Günlük Hayatımızda Matematik

Rastgele Bir Sayı Olarak 37 Sayısını Seçtiyseniz Bir Nedeni Var

Şimdi, normalde üç ya da yedi katılımcıyla yapılan bir medyumluk numarası okuyacaksınız. Bu numara sizin üstünüzde de aynı şekilde etkisini gösterecek. Lütfen elinize bir kalem alın ve aşağıdaki talimatları sırasıyla ve mümkün olduğunca hızlı bir şekilde uygulayın. 1 ile 50 arasında bir sayı tutun. Yalnız sayıyı tutarken aşağıdaki kurallara uymalısınız.

Rastgele Bir Sayı Olarak 37 Sayısını Seçtiyseniz Bir Nedeni Var

Sayı iki haneli olmalı. Her iki hane de tek rakamdan oluşmalı. Bir rakam diğerinden büyük olmalı. Tuttuğunuz sayıyı not edin. Tamam, şimdi sizin zihninizi okuyacağız. Not aldığınız sayıya bakın ve mümkün olduğunca odaklanın. Şimdi düşüncelerinizi okumaya başlıyoruz. 37 sayısını tuttunuz değil mi? Evet mi? O zaman zihninizi okuyabildik. Bilemedik mi? O zaman ya kurallara uymadınız ya da sayıya yeterince odaklanmadınız.

Bu numaranın nasıl işlediğini öğrenmek ister misiniz? Öncelikle şunu söylemek gerekir ki kimse tam olarak bilmiyor, ama bildiğimiz kadarını anlatalım. İlk olarak sayının iki haneli olması gerektiğini söyleyerek seçilebilecek sayıyı 10 ila 50 arasında sınırladık. Sonra her iki rakamın da tek sayı olması gerektiğini söyledik. Bu da geriye sadece 11 ila 39 arasında on seçenek bıraktı. Sonra iki rakamın aynı olamayacağını söyleyerek size sadece sekiz seçenek bıraktık: 13, 15, 17, 19, 31, 35, 37 ve 39.

Rastgele Bir Sayı Olarak 37 Sayısını Seçtiyseniz Bir Nedeni Var
37 sayısı neden bu kadar çok tercih edilen bir sayıdır?

Bu durumda elli seçeneği sekiz seçeneğe indirmiş olduk. Yani tahmin ettiğimiz sayının doğru olması için % 12,5 ihtimalimiz var. Bu ihtimal başlangıçtaki %2’lik ihtimalden yüksek ama gene de oldukça düşük. Peki, o halde neden insanlar 37 sayısını seçme eğiliminde oluyorlar? Aslında tam olarak bilmiyoruz, ancak bazı tahminler var.

37 Sayısı Neden Rastgele Bir Seçim Değildir?

Bu soruya bir cevap olarak yazının başında size bu numaranın 3 ya da 7 kişi ile yapıldığını söylememiz ve bu nedenle de sizin düşüncelerinizi yönlendirmemizi düşünebilirsiniz. Evet haklısınız. Gerçekten de başlangıçta sizi 3 ve 7 sayısını düşünmeye zorladık. Ancak tek etken bu değil.

Rastgele Bir Sayı Olarak 37 Sayısını Seçtiyseniz Bir Nedeni Var
5000 kişiden 1 lie 100 arasından bir sayı seçmeleri istendi. Sonuçlar 7, 37, 73 ve 77 sayılarının ağırlıklı olduğunu gösteriyordu.

Rastgeleliği düşündüğümüzde genellikle kaotik ve öngörülemeyen bir şey akla gelir. Oysa ki binlerce kişinin dahil edildiği bir çok araştırma ile doğrulanan bir gerçek vardır. Aslında rastgele düşündüğümüzü sansak da çoğu zaman bunu başaramayız.

Gerçekten araştırma sonuçlarının da gösterdiği gibi bir ile 100 arasında rastgele sayı söyle dendiğinde en çok 37 ve devamında onun tersi olan 73 sayısını tercih ediyoruz. Bu sayıları 7 ve 77 sayıları takip ediyor. En az seçilen sayı ise 90. Bunu 30, 40, 70, 80 ve 60 takip ediyor.

Blue-seven Fenomeni Nedir?

Yazının devamına geçmeden önce bir deneme daha yapalım. Bir renk seçin ve devamında 0 ile 9 arasında bir sayı söyleyin. Şimdi cevabı görmek için aşağıdaki esneyen köpeğin fotoğrafını geçin.

Muhtemelen bir çoğunuzun seçtiği renk mavi sayı ile 7 sayısı olacaktır. Elbette herkes bu seçimleri yapmamıştır. Ancak yeterli sayıda kişi bu seçimi yapmış olmalı ki, bu durum bir psikolojik fenomene adını veriyor. Bu duruma blue-seven yani mavi-yedi fenomeni deniyor.

1970’lerden bu yana yapılan araştırmalar, farklı kültür ve farklı zamanlardaki insanların, rastgele seçim yapmaları istendiğinde ezici bir çoğunlukla maviyi ve yediyi tercih etme eğiliminde olduklarını gösterdi. Kırmızı ikinci favori renk olma eğilimi gösteriyor,  Doğu Asya’da ise maviden sonra beyaz tercih ediliyor. Ancak insanlar yediyi seçmeseler de, yine de bir, üç veya beş gibi tek sayıyı seçme eğiliminde oluyorlar.

8500’den fazla öğrenciden 1’den 10’a kadar rastgele bir sayı seçmeleri istendiği de kanana açık ara yedi sayısı olacaktı. 7 rakamı bir biçimde kültürlerin temelinde kimi zaman şanslı kimi zaman da şanssız bir sayı olarak yer edinmiştir. Bu nedenle bu sayının ilk olarak akla gelmesi mantıklıdır.

İnsanların tam olarak neden bu renkleri ve rakamları seçme eğiliminde olduğuna dair iyi bir evrensel açıklama yok, ancak araştırmacıların bazı tahminleri vardı. Sonucunda 7 sayısı bir çok kültürde uğurlu bir sayıdır ve mavi sayısının da belli kültürel belli anlamları vardır. Peki ya 37 sayısı?

37 Sayısı Neden Özeldir?

Aslında vereceğimiz cevabın kültürler veya maneviyat ile bir ilgili yok. Daha çok matematik ile bir ilgisi var. “The Big Bang Theory” nin ana karakterlerinden biri olan Sheldon Cooper, 2010 yılında yayınlanan 73. bölümde 73 sayısına olan yakınlığını dile getirmiş ve 73 sayısını en iyi sayı olarak tanımlamıştı. 

Sheldon Asalı
Sevilen komedi dizisi The Big Bang Theory, ileri derecede zeki olan fakat sosyal beceriler konusunda sıkıntı yaşayan iki yakın arkadaş Sheldon ve Leonard isimli fizikçilerin maceralarını konu alır. Bu TV dizisi, Sheldon Asalları isimli bilimsel bir çalışmaya ön ayak oldu.

“En iyi sayı 73’tür! Çünkü 21. asaldır ve bu da 7 ve 3 ün çarpımıdır. 73’ün tersten yazılı hali 37 sayısıdır. Bu da 12. asaldır ve 21’in tersten yazılı halidir. ” Bölüm yayınlandıktan sonra Carl Pomarance ve Chris Spicer isimli iki matematikçi 2015 yılında Sheldon Primes (Sheldon Asalları) isimli bilimsel bir makale yayınladılar. Ancak 37 sayısı sadece bu nedenden ötürü özel bir sayı değildir.

Diyelim ki bir seçim arifesindesiniz; örneğin bir ev alacaksınız ve seçenekleri sıraladınız. Gezdiğiniz 3. evin ardından kararınızı vermiş gibisiniz. Sonucunda bu ev tüm beklentilerinizi neredeyse karşılıyor. Ertesi gün anlaşmayı yapmaya hazırsınız. Ancak akşam olduğunda aklınıza bir şey takıldı. Ya listenizdeki bir sonraki ev, almayı planladığınızdan daha iyiyse?

Matematikçiler bu problem için en ideal çözümün 1/e oranı olduğunu bulmuşlardır. Hesap makinesi ile hesaplarsanız 1/e sayısının %37’ye çok yakın bir sayı olduğunu görebilirsiniz.

Yüzde 37 kuralı bir karar verirken toplam seçenek grubunuzun % 37’sine bakmanızı ve baktıklarınızdan sonra gelen en iyi seçenekte karar kılmanız gerektiğini söyler. Yani eğer 100 tane seçeneğiniz varsa 37 tanesini değerlendirdikten sonra daha fazlasına bakarak zaman kaybetmeden kararınızı veriniz. Çünkü muhtemelen en doğru seçenek budur.

Sonuç Olarak

Aslına bakarsanız 37 sayısı ile ilgili sizlere aktarabileceğimiz çok daha fazla matematiksel özellik var. Ancak bir sayı seç dendiğinde 37 dememizin nedeni muhtemel bunlardan hiçbiri değildir. Olası bir tahmin rastgelilik ile asal sayıları ilişkilendirmemize odaklanıyor. Sonucunda hepimiz asal sayıların nadir bir biçimde karşımıza çıktığını biliyoruz. En çok tercih edilen sayılara göz attığımızda çoğunun ( 77 hariç) asal sayı olduğu görülüyor.

Sonucunda biz farkında olsak da olmasak da 37 sayısı yaşantımızda önemli bir rol oynuyor. Bir daha ki sefer birileri rastgele bir sayı seçmenizi istediğinde seçimizin aslında hiç de rastgele olmayabileceğini unutmayınız.


Kaynaklar ve ileri okumalar

  • Billions of people have the same favorite color and number, and scientists don’t know why. Yayınlanma tarihi: 12 Ağustos 2016. Kaynak site: Business Insider. Bağlantı: Billions of people have the same favorite color and number, and scientists don’t know why
  • Simon, W. E., & Primavera, L. H. (1972). Investigation of the “Blue Seven Phenomenon” in Elementary and Junior High School Children. Psychological Reports, 31(1), 128-130. https://doi.org/10.2466/pr0.1972.31.1.128
  • Benel, R. A. (1976). The “Blue-Seven Phenomenon” or the “Blue, Seven, … Phenomena”? The Journal of General Psychology94(1), 145–146. https://doi.org/10.1080/00221309.1976.9711600
  • Pick a random number between 100. You probably chose 37, and there’s a big reason for that. Yayınlanma tarihi: 30 Mart 2024. Kaynak site: Upworthy. Bağlantı: Pick a random number between 100. You probably chose 37, and there’s a big reason for that.

Matematiksel

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Başa dön tuşu