Günlük Hayatımızda Matematik
-
Gizli Mesajların ve Uzay İletişiminin Ardındaki Cebir: Reed-Solomon Kodlarıyla Tanışın!
Hepimiz küçükken arkadaşlarımızla şifreli bir yazışma sistemi oluşturmuşuzdur. Bu yazışma sistemi kimi zaten alfabedeki harfleri değiştirerek, kimi zaman da sayıları kullanarak oluşturulurdu. Ancak maalesef şifreleri her zaman bu kadar masum şeyler için kullanmıyoruz. Savaşlardan tutun da uzaya gitmemize kadar birçok…
-
Evrenle İlgili Soruları Cevaplamak İçin Bize Matematik Gereklidir!
Matematik, evrenle ilgili sorularımıza doğru cevaplar veren bir enstrüman olarak düşünülmektedir. Fakat bazen matematik mantığına uymayan cevaplar da üretme potansiyeline sahiptir. Bir kürenin birçok parçaya ayrıldıktan sonra bu parçaların tekrar birleştirilerek ilk küreyle aynı ölçüye sahip iki ayrı küre elde…
-
Telefonunuz Data ile Doluyken Daha mı Ağırdır? Gelin Hesaplayalım!
7/24 nerede olursak olalım bizi asla yalnız bırakmayan bir şeye sahibiz: Telefon! Cebimizde taşıdığımız bu küçük bilgisayar, dünyayla iletişimde olmamızı sağlayan yegane araçların başında geliyor. Peki telefonlar hakkındaki şöyle bir soruya ne cevap verirsiniz? Sizce bir telefon, dolu olduğunda boş…
-
Belki de Artık On İkili Sayı Sistemine Geçmenin Zamanı Geldi
Ondalık sistem, on parmağımızın olması gibi basit bir nedenden dolayı yaygın olarak tercih edilen sayma sistemimizdir. Ancak bilindiği gibi günümüzde kullandığımız onluk sayma sistemi sadece bir kabuldür. Tarihe göz attığımızda, Maya medeniyetinin 20’lik, Babil medeniyetinin de 60 lık sayı sistemi…
-
Coriolis Etkisi Nedir? Giderden Akan Suyun Yönü Bulunduğunuz Yarımküreye Göre Değişir mi?
1980’lerde çocuk olma şansını sahip olan şanslı kesimden biriyseniz Barış Manço’yu ve özellikle televizyonlarda yayınlanan 7’den 77’ye adlı programını izlemiş olmalısınız. Kendisi 1987’de ekvatorda yaptığı bir deneyde Güney Yarımküre’de suyun saatin ters yönünde, sadece bir metre sonra Kuzey Yarımküre’de ise…
-
Stefan Mandel: Geliştirdiği Sistemle 14 Defa Lotoyu Kazanan Matematikçi
Bir piyangoda kazanma ihtimalini hesaplarsak karşımıza çıkan sayının büyüklüğü tüm hayallerimizi silecektir. Bir köpekbalığı tarafından yenilme, yıldırım çarpması veya Olimpiyat altın madalyası kazanma şansınız, bir kez bile piyangoyu kazanmaya kıyasla çok daha yüksek. Ancak Stefan Mandel sistemi hacklemeyi başardı ve…
-
Kolaydan Zora Kağıt Uçak Yapımını Öğrenelim
Kağıt uçak yapmayı ve uçurmayı aslında hemen hemen herkes sever. Ancak bir çocuk oyunu olarak düşündüğümüz bu aktivite aslında insanların uçma hayali kurduğu ilk zamanlardan beri bilim insanlarının ilgisini çekmiştir. Sonuçta kağıt uçaklar fizik kurallarını, aerodinamik ve mühendisliği keşfetmek için…
-
SIR Modeli Nedir? Matematik Bir Salgınla Nasıl Savaşır?
Yaşadığımız salgının belki de tek iyi yanı insanların sayılar, istatistikler ile daha fazla ilgilenmesi ve arka plandaki matematiği anlamaya çalışması oldu. Sonuçta pandemi boyunca bilim insanları, koronavirüs hakkında veri topladı. İstatistikçiler de bir virüsün bulaşmasını anlatırken bizlere dağılım değerlerini öğretti.…
-
Moiré Desenleri: Hemen Her Yerde Karşımıza Çıkan İlginç Bir Yanılsama
Pencere tüllerinde, televizyon ekranlarında, otoyol çitlerinde, akla gelmedik yerlerde birdenbire ortaya çıkıp sonra kaybolan hareler yani Moiré desenleri ile karşılaşmışsınızdır. Ancak muhtemelen adını bilmediğiniz için şu ana kadar gözden kaçırmış olmalısınız. Bu desenleri basit bir göz yanılması zannetsek de aslında…
-
Domino Etkisi: Devrilen Taşların Ardındaki Matematik
Psikolojide, ekonomide domino etkisi ile ilgili teorilere denk gelmiş olabilirsiniz. Bu ifade neden-sonuç ilişkileri için bir metafor olarak kullanılır. Ancak bu ismi almasının arkasındaki temel neden matematikseldir. Bir olayın kendisine benzer bir olayı tetiklemesi ve bu olayın da bir başka…