Kapaktaki iki başlı köpeği gördüğünüz zaman bunu manipüle edilmiş bir görsel ya da bir yalan haber sanmayınız. Fotoğraf ve köpekler gerçektir. Sizin gibi 1954’te Sovyetler Birliği hükümeti gururla iki başlı bir köpeği dünyaya sunduğunda da herkes aynı şaşkınlığı yaşamıştı. Bu zavallı garip hayvan(lar), ülkenin en iyi cerrahlarından biri olan Vladimir Demikhov’un eseriydi.
Kendisi II. Dünya Savaşı sırasında sahra hastanelerinde hünerini geliştirmişti. Ardından hükümet onu Moskova dışında çok gizli bir araştırma merkezine yerleştirdi. Görevi Sovyetler Birliği’nin cerrahi üstünlüğünü kanıtlamaktı.
Tüm bunlar oldukça radikal fikirlerdi. Ancak kafa nakli yeni bir düşünce değildi. 1908 gibi erken bir tarihte Fransız cerrah Dr. Alexis Carrel ve ortağı Amerikalı fizyolog Dr. Charles Guthrie aynı deneyi denemişlerdi. Deney sonucunda çift başlı köpekleri başlangıçta umut vaat etse de bir kaç saat içinde sağlığı bozulmuş ve ötenazi yapmak zorunda kalmışlardı.
Ayrıca İtalyan Profesör Sergio Canavero 2017 yılından beri insandan insan kafa naklinin mümkün olacağını söylüyor ve bu alanda çalışmalarına devam ediyor. En son 2021 yılında da dünyanın ilk kafa naklini Çin’de bir ceset üzerinde gerçekleştirdi.18 saat süren operasyonda uzmanlar kopuk bir başı omurgayla, sinirlerle ve kan damarlarıyla yeniden bağladı. Tüm bunlar aslında bir yerde Vladimir Demikhov’un sayesinde mümkün oldu.
Vladimir Demikhov’un Deneyleri
Demikhov, 30’lu ve 50’li yıllarda organ nakli deneyleriyle ünlenmişti. Stalin, savaştan sonra organ nakli ve ömrü uzatma arayışıyla deneyler yapmak için gizli tıbbi tesisler kurdu ve Demikhov’a destek olmaya başladı. Demikhov, laboratuvarında hayvanlar arasında kalp ve akciğer naklini başarıyla gerçekleştirdi. Şimdi sırada kafa nakli ile ilgili çalışmalar vardı. Volgograd Devlet Tıp Üniversitesi’nde meslektaşı Profesör A. G. Konevskiy tarafından ilk başarılı nakilden sonra, Demikhov düzenli olarak köpek kafaları ile çalışmaya başladı.
Demikhov, iki başlı köpekleri, bir yavru köpeğin başını, omuzlarını ve ön bacaklarını olgun bir Alman çobanının boynuna aşılayarak yarattı. Kendisi bu biçimde bir aşılamayı tam 23 kez denedi. Her seferinde belli seviyelerde başarı elde etti. Ancak ameliyat sonrasından enfeksiyon nedeniyle köpeklerin çoğu uzun süre yaşamadı. Aslında 24. deneme onun en başarılı ameliyatı değildi. Ancak medyaya yansıyan ilk ameliyatı idi. LIFE Dergisi’nde yer alan bir makale ve beraberindeki fotoğraflarla en çok duyurulan girişimdi. Köpekler bir anda ünlü oldu ve tüm dünyada manşet haberlerinde yer almaya başladı.
1959’da United Press muhabiri Aline Mosby, Demikhov’un laboratuvarını ziyaret etti ve bir Alman çoban / köpek yavrusu olan Pirat ile tanıştı. Demikhov’a Pirat’la yaptığı yürüyüşte eşlik ederek, normal bir tasma boynuna sığmayacağı için Pirat’ın kulaklarından tutulması gerektiğini kaydetti. Sonrada yayınladığı hikayesi tüm dünyada tepkilerin yükselmesine neden oldu.
Deneylerin Ardından Etik Ve Tıbbi Gerekçe Tartışmaları Uzun Süre Devam etti
Köpek deneklerin ölümlerini bir kenara bıraksak bile, Demikhov’un deneyinin ahlaki sonuçları yanıltıcıdır. Demikhov’un deneyleri biraz tuhaf olsa da, o organ nakli cerrahisinde bir öncüydü. Çalışmaları, günümüzde modern bir tıbbi prosedür olan hayati organların nakline ilham verdi. Demikhov’un çalışması Sovyetler Birliği ile Amerika Birleşik Devletleri arasında bir yarışa neden oldu. Onun hemen ardından Amerikalı cerrah Robert J. White Uzun çalışmaları sonucunda bir maymunun başını başka bir maymunun gövdesine nakletmeyi başardı.
Demikhov’un nihai hedefi, insan kalp-akciğer naklini mümkün kılmaktı. Onun bu hedefini başka bir doktor Christiaan Barnard 1967 yılında başardı ve ilk insan kalp naklini gerçekleştirdi. O günün şartlarında yeni bir organı bedenin hemen kabul etmediği ve bağışıklık sisteminin yeni organı vücut kabul edene kadar geçici olarak zayıflatıldığının bilinmediği düşünüldüğünde yapılan operasyonun tarihi bir öneme sahip olduğu daha iyi anlaşılmaktadır. Kendisi yaşadığı dönemde fazla bilinmese de, milyonlarca hayat kurtaran bilimi başlatan tüm şaşırtıcı çalışmaları için günümüzde geniş çapta itibar görmektedir.
Kaynaklar ve ileri okumalar için:
- P. Stradins Museum for History of Medicine; https://www.atlasobscura.com/
- How Vladimir Demikhov Actually Made A Two-Headed Dog; yayınlanma tarihi: 15 Mayıs 2021; Bağlantı: https://allthatsinteresting.com/
- The Freaky Story of the Dog Head Transplants and the Giant Dogbot That Never Was; https://gizmodo.com
Dip Not:
Matematiksel, 2015 yılından beri yayında olan ve Türkiye’de matematiğe karşı duyulan önyargıyı azaltmak ve ilgiyi arttırmak amacıyla kurulmuş bir platformdur. Sitemizde, öncelikli olarak matematik ile ilgili yazılar yer almaktadır. Ancak bilimin bütünsel yapısı itibari ile diğer bilim dalları ile ilgili konular da ilerleyen yıllarda sitemize dahil edilmiştir. Bu sitenin tek kazancı sizlere göstermek zorunda kaldığımız reklamlardır. Yüksek okunurluk düzeyine sahip bir web sitesi barındırmak ne yazık ki günümüzde oldukça masraflıdır. Bu konuda bizi anlayacağınızı umuyoruz. Ayrıca yazımızı paylaşarak da büyümemize destek olabilirsiniz. Matematik ile kalalım, bilim ile kalalım
Matematiksel
