Eğitim, dünyanın her yerinde insanlar için büyümenin temel direğidir. Her ülkenin kendi kültürünün özelliklerini yansıtan bir çocuk yetiştirme ve eğitim anlayışı vardır. Aynı durum Japonya eğitim sistemi için de geçerlidir.
Her ne kadar Japon eğitim sistemi, özellikle uluslararası akademik başarı testlerinde aldıkları yüksek puanlar neticesinde dikkat çekse de, temelinde artıları ve eskileri ile Japon kültürünün özelliklerini yansıtan bir eğitim sistemidir.
Japonya Eğitim Sistemi Neden Farklıdır?
Japonya eğitim sisteminden bahsedildiği zamanlarda genellikle öğrencilerin sınıfları temizlemesi bir çok makalenin ya da videonun ana temasıdır. Bunu ilginç bulmamızın ana nedenlerinden birisi, temizlik yapmanın pek çoğumuza angarya gelmesidir. Gerçekten de Japonya’da kişinin kendi sınıfını ve okulunu temizlemesi okul eğitiminin bir parçasıdır.
Birinci sınıftan başlayarak, öğrenciler sınıflarının temizliğini ve bakımını yapar, sınıf arkadaşlarına öğle yemeği servisi yapar ve hatta tuvaletleri bile temizler! Bu uygulama batı dünyasında birçok kişi tarafından çocuk istismarı olarak bile değerlendirilse de, doğu kültüründe çocuğun daha sorumlu bir vatandaş olarak büyümesine olanak tanıyan bütünsel bir uygulama olarak kabul edilmektedir.
Japon öğrenciler de okullarını temiz tutmayı yaşamlarının ve kültürlerinin bir parçası olarak görürler ve bu işi severek yaparlar. Sloganları basittir. Belirli bir alanı kullanıyorsanız, o alanı temiz bıraktığınızdan emin olmak sizin göreviniz ve sorumluluğunuzdur.
Bu motto, dünya çapında milyonlarca kişinin ustalaşamadığı önemli bir yaşam becerisi olan temizliğin önemini öğrenmelerine yardımcı olur! Gakko Soji (okul temizliği) olarak adlandırılan uygulamanın kökleri, çevremizi ve vücudumuzu temiz tutmanın önemini açıklayan Budist öğretilerine dayanmaktadır.
Kısaca Japonya Eğitim Sistemi
Japonya’da çocuklar genellikle ilkokul, ortaokul ve lise eğitiminden oluşan 12 yıllık örgün eğitime tabi tutulur. Çocuklar, 6 yaşında ilköğretime başlamadan önce 3-5 yaşları arasında anaokuluna gitme seçeneğine sahiptir. Zorunlu eğitim 6 yıllık ilkokulla başlar ve 3 yıllık ortaokulla biter, toplam 9 yıl sürer.
Özel ihtiyaçlara yönelik eğitim okulları, nispeten ağır engeli olan çocuklara yöneliktir ve onların bireysel eğitim ihtiyaçlarına uygun bir eğitim vermeyi amaçlamaktadır. Bu okullar anaokulu, ilkokul, ortaokul ve lise olmak üzere dört seviyeye ayrılmıştır.
Japonya’da zorunlu eğitimin ardından öğrenciler isterlerse teknoloji kolejlerine ya da üniversitelere devam eder. Teknoloji kolejleri zorunlu eğitimlerini tamamlayan öğrencilere mesleki eğitim verir ve beş yıllık eğitimin ardından öğrencilere önlisans diploması sağlar.
Bir de Junior kolejleri bulunur. Bu da, lise eğitimini tamamlayan öğrencilere 2 ila 3 yıllık eğitimin ardından önlisans programları sunmaktadır. Üniversiteler ise, lise eğitimini tamamlayan öğrencilere 4 yıllık lisans derecelerinin yanı sıra 2 yıllık yüksek lisans ve 3 yıllık doktora dereceleri elde etme seçeneğini verir.
Son olarak, uygulamalı mesleki ve teknik eğitim programları sunan, çoğunlukla özel kolejler ve çeşitli okullar da Japonya’da bulunmaktadır. Bu okullar, Lise programını tamamlayan öğrencilere teknik ön lisans diploması verir. Bu okullarda birçok meslek dalının yanı sıra terzilik, aşçılık, otomobil tamiri gibi dersler genellikle 1 yıl süre ile verilmektedir.
İlköğretimin amacı, işbirliği ruhunu, bölgesel ve ulusal gelenekleri öğretmeyi temel alır. Öğrenciler 4. sınıfa (10 yaşına) kadar herhangi bir sınava tabi tutulmazlar. Bu dönemde amaç öğrencinin karakterinin oturması ve güzel davranışlar geliştirebilmesidir. İlkokul ve ortaokulda dokuz yıllık zorunlu eğitimini tamamlayanlar liseye devam edebilirler. Öğrencilerin normal olarak üst ortaöğretime girebilmeleri için giriş sınavlarına girmeleri gerekir.
Okullarda Müfredat Nasıldır?
Japonya, sosyoekonomik durumdan bağımsız olarak öğrenciler için eşit eğitim fırsatları sağlamada üst sıralarda yer almaktadır. Ulusal müfredat standartları her 10 yılda bir revize edilmektedir. Ulusal müfredat standartlarını yayınlayan ulusal hükümet organı Eğitim, Kültür, Spor, Bilim ve Teknoloji Bakanlığıdır.
Japonya’da okul yılı, 1 Nisan’da başlar ve 31 Mart’ta biter. Yılda toplam 240 okul günü vardır. Okullarda pazartesiden cumaya ders vardır. Bazı okullar Cumartesi günleri de ders yapar. Ortaokullarda ve liselerde, her ders 50 dakikadır ve toplamda 6 ders vardır. Derslerden sonra öğrenciler vardiyalı olarak sınıfları temizler ve ardından kültürel veya sportif kulüp faaliyetlerine başlar.
İlköğretim düzeyinde devlet okullarının çoğunda üniforma yoktur. Ancak ortaokul düzeyine gelindiğinde ise üniforma katı bir biçimde zorunludur. Öğrenciler bir yıl içinde her üç dönem sonunda üç sınava girerler. Sonuçlar öğretmenin genel değerlendirmesi ve öğrencinin günlük performansı ile birlikte bir karta işlenerek velilere bildirilir. Yaz tatili süresi 6 haftadır ve 2’şer haftalık kış ve ilkbahar sömestre tatilleri vardır.
Öğrenciler genellikle normal derslerden sonra sınavlara çalışmak için dershanelere ve özel kurslara giderler. Japonya’da üniversiteye giriş, öğrencilerin lisedeki performansına bağlı değildir. Yani öğrencilerin bir üniversiteye girip giremeyeceklerini sadece giriş sınavlarının sonuçları belirler.
Japonya eğitim sistemi, sadece öğrenciler için değil öğretmenler içinde zordur. Çoğu öğretmen günde 12 – 13 saat çalışır. Ayrıca öğretmenler okuldaki sorumluluklarını yerine getirmek için ara tatillerde de işe gitmek zorundadır. Öğretmen maaşları Ocak 2023 itibarı ile çalıştığı seviye ve kuruma göre, aylık 1500 dolar ile 2200 dolar arasında değişmektedir.
Japonya’daki öğretmenlerin dikkate değer bir özelliği, öğrencilerle genel olarak ilgilenmeleridir. Öğretmenlerin kalitesini ve yeteneğini güvence altına almak için kariyerleri boyunca eğitim ve gelişim sağlanır.
Sonuç Olarak;
Bilim ve teknolojide en ilerici ülkelerden biri olan Japonya’da okullarda fazla teknoloji kullanılmaz. Birçok okul kağıt kalem gibi geleneksel yöntemleri tercih eder.
Kısaca aktarmaya çalıştığımız gibi Japonya eğitim sistemi kolay değil aksine zordur. Bu sistemde başarılı olmak bol miktarda kararlılık ve irade getirmektedir. Ancak bu disiplinli okul hayatının, öğrencileri kararlılık ve motivasyon gerektiren gerçek hayatın zorluklarına hazırladığı düşünülmektedir. Ayrıca göz atmak isterseniz: Toplum 5.0: Japonya Öğrencilerini Geleceğe Nasıl Hazırlıyor?
Kaynaklar ve ileri okumalar:
- Principles Guide Japan’s Educational System. Bağlantı: https://www.mext.go.jp/
- The Japanese Education System; Bağlantı: https://www.thoughtco.com/
Size Bir Mesajımız Var!
Matematiksel, 2015 yılından beri yayında olan ve Türkiye’de matematiğe karşı duyulan önyargıyı azaltmak ve ilgiyi arttırmak amacıyla kurulmuş bir platformdur. Sitemizde, öncelikli olarak matematik ile ilgili yazılar yer almaktadır. Ancak bilimin bütünsel yapısı itibari ile diğer bilim dalları ile ilgili konular da ilerleyen yıllarda sitemize dahil edilmiştir. Bu sitenin tek kazancı sizlere göstermek zorunda kaldığımız reklamlardır. Yüksek okunurluk düzeyine sahip bir web sitesi barındırmak ne yazık ki günümüzde oldukça masraflıdır. Bu konuda bizi anlayacağınızı umuyoruz. Ayrıca yazımızı paylaşarak veya Patreon üzerinden ufak bir bağış yaparak da büyümemize destek olabilirsiniz. Matematik ile kalalım, bilim ile kalalım.
Matematiksel
