Rönesans insanı / adamı, Rönesans İtalya’sında bir ressam, şair, dilbilimci, filozof, müzisyen ve mimar olan Leon Battista Alberti (1404–72) tarafından ifade edilen “insan isterse her şeyi yapabilir” fikrinden yola çıkarak geliştirilmiş bir idealdir.
Sonucunda günümüzde doktorluk yapıp, aynı zamanda başarılı bir müzisyen olup öte taraftan da matematik problemlerine kafa yoran kişi sayısı azdır. Ancak bir Rönesans insanı, yalnızca tek bir şey yapmakla tatmin olmaz. Kişiliğinin her yönünü geliştirmek isteyecektir.
14. yüzyıldan önce, insanların yalnızca bir alanda uzman olabilecekleri düşünülürdü. Tüccarlar ticaret yapmaya saplanıp kalmış, akademisyenler İncil’i yorumlayıp durmuş ve mimarlar bina tasarlamanın ötesine geçememişlerdi. Sonraları, İtalya Yarımadasındaki şehir devletlerinde, belli başlı alanlarda çalışan zanaatkârlar, gerçekten dolu dolu bir hayat sürmenin, çok geniş bir alanda farklı aktivitelere girişmekle mümkün olacağını savunmaya başladı. Rönesans insanı fikri de bu zamanlarda ortaya çıkmaya başladı.
Rönesans İnsanı kimdir?
Günümüzde bilge olarak da isimlendirebileceğimiz Rönesans insanı adını, bunun mükemmel örneği olarak kabul edilen Leonardo da Vinci’den almıştır. Bir Rönesans insanı çok yönlü bir bireydir. Birçok farklı alanda yeteneklidir.
Da Vinci, Rönesans hümanist idealinin özüdür. Sadece olağanüstü bir ressam değil, aynı zamanda bir mühendis, mucit, bilim adamı ve filozoftur. Rönesans insanı, akıl, beden ve ruh olarak mükemmellik için çabalardı. İdeal insanın resmi, onun günlüklerinden birinde bulunan ve aldığı notların yanına çizdiği bir eskiz olan “Vitruvius Adamı” dır.
Bu çizim adını Romalı ünlü mimar ve yazar Marcus Vitruvius Pollio (MÖ.80-15) dan alıyor. Da Vinci bazı çalışmalarında kendisinden 1500 yıl önce yaşayan Vitruvius’tan oldukça etkilenmiştir. Vitruvius, çalışmalarında ideal insanın ideal oranlarını da tanımlamıştı. Da Vinci’de bu yazıları referans olarak alarak Rönesans İnsanı ile özdeşleşen çizimini oluşturmuştu. ( Detaylar: Da Vinci’nin Vitruvius Adamı Bize Ne Anlatmak İster?)
Buluşlarından bazıları arasında bir uçan makine ve modern tank ve makineli tüfeklerin öncüleri vardı!
Rönesans İnsanı Tanımı Nereden Geliyor?
İsviçreli tarihçi Jacop Burckhardt’ın ilk kez 1860 yılında Basel’de basılan ve o zamandan bu yana, sık sık bütün zamanların en ilham verici ve kapsamlı tarih kitaplarından biri olarak değerlendirilen ‘İtalya’da Rönesans Kültürü’ adlı kitabı ile bu konuya açıklık getiriyor. Burckhardt kitabında Rönesans insanına örnek olarak Da Vinci’nin yanısıra, Dante, Lorenzo de’ Medici ve Leon Battista Alberti’yi gösteriyor.
Rönesans insanına örnek vermek için çok geriye gitmek gerekmez aslında. Einstein‘ı ele alalım mesela. Pek çok matematikçi gibi o da başarılı bir müzisyendi. Çaldığı enstrüman ise kemandı. Ya da Richard Feynman‘ı düşünelim. Bir nüktedan, bir şair, bir öykücü, bir müzisyen. Aynı zamanda Fizik dalında Nobel ödülü sahibi…
Ne yazık ki günümüz uzmanlar çağı. İnsanlar tek bir düşünme tarzına takılıp kalıyorlar. Farklı şeyler arasındaki ilişkiler ve benzerlikler de dahil olmak üzere büyük resmi göremiyorlar. Bu yüzden Rönesans insanı yani çok yönlü bir insan olmak artık her zamankinden daha önemlidir. Öğrenmek ve öğrenmekten keyif almak bir Rönesans insanının temel dürtüsüdür. Hiçbir zaman öğrenmekten vazgeçmeyin.
Kaynaklar ve ileri okumalar:
- What Makes A Renaissance Man?; https://gainweightjournal.com/
- Renaissance man; Bağlantı: https://www.britannica.com/topic/Renaissance-man
Size Bir Mesajımız Var!
Matematiksel, 2015 yılından beri yayında olan ve Türkiye’de matematiğe karşı duyulan önyargıyı azaltmak ve ilgiyi arttırmak amacıyla kurulmuş bir platformdur. Sitemizde, öncelikli olarak matematik ile ilgili yazılar yer almaktadır. Ancak bilimin bütünsel yapısı itibari ile diğer bilim dalları ile ilgili konular da ilerleyen yıllarda sitemize dahil edilmiştir. Bu sitenin tek kazancı sizlere göstermek zorunda kaldığımız reklamlardır. Yüksek okunurluk düzeyine sahip bir web sitesi barındırmak ne yazık ki günümüzde oldukça masraflıdır. Bu konuda bizi anlayacağınızı umuyoruz. Ayrıca yazımızı paylaşarak veya Patreon üzerinden ufak bir bağış yaparak da büyümemize destek olabilirsiniz. Matematik ile kalalım, bilim ile kalalım.
Matematiksel
