Önceki araştırmalar, evlerinde büyük kütüphaneleri olan çocukların okulda ve sonraki kariyerlerinde daha başarılı olduklarını bulmuştu. Yani bir çocuğun okul başarısı evdeki kitap sayısı ile doğru orantılı olarak artıyordu. Üstelik bu sonuç, çocuğun ailesinin kitap okuyup okumamasıyla ve sosyo-ekonomik düzeyiyle de bağlantılı değildi. Yani siz okumasanız bile evinizde bir kitaplık kurarsanız, eskiye kıyasla çocuğun entelektüel düzeyinin uzun vadede yükseldiğini görmeniz muhtemel.
En az 80 kitabı olan bir evde büyüyen bir çocuğun yetişkinlikte okuryazarlığının ve aritmetik becerilerinin daha fazla olduğunun; bir ev kütüphanesinin okuma ve matematik becerilerini, bir kolejden daha fazla teşvik edebileceğinin belirtildiği makalede 31 toplum ele alındı. Makalenin yazarları, 2011-2015 yılları arasında 160.000 yetişkini inceledi. Sonrasında da evlerinde 80+ kitaba sahip olanların daha yüksek işlevli olduğunu tespit etti. Çalışmanın tamamı ise şurada.
Sonucunda anladığımıza göre, Norveçlilerin% 14’ü ve İsveçlilerin% 13’ünün evlerinde 500’den fazla kitap var. Sadece az sayıda ülkede evlerde ortalama 80’den az kitap var: Şili, Yunanistan, İtalya, Singapur ve Türkiye.
Kütüphaneli Evler ve Çocuk Gelişiminin Pozitif İlişkisi
Bu araştırmanın devamında başka bir grup araştırmacı erken yaşta kitap okumanın faydalarının yaşlılığa kadar uzanıp uzanmadığını merak ettiler. Sonuçta anlaşılan evdeki kitap sayısı bir bireyin sadece başarısını olumlu biçimde etkilemiyordu. Araştırmacılar 16 Avrupa ülkesinde 2011 ve 2013 yıllarında hafıza testleri yaptıran ve Alzheimer hastalığı olmayan 65 yaş ve üstü 8.000’den fazla kişinin verilerini analiz ettiler.
Ayrıca araştırmacılar katılımcılardan çocukken evlerinde aşağı yukarı kaç kitap olduğunu belirtmelerini istediler. Sonucunda daha büyük kitap koleksiyonlarıyla büyüdüğünü ifade edenler, tüm hafıza testlerinde daha iyi performans gösterdi. Araşırmacılara göre, bunun nedeni erken yaşta kitap okumanın kişileri daha fazla okumaya teşvik etmesi bunun da “bilişsel rezervleri” artırması. Araştırmanın detayları ise burada.
Bu araştırma sonuçlarından da anladığımız için çocuklarımızın geleceği için ilk yapmamız gereken, evimizde bir kitaplık oluşturmak. Peki, bunu nasıl yapacağız?
Evimizde Nasıl Bir Kitaplık Oluşturmalıyız?
Tabi ki işe bir kitaplık satın almakla başlamalısınız. Evinizin görünen bir köşesine, hatta antre ya da mutfağa, balkona ya da oturma odasına bu kitaplığı kurun. Ayrıca kitap sayısı da yüzden fazla olmalı. İdeal kitaplık dört yüz civarında kitaptan oluşuyor. Sonucunda eve kurduğunuz bu kitaplık çocuğun merakını cezbedecektir.
Başlangıçta onlara ilgi göstermez gibi görünse de, eninde sonunda canı sıkılacak ve bir kitabın adı ya da kapağı ilgisini çekecektir. Belki yağmurlu bir gün dışarı çıkmak istemeyecek, evde kalacaktır; ya da internet kesilecektir. İşte bu, çocuğun kitaplara yönelmesi için bir fırsattır. Ama evde kitap bulunmazsa, çocuk kitap yerine başka bir şeye yönelir. Çocuklar meraklı yaratıklardır. Kitaplık onları kendine çekecektir. Ve bir kez kitapları eline almaya başladığında, gerisi kendiliğinden gelir.
Hangi Kitapları Seçelim?
Araştırma, türün önemli olmadığını söylüyor, önemli olan evde kitap bulunması. Yine de benim bu konuda bazı tavsiyelerim olacak. Birincisi, gelip geçici türden popüler kitaplardan uzak durmanız. Örneğin politikacılar hakkında gazeteciler tarafından yazılmış bir kitap güncel olduğu için ilginizi çekecektir. Ama 4-5 sene sonra bu kitabın güncelliği kalmayacaktır. İlk anda uzak durmamız gereken kitap türleri şunlar olabilir:
1. Astroloji, kuantum başarı, kişisel gelişim türü kitaplar (bunlar bildiğiniz çöptür, çocukları bunlardan uzak tutalım…)
2. Yemek kitapları (bunlar pek çok çocuğa hitap etmez, ama yine de kitaplığınıza koymanızda sakınca yok.)
3. Zayıflama, güzellik, moda kitapları. (İkinci madde bunlar için de geçerli.)
4. Gazeteciler tarafından yazılan güncel kitaplar.
5. Popüler olmuş gelip geçici yazarların romanları.
Bu kitapları almayın demiyorum, alın! Ama kendiniz için alın. Çocuğunuzun geleceğine yatırım olarak pek değerleri olduğu söylenemez.
Peki hangi kitapları almalı?
1. Klasik romanlar,
2. Biyografiler,
3. Popüler bilim kitapları,
4. Çok ayrıntıya inmeyen tarih kitapları,
5. Bilimkurgu ve macera kitapları,
6. Klasik çocuk eserleri,
7. Kolay okunan eserler.
8. Bilimsel eserler. Fizik, kimya, matematik kitapları.
Bu tür kitapları çocuğunuz anlamasa bile, içindeki grafiklere, resimlere, formüllere bakarak bütün bunların ne anlama geldiğine dair bir merak duygusu geliştirebilir. Bu da çocuğun derslere daha pozitif yaklaşmasına neden olacaktır. Çocukları hafife almayın. Bir çok çocuk orta okulda Dostoyevski’yi okuyacak seviyeye ulaşabiliyor.
Kitap seçerken nelere dikkat edilmeli?
1. Baskı sayısı; unutmayalım ki iyi kitaplar genellikle en az iki üç baskı yapar,
2. Yayınevi; Bilinen ve büyük yayın evleri tercih edilmeli: İletişim, Can vs.)
3. Çevirisi iyi olmalı, kaliteli çevirmenler tercih edilmeli,
4. Kitabın arka kapağındaki tanıtım yazısı ve içindeki önsöz mutlak okunmalı, ayrıca kitabın sayfaları rastgele çevrilerek içindeki bazı bölümlere göz atılmalı,
5. Kitap hakkında İnternet’ten araştırma yapılmalı,
6. Kitabın baskısı, kağıt kalitesi, kapağı da dikkate alınmalı. Çocuklar koleksiyon yapmayı severler. Onlara güzel ciltli, güzel kapaklı kitaplar alırsanız, bir süre sonra koleksiyonculuk güdülerinin harekete geçtiğini göreceksiniz. Büyük yayın evleri bastıkları kitapları iyi seçerler. Baskı kaliteleri yüksektir ve çevirmenleri de genellikle iyidir. Bu durumda büyük yayın evlerinden şaşmamakta fayda var.
Çocuğunuz İçin Yapacağınız En İyi Yatırım Kitaba Erişmelerini Sağlamaktır.
Çocukları kurslara ve özel okullara yazdırıyor ve yıllarca haraç gibi taksit ödüyoruz. Üstelik özel okullara ve kurslara döktüğünüz paranın çoğu emekçi öğretmenlere değil, patrona gidiyor. Geçenlerde çocuğunu özel okula gönderen bir veliye “Neden özel okulu tercih ettiniz?” diye sordum. Yanıtı ilginçti: “Birçok imkanları var, ama asıl önemlisi İngilizce öğretiyorlar…”
İngilizce öğrenmesini istediğiniz çocuğunuzu bir yaz İngiltere’ye gönderin, zaten öğrenecektir. Üstelik bunun için çok daha az masraf yapmanız gerekecektir. İngiltere’yi pahalı buluyorsanız başka seçenekleriniz de var: Cebelitarık, Malta gibi ülkeler, hatta ABD’ye bile gönderseniz, yine özel okuldan ucuza gelir. Üstelik böylece çocuğun birinci elden İngilizce öğrenmesini sağlarsınız.
Aslında buna da gerek yoktur. Bir arkadaşım, üniversiteyi bitirmiş, yurt dışına gidecekti. Bunun için İngilizce öğrenmesi gerekiyordu. Altı ay çalışarak kendi başına öğrendi ve bunun için sadece elindeki kitaplar yeterli oldu. Sonucunda İngilizce basit bir dildir ve herkes öğrenebilir. Bunun için özel okullara ve kurslara para dökmenize gerek yoktur. Kaldı ki Türkiye’de akıcı bir şekilde İngilizce konuşmayı okulda öğrenmiş pek az kişi vardır.
Önemli olan çocuklarınıza okuma ve kendi kendine öğrenip araştırma yapma alışkanlığı kazandırmanızdır. Bunu da evinize kitaplık kurarak başarabilirsiniz. Okumayı seven bir çocuk genellikle okulda da başarılı olur. Çünkü pek fazla yardım almadan, kendi kendine öğrenebilir. Kısaca, çocuğunuza yapacağınız en büyük yatırım evde bir kitaplık kurmak olacaktır.
Matematiksel
