Matematik Ne İşe Yarar?
-
Mikro Evrenden Makro Evrene: İstatistiksel Mekanik Nedir?
İstatistiksel Mekanik, modern fiziğin kuantum teorisi ve görelilik teorisinin yanında üçüncü temel direğidir. Amacı, fiziksel sistemlerin makroskobik davranışını, mikroskobik etkileşimi yöneten dinamik yasalar açısından açıklamaktır. Elinizi ateşe yaklaştırırsanız elleriniz yanacaktır.…
-
Matematikte Limit Nedir? Limit Ne İşe Yarar?
Günlük dilde “limit” kelimesi bir miktar, bir fikir ya da herhangi bir şeyin ötesine geçemeyeceği sınırları tanımlamak için kullanmaktayız. Örneğin, hız limiti size yasal olarak izin verilen maksimum hızı ve…
-
Poisson Dağılımı Sayesinde Geleceği Tahmin Edebilirsiniz!
Yazımıza bir soru ile başlayalım. “Bir fastfood restoranının her Cuma gecesi ortalama 400 müşterisi varsa, herhangi bir Cuma gecesi 600 müşterinin gelme olasılığı nedir?” Bu soru size bir miktar anlamsız…
-
Condorcet Paradoksu: Seçimin Kazanını Belirlemek Kolay Değildir!
Seçim ya da Condorcet paradoksu, çoğunluk oylamasının görünüşte paradoksal davranışlara yol açabileceği gerçeğine işaret eder. Her türlü oylama sistemi, adaleti sorgulanabilir sorunlarla karşılaşır. Bu nedenle liderlerimizi seçmek için kullandığımız yöntemlerin…
-
Guinness Bira Fabrikası Bilimdeki En Önemli İstatistik Yöntemlerinden Birini Nasıl İcat Etti?
Sahip olduğumuz en önemli hipotez testlerinden biri Student T testidir. Bu testin biranın kalitesi ile de yakından ilgisi vardır. Hatta günümüzdeki bira kalitesini istatistiğe borçlu olduğumuz söylenebilir! Guinness, İrlanda’ya özgü siyah…
-
Kolmogorov Karmaşıklığı ve Algoritmik Bilgi Teorisi Nedir?
Bu makalede ne kadar bilgi var? Söylemesi zor. Sonuçta uzunluğu içindeki bilginin bir göstergesi değil. Peki içindeki bilginin az ya da çok olup olmadığını anlamak için kullanabileceğimiz bir araç var…
-
Henri Poincaré Matematik Sayesinde Adaleti Nasıl Sağladı?
Matematik camiasında oldukça bilinen, ünlü matematikçi Henri Poincaré’nin dürüst olmayan bir fırıncıya verdiği bir dersi aktaran, bir hikaye vardır. Aslında bu hikayenin gerçekten yaşanıp yaşanmadığı şaibelidir. Ancak yine de yazıyı…
-
Brown Hareketi Nedir? Sıvılar ile Borsanın Ne İlgisi Vardır?
Günümüzde atomların varlığını kanıksadık ve kavram hepimize küçüklüğümüzden beri anlatıldığı için doğal geliyor. Fakat çok değil, daha 1900 yılında, bilim camiasında atomların var olup olmadığı bile çok tartışmalı bir konuydu.…
-
Gezgin Satıcı Problemi Kuantum Bilgisayarlara Neden İhtiyaç Olduğunu Gösteriyor
Olasılıklar arasında mümkün olan en iyi rotayı bulma problemi matematikçiler tarafından Gezgin Satıcı problemi olarak bilinir
-
Andrey Markov ve Claude Shannon Harfleri Sayarak Matematiği Nasıl Şekillendirdiler?
1913’te Rus matematikçi Andrey Andreyeviç Markov, St. Petersburg’daki çalışma odasında, Aleksandr Puşkin’in bir romanıyla birlikte oturuyordu. Ancak Markov’un amacı kitap okumak değildi. Andrey Markov (1856- 1922). Kendisi daha çok stokastik süreçler üzerinde…