Tıp ve Sağlık

Vladimir Demikhov İki Başlı Köpek Deneylerini Neden Yaptı?

Vladimir P. Demikhov (1916–1998), 20. yüzyılın en büyük deneysel cerrahlarından biri olarak kabul edilir. Kalp ve akciğer nakilleri ile koroner arter hastalıklarının cerrahi tedavisinde çığır açan başarıları, modern kalp ve akciğer nakil dönemini başlattı.

Vladimir P. Demikhov

Ancak Demikhov aynı zamanda pek çok spekülasyon, varsayım ve mitin konusu oldu. İronik bir şekilde, bir köpeğin başını nakletmesi gibi sıra dışı deneyleri, öncü başarılarından daha fazla ilgi çekti.

Demikhov’un deneyleri biraz tuhaf olsa da, o organ nakli cerrahisinde bir öncüydü. Çalışmaları, günümüzde modern bir tıbbi prosedür olan hayati organların nakline ilham verdi. Bu yazıda onun iki başlı köpek deneylerini neden yaptığını anlamaya çalışalım ve kendisini biraz daha yakından tanıyalım.

Kısaca Vladimir P. Demikhov Kimdir?

Vladimir Demikhov İki Başlı Köpek Deneylerini Neden Yaptı?
Vladimir Petrovich Demikhov (18 Temmuz 1916 – 22 Kasım 1998) Sovyet bilim insanı ve transplantasyon öncüsü. 1930’larda ve 1950’lerde yaptığı çeşitli organ transplantasyonlarıyla, özellikle de köpek başı transplantasyonu ile tanınmıştır.

Vladimir P. Demikhov, 18 Temmuz 1916’da, Rusya’nın Voronezh bölgesindeki Yarizenskaia köyünde doğdu. Babası Rus iç savaşında öldü. Annesi, az eğitimli olmasına rağmen son derece kararlı bir kadındı; üç çocuğunun hepsinin yükseköğrenim alması için büyük çaba sarf etti. 1934 yılında Demikhov, Moskova Üniversitesi’nde biyoloji okumak için evinden ayrıldı.

1937’de Demikhov, ilk mekanik kalp destek cihazını tasarladı. Bu cihaz, bir köpeğin (Demikhov’un deneylerinde en sık kullandığı hayvan) göğsüne yerleştirilemeyecek kadar büyüktü, ancak kalp fonksiyonunu yaklaşık 5 saat boyunca devralabiliyordu. Bu deneyler, kalbi çıkarılmış bir hayvanda dolaşımın sürdürüldüğü ilk deneylerdi.

1940 yılında Moskova Üniversitesi’nden mezun olduktan sonra, Demikhov aynı üniversitede Fizyoloji Bölümü’nde asistan olarak çalışmaya başlayacaktı. Ancak araştırmaları, II. Dünya Savaşı ile kesintiye uğradı. Cephede bir tahliye hastanesinde patolog olarak görev yaptı ve savaşın dehşetini bizzat yaşadı.

Vladimir Demikhov’un Kafa Nakli Deneyleri

Vladimir Demikhov İki Başlı Köpek Deneylerini Neden Yaptı?
Laboratuar asistanı Maria Tretekova, Rus cerrah Dr. Vladimir Demikhov’un, bir yavru köpeğin başını ve iki ön bacağını yetişkin bir Alman kurdunun ensesine aşılayarak yarattığı iki başlı köpeği besliyor.

1946’nın başlarında, Demikhov köpekler üzerinde deneyler yaparak ilk başarılı intratorasik kalp ve akciğer nakillerini gerçekleştirdi. Kalp-akciğer makineleri veya soğutma teknikleri olmadan, hızlı cerrahi ve organ koruma tekniklerine güvenerek bu işlemleri yaptı. 30 Haziran 1946’da bir köpek, heterotopik kalp-akciğer naklinden sonra 9,5 saat yaşadı ve bu, Demikhov’un ilk büyük başarısıydı.

29 Temmuz 1953’te köpekler üzerinde ilk başarılı koroner baypas ameliyatını gerçekleştirdi. Ancak koroner baypas cerrahisinin yaygın klinik uygulaması 1960’ların başında imkansız göründüğü için, Demikhov’un önceki on yıldaki deneysel çalışmaları başlangıçta birçok kişi tarafından uygulanamaz ve oldukça eksantrik olarak kabul edilecekti. Ancak kendisi bu eleştirilerden yılmadı ve çalışmalarına devam etti.

Deneylerin Ardından Etik Ve Tıbbi Gerekçe Tartışmaları Uzun Süre Devam etti

Vladimir Demikhov İki Başlı Köpek Deneylerini Neden Yaptı?
Dr. Demihov çalışmalarına bir köpeğe yapay kan pompalayıcısı takarak başlıyordu. Ardından bir köpeğin göğsüne ikinci bir kalp takarak devam ediyordu. İkinci kalp için de akciğerin bir bölümünü çıkartıyordu. Bir süre boyunca bu ikinci kalp ritmini koruyarak orijinal kalpten bağımsız atmaya devam etmiştir.

Bir sonraki hedefi kafa nakli olacaktı. İronik olarak, bu öncü ameliyatın haberi, Demikhov’un önceki deneylerine dair herhangi bir rapordan çok daha hızlı bir şekilde dünyaya yayıldı. Gazeteler çeşitli bakış açıları, etik argümanlar ve tartışmalarla doluydu.

Vladimir Demikhov İki Başlı Köpek Deneylerini Neden Yaptı?
Nakledilen köpek yavru olduğu için yetişkin ev sahibi köpeğin kalbi iki başa da yeterli kanı pompalayabilmekteydi. Her iki baş da canlandırıldıktan sonra duyabiliyor, görebiliyor, koklayabiliyor ve yutabiliyordu. Ancak küçük köpek Shavka’nın nakledilen kafası ile Brodyaga’nın midesi arasında bir bağlantı yoktu. Bu nedenle içtiği her şey harici bir tüpten yere akıyordu. Köpekler daha sonra tıp tarihine Frankenstein’ın Köpekleri olarak geçti.

İki başlı köpek deneyleri ve kafa nakli fikri, tıbbi çevrelerde öfke dalgaları yarattı ve Demikhov bir şarlatan olmakla suçlandı. Ancak Soğuk Savaş nedeniyle Demikhov Sovyetler Birliği dışında nadiren göründü. 1958’de Almanya’nın Leipzig kentinde deneysel nakilleri gösterdikten sonra meslektaşları tarafından tanınacaktı.

Sonuç Olarak

Paul Stradins Museum of the History of Medicine 

 Vladimir Demikhov’u çevreleyen paradoks, onun her zaman bilinmeyeni keşfetmesi ve zamanın çok ötesinde olmasıydı. Çalışmalarına yönelik kamusal ve bilimsel tutumlar birçok kez değişti. Hemen karar vermek zordu; deneyleri çok yeni ve alışılmadık idi.

Demikhov’un başarılarına yönelik tutumlar ne olursa olsun, yeniliklerinin gerçek etkisi zaman geçtikçe anlaşılacaktı. Demikhov’un amacı insan kalp-akciğer naklini mümkün kılmaktı. Onun bu hedefini başka bir doktor Christiaan Barnard 1967 yılında başardı ve ilk insan kalp naklini gerçekleştirdi. Ancak kalp ve akciğer naklinin bir babası varsa, Demikhov kesinlikle bu unvanı hak ediyordu.


Kaynaklar ve ileri okumalar için:


Size Bir Mesajımız Var!

Matematiksel, matematiğe karşı duyulan önyargıyı azaltmak ve ilgiyi arttırmak amacıyla kurulmuş bir platformdur. Sitemizde, öncelikli olarak matematik ile ilgili yazılar yer almaktadır. Ancak bilimin bütünsel yapısı itibari ile diğer bilim dalları ile ilgili konular da ilerleyen yıllarda sitemize dahil edilmiştir. Bu sitenin tek kazancı sizlere göstermek zorunda kaldığımız reklamlardır. Yüksek okunurluk düzeyine sahip bir web sitesi barındırmak ne yazık ki günümüzde oldukça masraflıdır. Bu konuda bizi anlayacağınızı umuyoruz. Ayrıca yazımızı paylaşarak da büyümemize destek olabilirsiniz. Matematik ile kalalım, bilim ile kalalım.

Matematiksel

Sibel Çağlar

Temel eğitimimi Kadıköy Anadolu Lisesinde tamamladım. Devamında Marmara Üniversitesi İngilizce Matematik Öğretmenliği bölümünü bitirdim. Çeşitli özel okullarda edindiğim öğretmenlik deneyiminin ardından matematiksel.org web sitesini kurdum. O günden bugüne içerik üretmeye devam ediyorum.

İlgili Yazılar

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir