Umberto Eco, İtalyan bir romancı, edebiyat eleştirmeni, filozof, göstergebilimci ve üniversite profesörüydü. 1977’de, Eco’nun çığır açan romanı ” Gülün Adı” nın onu uluslararası üne kavuşturmasından üç yıl önce, en sevdiği dinleyici kitlesi olan öğrenci ve öğretmenler için komik ve iddiasız bir rehber yayınladı. “Bir Tez Nasıl Yazılır” isimli bu kitap devamında 17 dilde yayınlandı
“Tez yazmak, akademik tevazuyu öğrenmeyi, “herkes bize bir şeyler öğretebilir düşüncesinin bilincinde olmayı” gerektirir” diyor Eco. Buna karşılık, yazarken kişinin belli bir ölçüde özsaygı duyması gerektiğini savunuyor: “Çalıştığınız konuda sizler, insanlık adına konuşan sözcüsünüz. Ağzınızı açmadan önce mütevazı ve sağduyulu olunuz, fakat ağzınızı açtığınızda vakur ve mağrur olunuz”. En önemlisi de tezinizi bir heves ve haz ile yazınız: teziniz “anlamsız bir ritüel” değil, çok daha fazlasıdır.
Tez Nasıl Yazılır?
İlk baskısı 1977 yılında yapılan Tez Nasıl Yazılır adlı eserde Umberto Eco altı bölüm halinde bir mezuniyet tezinin nasıl yazılacağını ve bu yazma sürecinin, zorlu ve özenli bir iş olduğunu anlatmaktadır. Eco, eserini mezuniyet tezi yazma aşamasında olan İtalyan öğrencilere yönelik yazsa da iyi bir araştırma yapmak için gereken kuralların dünyanın her yerinde aynı olması ve akademik bir çalışmanın evrensel ölçütlere sahip olması sebepleriyle eserin tüm tez öğrencileri, akademisyen adayları, tez danışmanları ve araştırmacılar için rehber niteliğinde olduğu açıktır.
Kitap mezuniyet tezi dendiğinde ne kastedildiğini, konuyu nasıl seçmemiz gerektiğini ve çalışma zamanımızı nasıl kullanacağımızı, araştırıp bulduğumuz malzemeyi nasıl düzenleyeceğimizi ve çalışmamızı somut olarak nasıl sunacağımızı anlatmaktadır. Kitapta verilen tavsiyeler son derece kullanışlıdır.
Kime yazacağımıza (danışmana değil, insanlığa) karar verdikten sonra, nasıl yazacağımıza karar vermeliyiz ve bu oldukça zor bir sorudur. Kapsamlı kurallar olsaydı, hepimiz harika yazarlar olurduk. En azından tezinizi defalarca yeniden yazmanızı veya tezinize başlamadan önce başka yazı projeleri almanızı tavsiye edebilirim, çünkü yazmak da bir eğitim meselesidir.
Tez Yazım Aşamasında Olanlara Kitaptan Öneriler
Sen Proust değilsin. Uzun cümleler yazmayın. Aklınıza gelirlerse, yazın ama sonra onları parçalayın. Konuyu iki kez tekrarlamaktan korkmayın ve çok fazla zamir ve alt cümleden uzak durun.
Sen ee cummings değilsin. Cummings, adını küçük harflerle yazan Amerikalı bir avangart şairdi. Şiirlerinde virgül ve boşluk fazla kullanmazdı. O, bir avangart şairin yapması gereken şeyi yaptı. Ama sen avangart bir şair değilsin. Fütüristler üzerine bir tez yazsanız bile, lütfen bir fütüristin yazdığı gibi yazmayın.
Sık sık yeni paragraflara başlayın. Bunu mantıksal olarak gerekli olduğunda ve metnin hızı gerektirdiğinde yapın, ancak ne kadar çok yaparsanız o kadar iyidir.
Aklınıza gelen her şeyi yazın, ancak yalnızca ilk taslakta. İlhamınıza kapıldığınızı ve konunuzun merkezini kaybettiğinizi fark edebilirsiniz. Bu durumda, parantez içindeki cümleleri kaldırın. Teziniz, bilginizin genişliğini göstermek için değil, başlangıçta tasarladığınız hipotezi kanıtlamak için var.
Danışmanı kobay olarak kullanın. Danışmanın ilk bölümleri (ve nihayetinde tüm bölümleri) son teslim tarihinden çok önce okuduğundan emin olmalısınız. Tepkileri sizin için önemlidir. Danışman meşgulse (veya tembelse) bir arkadaşınıza ne yazdığınızı anlayıp anlamadığını sorun. Yalnız dehayı oynamayın.
İlk bölümden başlamakta ısrar etmeyin. Belki 4. bölümde daha fazla dokümantasyonunuz vardır. Oradan, önceki bölümleri halihazırda çalışmış birinin ilgisizliğiyle başlayın. Güven kazanacaksın. Doğal olarak çalışma içindekiler tablonuz sizi sabitleyecek ve size rehberlik eden bir hipotez görevi görecek.
İlk kez tanıtırken daima bir terim tanımlayın. Bir terimin tanımını bilmiyorsanız, kullanmaktan kaçının. Tezinizin temel terimlerinden biriyse ve onu tanımlayamıyorsanız, ya yanlış tezi seçtiniz ya da daha yanlış kariyer. Bir terim ilk kez kullanıldığında daima tanımlanmalıdır.
Tezde ‘‘biz’’li ifadeler kullanın..”Biz” demenin nedeni ifade edilen şeyin okurlar tarafından da paylaşılabilecek bir olumlama olmasının varsayılmasıdır. Yazmak toplumsal bir eylemdir.
Sonuç Olarak
Eco sonuç bölümünde iki gözlemini aktarır. Bunlar tez yazmanın eğlenmek demek olduğu ve tez yazarken hiçbir şeyin boşa gitmediğidir. Mühim olan bu işi keyifle yapmaktır. Tez keyifle yapılırsa, tez bittikten sonrada çalışma isteği devam edecektir. Bu tezin entelektüel metabolizmayı harekete geçirdiği anlamına gelir. İyi yapılmış bir tez, çöpe atılmayacak bir iş üretmek demektir.
Eco kitabı şöyle bitirir: ‘‘Teziniz tıpkı ilk aşkınız gibi olacağından onu unutmanız çok zor olacaktır.’’ Yazının devamında göz atmak isterseniz: Bilimsel Makale Yazma ve Yayınlama Süreci Nasıl Gerçekleşir?
Kaynaklar ve ileri okumalar:
- How to Write a Thesis, by Umberto Eco; https://thereader.mitpress.mit.edu/
- How to Write a Thesis, by Umberto Eco; https://www.timeshighereducation.com/
- Caner Birdal, Umberto Eco’nun kitabının özeti; https://www.academia.edu/
Size Bir Mesajımız Var!
Matematiksel, 2015 yılından beri yayında olan ve Türkiye’de matematiğe karşı duyulan önyargıyı azaltmak ve ilgiyi arttırmak amacıyla kurulmuş bir platformdur. Sitemizde, öncelikli olarak matematik ile ilgili yazılar yer almaktadır. Ancak bilimin bütünsel yapısı itibari ile diğer bilim dalları ile ilgili konular da ilerleyen yıllarda sitemize dahil edilmiştir. Bu sitenin tek kazancı sizlere göstermek zorunda kaldığımız reklamlardır. Yüksek okunurluk düzeyine sahip bir web sitesi barındırmak ne yazık ki günümüzde oldukça masraflıdır. Bu konuda bizi anlayacağınızı umuyoruz. Ayrıca yazımızı paylaşarak veya Patreon üzerinden ufak bir bağış yaparak da büyümemize destek olabilirsiniz. Matematik ile kalalım, bilim ile kalalım.
Matematiksel
