Normalde bir çoğumuzun alışkanlığı tek bir konuya bir seferde çalışmaktır. Buradaki amaç pratik yaparak bir bilgiyi kafamıza yerleştirmeye çalışmaktır. Araştırmacılar bu tür çalışma tekniğine blok çalışma derler. Öğretmenler, yeni bir beceriyi edinmenin en etkili yolunun, onu öğrenene kadar tekrar tekrar çalışmak olduğunu düşünürler. Bu nedenle blok çalışma eğitimciler arasında oldukça yaygındır.
Ancak araştırmaların ortaya koyduğu şey ise blok çalışma sonucu edinilenlerin geçici olduğu ve çabucak unutulup gittiğidir. Oysa ki iki veya daha fazla konuyu ve beceriyi eş zamanlı olarak dönüşümlü çalışma blok çalışmaya karşı daha güçlü bir alternatiftir.
Dönüşümlü Çalışma Nedir? Blok Çalışmaya Karşı Ne Gibi Avantajlara Sahiptir?
Sınavda çıkacak A, B ve C olmak üzere üç konuya çalışmanız gerektiğini hayal edin. Çalışmanız buna benzer bir biçimde olacaktır: AAAABBBBCCCC. Bu, blok çalışma modelidir. Verili bir zamanda bir konuya odaklanır, bu konuyu çalışmayı bitirdikten sonra da bir başka konuya geçersiniz. Dönüşümlü çalışma modeli de ABCABCABCABC biçiminde olacaktır.
Blok çalışma bilginin kararlı bir şekilde ve arka arkaya tekrar edilmesidir. Sınavlardan önce sabaha kadar çalışma yaptığımız zamanlarda bu tekniği kullanırız. Öğrenme yeni bilgi veya beceri edinme ve bunları daha sonra uygulayabilme becerisi olarak tanımlanmaktadır. Blok çalışma üretken bir strateji gibi hissettirir. Bu nedenle ders kitaplarında, öğretmenin verdiği ödevlerde karşımıza sıklıkla çıkar.
Blok çalışma sizin ertesi günkü ara sınavdan geçmenizi sağlayacaktır. Ancak final için çalışmaya başladığınız zaman materyalin büyük kısmını unutmuş olacaksınız. Bilgiyi öğrenmek aslında hikâyenin sadece bir parçasıdır. Önemli olan günlük hayatta kullanmak için ihtiyaç duyduğunuzda o bilgi hâlâ orada olup olmadığıdır. İşte bu nedenle dönüşümlü çalışmak blok çalışmaya karşı etkili bir seçenektir.
Blok çalışma mantığına göre verilen bir ödevde bir kaç soruyu çözdükten sonra diğer soruları çözmeniz kolaylaşır. Sonuçta sorular birbirine benzerdir. Ancak girdiğiniz sınavlarda süreç bu biçimde işlemez. Bir soru türünden bir başka soru türüne geçmeniz gerekir.
Farklı problem türlerini birbirinden ayıran altta yatan prensipleri ortaya koymada başarılıysanız yabancı olduğunuz durumlarda bile doğru çözümleri bulabilme konusun da daha başarılı olursunuz. Bu beceri blok çalışmadan ziyade karma çalışmalarla elde edilecektir.
Örneğin, geometrik cisimlerin farklı türlerinin hacimlerini hesaplamayla ilgili karma egzersizler yaptıysanız, karşınıza çıkacak bir testte rastgele verilen bir cismin hacmini hesaplama konusunda daha becerikli hâle gelirsiniz. Okullarda yapılan araştırmalar, dönüşümlü çalışmanın özellikle matematik dersinde daha etkili bir çalışma yöntemi olduğunu kanıtlamıştır.
Dönüşümlü Çalışma Neden Daha Avantajlıdır?
Öne çıkan bir açıklama, bu tip bir çalışmanın beynin kavramlar arasında ayrım yapma yeteneğini geliştirmesi oldu. Blok çalışmada hangi çözümün kullanılacağını veya yürütülecek hareketi öğrendikten sonra zor kısım sona erer. Oysa ki dönüşümlü çalışmada her uygulama girişimi bir öncekinden farklıdır. Bu nedenle ezberci yanıtlar işe yaramaz. Bunun yerine, beyniniz sürekli olarak farklı çözümler aramaya odaklanacaktır.
Bir sınavdaki en önemli sorunlardan biri ne tür bir soruyla karşı karşıya olduğunuzu ve dolayısıyla onu çözmek için hangi yöntemi kullanmanız gerektiğini anlamanızdır. Dönüşümlü çalışma soru türleri arasında ayrım yapma pratiği yapmanıza ve size ne sorulduğunu anlamanıza yardımcı olur.
Dönüşümlü Çalışma Nasıl Uygulanmalıdır?
Yeni bir dil öğrenen bir kimse, kelime edinimi sırasında tek bir alana odaklanmak yerine farklı alanlara yönelik kelimelerden bir derleme yapmalıdır. Örneğin hayvanlar, yemekler ve kıyafetler gibi alanlardan kelimeler öğrenmesi gerekiyorsa, bu alanların her birine birer birer çalışmak yerine, birbirine karıştırmak mümkündür. Bir örnek de tarih dersinden verelim. Genelde öğrencilerden her ülkenin tarihini tek seferde öğrenmeleri beklenmektedir. Oysa ki belirli bir zaman dilimindeki olaylara odaklanarak, ülke tarihlerinin farklı bölümleri bir arada anlatılabilir.
Dönüşümlü çalışma ile öğrenmek blok çalışmayla öğrenmeye göre daha yavaş gerçekleşir. Bu nedenle dönüşümlü çalışma revaçta değildir ve öğretmenler tarafından nadiren kullanılır. Sonuçta yeni bir konuyu tam anlamaya başlamışken konunun değişmesi öğrenciler açısından da kafa karıştırıcı gibi gözükecektir. Fakat araştırmalar açık biçimde tam öğrenmenin ve uzun süreli akılda tutmanın, blok çalışmaya göre dönüşümlü çalışmada çok daha iyi olduğunu ortaya koyuyor
Kaynaklar ve ileri okumalar
- Interleaving: How Mixed Practice Can Boost Learning; Bağlantı: https://effectiviology.com/interleaving/
- Interleaved practice 101: what really is interleaving and how to REALLY use it in teaching and learning. Yayınlanma tarihi: 28 Mayıs 2021; Bağlantı: https://examstudyexpert.com/interleaving/
- The Interleaving Effect: Mixing It Up Boosts Learning; Bağlantı: https://www.scientificamerican.com/
Dip Not
Matematiksel, 2015 yılından beri yayında olan ve Türkiye’de matematiğe karşı duyulan önyargıyı azaltmak ve ilgiyi arttırmak amacıyla kurulmuş bir platformdur. Sitemizde, öncelikli olarak matematik ile ilgili yazılar yer almaktadır. Ancak bilimin bütünsel yapısı itibari ile diğer bilim dalları ile ilgili konular da ilerleyen yıllarda sitemize dahil edilmiştir. Bu sitenin tek kazancı sizlere göstermek zorunda kaldığımız reklamlardır. Yüksek okunurluk düzeyine sahip bir web sitesi barındırmak ne yazık ki günümüzde oldukça masraflıdır. Bu konuda bizi anlayacağınızı umuyoruz. Ayrıca yazımızı paylaşarak veya Patreon üzerinden ufak bir bağış yaparak da büyümemize destek olabilirsiniz. Matematik ile kalalım, bilim ile kalalım
Matematiksel
