Matematik Ne İşe Yarar?
-
Brown Hareketi Nedir? Sıvılar ile Borsanın Ne İlgisi Vardır?
Günümüzde atomların varlığını kanıksadık ve kavram hepimize küçüklüğümüzden beri anlatıldığı için doğal geliyor. Fakat çok değil, daha 1900 yılında, bilim camiasında atomların var olup olmadığı bile çok tartışmalı bir konuydu.…
-
Gezgin Satıcı Problemi Kuantum Bilgisayarlara Neden İhtiyaç Olduğunu Gösteriyor
Olasılıklar arasında mümkün olan en iyi rotayı bulma problemi matematikçiler tarafından Gezgin Satıcı problemi olarak bilinir
-
Andrey Markov ve Claude Shannon Harfleri Sayarak Matematiği Nasıl Şekillendirdiler?
1913’te Rus matematikçi Andrey Andreyeviç Markov, St. Petersburg’daki çalışma odasında, Aleksandr Puşkin’in bir romanıyla birlikte oturuyordu. Ancak Markov’un amacı kitap okumak değildi. Andrey Markov (1856- 1922). Kendisi daha çok stokastik süreçler üzerinde…
-
Stokastik Süreçler ve Markov Zincirleri Nedir?
Matematikte, Markov Zinciri, Markov özelliğine sahip bir stokastik süreçtir. Ancak elbette bu tanım konuya hakim olmayanlar için oldukça kafa karıştırıcı ifadeler içermektedir. Bu nedenle adım adım ilerlemek faydalı olacaktır. Olasılık teorisinin…
-
İki Matematikçi Arasındaki Yazışmalar Olasılık Teorisini Nasıl Doğurdu?
İstatistikler ve olasılıklar ile ilgili bilgileri hepimiz okullarda öğrenir ve farkında çoğu zaman varmasak da günlük yaşantımızda yoğun bir biçimde kullanırız. Ancak aslında bakarsanız bu oldukça yeni bir gelişmedir. 17.…
-
Schrödinger’in Kedisi Deneyi Neden Yapılmıştı? Schrödinger Denklemi Neyi Kanıtladı?
Kediler interneti fethetmeden çok önce, zamanımızın en büyük fizikçilerinden ikisi – Erwin Schrödinger ve Albert Einstein – tüm zamanların en etkili düşünce deneylerinden birisini tasarlamışlardı. Bu düşünce deneyi günümüzde Schrödinger’in…
-
Merkezi Limit Teoremi Nedir? Neden Önemlidir?
Matematikteki en çarpıcı kurallardan biri olan Merkezi Limit Teoremi bize çok sayıda rasgele bağımsız olayları topladığımızda çıkan sonucun normal eğri tarafından yaklaşık değerinin bulunabileceğini söyler. İstatistikteki ana fikir, küçük bir…
-
Aşk ile Matematik İlişkisi ve Bir Evlilik Problemi
Tinder’den çok önce, bir çift ekonomist çöpçatanlık sorununu araştırdı ve romantizmin çok ötesinde uygulamaları olan bir formül buldu. Bu yazıda Gale ve Shapley’in kararlı evlilik problemine göz atacağız. Aşk ve…
-
Fourier Dönüşümleri: Renkli Televizyonları Mümkün Kılan Matematik
Fourier dönüşümleri, kullandığımız elektronik aletlerin görsel ve işitsel sinyalleri işlemesini mümkün kılar. Bilgisayarınıza bir şarkı indirdiğinizde veya MP3 çalarınızda bir dijital müzik dosyası çaldığınızda da Fourier dönüşümü formülünü kullanırsınız. İnternette…
-
Rastlantıların Hesabı: Doğum Günü Problemi Nedir?
Rasgele seçilmiş n tane kişiden oluşan bir gruptan en az iki kişinin aynı doğum gününe sahip olma olasılığı nedir? Bu soru bir olasılık problemi gibi görünse de cevabı duyduğunuzda buna…