Her 30 derecede bir işaret koyun: 30, 60, 90, 120 ve 150’de. Bu bize 12 bölüm verecektir.
- Cetveli tekrar alın ve tüm kağıt boyunca merkez ile her derece işareti arasına bir çizgi çizin.
- Şimdi her bölümü bir tür tekrarlayan kalıpla doldurmanız gerekir. Neyi tekrarlamak istediğiniz sizin tercihiniz olacaktır.
- 7. Mandalanızı doldurduktan sonra, bir keçeli kalemle çizgilerin üzerinden geçerek koyulaştırın.
- Mandalanızı renklendirin.
- Arkanıza yaslanın ve başyapıtınıza bakın.
BONUS: Kendi mandalanızı hazırlayıp boyamanız için tavsiye bir program: https://www.programlar.com/
Matematiksel
