Matematik Ne İşe Yarar?
-
Hairy Ball Yani Saçlı Top Teoremi: İlginç Ama Faydalı Bir Teorem
Herhangi bir topun tüm yüzeyinin tüylerle kapladığınızı düşünün. Şimdi elinize bir tarak alarak bu topun üzerindeki tüyleri taramaya çalışın. Bunun kolay bir iş olmadığını kısa zaman sonra fark edeceksiniz. Cebirsel…
-
Neden 42 Sayısı Hayat Evren ve Her Şeyin Cevabıdır?
Bilim kurgunun en eğlenceli hikayelerinden biri, Douglas Adams’ın Otostopçunun Galaksi Rehberi’dir. Kitabında bir süper bilgisayara zor bir sorar. Hayata, Evrene ve her şeye dair en büyük sorunun cevabını vermek üzere tasarlandığı…
-
Matematik Kamp Ateşi Yakarken de İşinize Yarayacaktır
İyi bir kamp ateşi nasıl yakılır? diye merak ederseniz, pek çok kişiden pek çok farklı cevap alabilirsiniz. Ancak iyi bir kamp ateşi yakmanın püf noktası matematiktir. Fosil kayıtlarına göre ateş…
-
Mikro Evrenden Makro Evrene: İstatistiksel Mekanik Nedir?
İstatistiksel Mekanik, modern fiziğin kuantum teorisi ve görelilik teorisinin yanında üçüncü temel direğidir. Amacı, fiziksel sistemlerin makroskobik davranışını, mikroskobik etkileşimi yöneten dinamik yasalar açısından açıklamaktır. Elinizi ateşe yaklaştırırsanız elleriniz yanacaktır.…
-
Matematikte Limit Nedir? Limit Ne İşe Yarar?
Günlük dilde “limit” kelimesi bir miktar, bir fikir ya da herhangi bir şeyin ötesine geçemeyeceği sınırları tanımlamak için kullanmaktayız. Örneğin, hız limiti size yasal olarak izin verilen maksimum hızı ve…
-
Poisson Dağılımı Sayesinde Geleceği Tahmin Edebilirsiniz!
Yazımıza bir soru ile başlayalım. “Bir fastfood restoranının her Cuma gecesi ortalama 400 müşterisi varsa, herhangi bir Cuma gecesi 600 müşterinin gelme olasılığı nedir?” Bu soru size bir miktar anlamsız…
-
Condorcet Paradoksu: Seçimin Kazanını Belirlemek Kolay Değildir!
Seçim ya da Condorcet paradoksu, çoğunluk oylamasının görünüşte paradoksal davranışlara yol açabileceği gerçeğine işaret eder. Her türlü oylama sistemi, adaleti sorgulanabilir sorunlarla karşılaşır. Bu nedenle liderlerimizi seçmek için kullandığımız yöntemlerin…
-
Guinness Bira Fabrikası Bilimdeki En Önemli İstatistik Yöntemlerinden Birini Nasıl İcat Etti?
Sahip olduğumuz en önemli hipotez testlerinden biri Student T testidir. Bu testin biranın kalitesi ile de yakından ilgisi vardır. Hatta günümüzdeki bira kalitesini istatistiğe borçlu olduğumuz söylenebilir! Guinness, İrlanda’ya özgü siyah…
-
Kolmogorov Karmaşıklığı ve Algoritmik Bilgi Teorisi Nedir?
Bu makalede ne kadar bilgi var? Söylemesi zor. Sonuçta uzunluğu içindeki bilginin bir göstergesi değil. Peki içindeki bilginin az ya da çok olup olmadığını anlamak için kullanabileceğimiz bir araç var…
-
Henri Poincaré Matematik Sayesinde Adaleti Nasıl Sağladı?
Matematik camiasında oldukça bilinen, ünlü matematikçi Henri Poincaré’nin dürüst olmayan bir fırıncıya verdiği bir dersi aktaran, bir hikaye vardır. Aslında bu hikayenin gerçekten yaşanıp yaşanmadığı şaibelidir. Ancak yine de yazıyı…