Matematik Ne İşe Yarar?
-
Mahkum İkilemi Nedir? Soğuk Savaş Döneminde Ortaya Çıkan Bir Oyun İçinde Bulunduğumuz Dünyayı Nasıl Açıklar?
Oyun teorisinin modern ekonomide merkezi bir önem kazandığı gerçeği günümüzde inkar edilemez. Oyun teorisi denince de bir çok kişinin aklına ilk olarak Tutsak veya Mahkum İkilemi (İng: “Prisonner’s Dilemma) gibi…
-
Benford Yasası Nedir? Bu Beklenmedik Sayı Modeli Neden Her Yerde Karşımıza Çıkıyor?
Bizi ve dünyayı birbirine bağlayan, dünyayı bambaşka görmemizi sağlayan bazı matematiksel bağlantılar vardır. Bunlardan bir tanesi de Benford yasasıdır. Şimdi hemen etrafınıza bakın ve üzerinde bol miktarda sayı bulunan bir…
-
Matematik Kamp Ateşi Yakarken de İşinize Yarayacaktır
İyi bir kamp ateşi nasıl yakılır? diye merak ederseniz, pek çok kişiden pek çok farklı cevap alabilirsiniz. Ancak iyi bir kamp ateşi yakmanın püf noktası matematiktir. Fosil kayıtlarına göre ateş…
-
Algılarımıza Bile Yön Veren Büyük Sayılar Yasası Nedir?
Büyük sayılar kanunu ya da büyük sayılar yasası, olasılık teorisi ve istatistiğin temellerinden biridir. Uzun vadede, gelecekteki olayların sonuçlarının makul bir doğrulukla tahmin edilebileceğini garanti eder. Bu, finans şirketlerine sigorta…
-
İki Matematikçi Arasındaki Yazışmalar Olasılık Teorisini Nasıl Doğurdu?
1654 yılında amatör matematikçiler Blaise Pascal ve Pierre de Fermat zorlu bir tartışmaya dahil oldular. Onların bu tartışmaları olasılık teorisinin başlangıcı olacaktı. Fermat o sırada 53 yaşında olağanüstü matematiksel keşiflere…
-
Adolphe Quetelet Ve Normal İnsan Fikrinin Keşfi
Muhtemelen bir çoğumuz normal bir boya, normal bir kiloya sahip olan ortalama insanlarız. Ancak bu tanımın kendisinde bir gariplik var. Sonuçta normal nedir? Ayrıca bu ne anlama gelir? Aslında bir…
-
Nedensellik Nedir? Neden Sonuç İlişkisinin Arka Planındaki Matematiği Anlayalım
Sık sık “korelasyon nedensellik anlamına gelmez” sözünü duyarsınız. Peki nedensellik tam olarak nedir? Belirli bir matematiksel anlamı olan korelasyonun aksine nedensellik, filozoflar tarafından binlerce yıldır tartışılan bir kavramdır. Bu nedenle…
-
Matematik Artı Biyoloji: Biyomatematik (Matematiksel Biyoloji) Dünyayı Nasıl Değiştiriyor?
Matematik ve biyoloji yan yana düşünülmesi zor olan iki kavramdır. Ama gel gör ki dağ dağa kavuşamasa da, iki zıt bilim birbirine kavuşur. Bu kavuşma günümüzde biyomatematik ya da matematiksel…
-
Rönesans Mimarisinin Babası Filippo Brunelleschi Perspektifi Nasıl Keşfetti?
Çoğu sanat eseri, iki boyutlu düzleme sahiptir. Düz bir yüzeyin üzerine gerçekçi üç boyutlu çizimler yapmak da kolay iş değildir. Ancak yine de usta bir sanatçı bunu kolaylıkla başaracaktır. Bu…
-
Tip 1 ve Tip 2 Hata Nedir? Neden Dikkat Etmemiz Gerekir?
İstatistikte, hipotezleri test ederken olası iki tür istatistiksel sonuç hatası vardır. Bunlara Tip 1 ve Tip 2 hata denir. İstatistik özellikle istatistik bilmeyenler için gerçekten kafa karıştırıcı bir branştır. Üstelik…
