Bazı matematikçiler yalnızca dehalarıyla değil, sıra dışı kişilikleriyle de dikkat çeker. Ancak içlerinden biri, yalnızca entelektüel bir figür değil, aynı zamanda korku yaratan eylemleriyle de tarihe geçmiştir: Unabomber olarak bilinen Theodore John Kaczynski.
Akademik başarılarıyla öne çıkan genç bir matematikçiyken, modern teknolojiye karşı duyduğu tepkiyle bombalı saldırılar düzenleyen bir anarşiste dönüşen Kaczynski’nin hayatı, hem hayranlık hem de dehşet uyandırmaktadır.
Theodore Kaczynski Kimdir?
Kaczynski, 22 Mayıs 1942’de Polonya kökenli işçi bir ailenin çocuğu olarak ABD’de dünyaya geldi. Henüz 15 yaşında liseden mezun oldu, 16 yaşında tam bursla Harvard Üniversitesi’ne kabul edildi. Bu süreçte IQ’sunun 167 olduğu ölçüldü.
Harvard’da matematik eğitimi aldıktan sonra Michigan Üniversitesi’nde yüksek lisans (1964) ve doktora (1967) derecelerini tamamladı. Eğitimini 25 yaşında bitirdiğinde, Kaliforniya Üniversitesi Berkeley’de tarihin en genç yardımcı doçenti oldu.
Ancak bu dönemde dikkat çeken bazı sıra dışı alışkanlıkları da ortaya çıkmaya başladı. Aşırı utangaçlık, vücut seslerine karşı hassasiyet, sürekli sallanma davranışı ve mikrop ya da hastalıklara yönelik takıntılı bir duyarlılık sergiliyordu. Buna rağmen birkaç başarılı matematiksel makale yayımladı. İki yıl sonra ise herhangi bir açıklama yapmadan üniversitedeki görevinden ayrıldı.
Berkeley’den ayrıldıktan sonra Kaczynski, Montana’daki ormanda inşa ettiği kulübeye taşınmadan önce iki yıl boyunca ailesiyle birlikte yaşadı. Daha sonra kendi elleriyle yaptığı bu kulübeye yerleşti. Bu süreçte, çok az bir parayla yaşamını sürdürdü ve avcılık ile organik tarım gibi hayatta kalma becerilerini öğrenerek doğayla iç içe bir hayat kurmaya çalıştı.
Theodore Kaczynski Unabomber’a Nasıl Dönüştü?
1975 yılına gelindiğinde Kaczynski, evinin çevresindeki emlak ve endüstriyel gelişmelerden rahatsız olmaya başladı. Anarşist filozof Jacques Ellul’un yazılarından etkilenen Kaczynski, bu kalkınmayı sabote etmek için harekete geçti ve ilk olarak Lincoln bölgesindeki şantiyeleri tahrip etmeye başladı. Bu, onun daha büyük eylemlerinin yalnızca bir başlangıcıydı. Kaczynski, bu dönemde “teknolojiye kökten son vermek” fikrini dile getirmeye başladı ve ardından daha sistematik sabotajlar gerçekleştirdi.
Kaczynski, 1978 yılında bombalı saldırılarına başladı. On yedi yıl boyunca akademisyenlere, iş insanlarına ve zaman zaman rastgele sivillere ev yapımı bombalar gönderdi. Bu bombaları bazen posta yoluyla yolladı, bazen de doğrudan hedeflerine ulaştırdı.
1979’da bir ticari uçağın kargo bölümüne yerleştirdiği bomba, FBI’ı harekete geçirdi ve soruşturma daha geniş çaplı bir boyuta ulaştı.
Aralık 1985’te Kaczynski, Sacramento’daki bir bilgisayar mağazasının sahibi Hugh Scrutton’a bomba gönderdi. Patlama sonucunda Scrutton hayatını kaybetti. Bu saldırı, Kaczynski’nin ilk ölümcül eylemi oldu.
FBI, saldırılarla ilgili soruşturmayı “UNABOM” adıyla yürüttü. Bu isim, üniversite ve havayolu hedeflerini ifade ediyordu. Medya da bu kısaltmayı kullanarak saldırganı “Unabomber” olarak tanıttı. Yıllar boyunca yetkililer kimliğini tespit edemedi. Ancak 1995’te yayımladığı manifestoyla bu durum değişmeye başladı.
Theodore Kaczynski Nasıl Yakalandı?
1995 yılında Kaczynski, 50’den fazla sayfa ve yaklaşık 35.000 kelimeden oluşan manifestosunu The Washington Post ve The New York Times’a gönderdi. Gazetelerden, metni yayımlamaları karşılığında bombalı saldırılara son vereceğini; aksi halde saldırılarını sürdüreceğini belirtti. O sırada kimliğini hâlâ gizli tutuyordu.
Gazeteler, 19 Eylül 1995’te manifestoyu özel bir ek olarak yayımladı. Metin kamuoyunda büyük yankı uyandırdı. Eleştirmenler ve akademisyenler, Kaczynski’nin şiddet eylemlerini açıkça kınadı. Ancak bazıları, manifestodaki düşünceleri mantıklı ve tartışmaya değer buldu. Bu görüşler, metni daha da fazla dikkat çeken bir belgeye dönüştürdü.
Manifestonun yazarını kimse tanımıyordu. Ancak metni okuyan Kaczynski’nin küçük kardeşi David, yazım tarzını tanıdı ve metnin abisi Theodore’a ait olduğunu fark etti. David, kopuk ilişkilerine rağmen bu bilgiyi FBI ile paylaştı ve Ted’den aldığı mektupları FBI’a teslim etti. Uzmanlar, mektuplardaki daktilo izlerini ve dili, manifestoyla karşılaştırdı. Sonuçlar netti: Her iki metni de aynı kişi yazmıştı. Bu tespit, soruşturmayı kökten değiştirdi.
1996 yılında tutuklanmasının ardından Bay Kaczynski’nin olağanüstü biyografisi ortaya çıktı.
3 Nisan 1996’da FBI ajanları, Kaczynski’nin Montana’daki kırsal kulübesine baskın düzenledi. Onu, etrafı bomba yapım malzemeleriyle çevrili ve dağınık bir ortamda buldular. Kulübede ele geçirdikleri deliller, uzun süredir planladığı saldırıları açıkça ortaya koydu.
Yargılama sonunda mahkeme, Kaczynski’yi ömür boyu hapis cezasına çarptırdı. Avukatları, ruh sağlığının bozuk olduğunu öne sürdü. Ancak Kaczynski bu savunmayı reddetti ve tavrıyla davanın daha da fazla tartışılmasına neden oldu.
Hapiste kaldığı yıllarda iki kitap yazdı ve yayımladı. Bu kitaplarda, manifestosunda savunduğu düşünceleri daha ayrıntılı biçimde işledi. 10 Haziran 2023 sabahı, 81 yaşında hücresinde hayatını kaybetti. Ölümü, hem fikirlerini hem de tartışmalı yaşam öyküsünü yeniden gündeme taşıdı.
Theodore Kaczynski’nin aykırı fikirleri bir psikoloji deneyi ile mi oluştu?
Amerikalı psikolog Henry Alexander Murray, Harvard Üniversitesi’nde görev yaptığı dönemde, 1959-1962 yılları arasında lisans öğrencileri üzerinde bir dizi tartışmalı psikolojik deney gerçekleştirdi. Murray’nin amacı, bireylerin doğuştan sahip olduğu temel ihtiyaçları inceleyerek kapsamlı bir kişilik kuramı geliştirmekti.
Ölümünden bu yana ünü azalmış olsa da, Murray zamanının en önemli bilim insanlarından biriydi. Ancak deneyleri çoğu zaman başarılarına gölge düşürmüştü.
Onun tanımladığı psikolojik ihtiyaçlar, ilerleyen yıllarda Maslow’un İhtiyaçlar Hiyerarşisi ve Pozitif Psikoloji gibi teorilere ilham kaynağı oldu. Ancak, deneylerde uygulanan yöntemler ciddi etik sorunlar doğurdu ve büyük eleştiriler aldı.
Murray’nin temel psikolojik gereksinimleri tanımlaması daha sonraki dönemde Maslow’un İhtiyaçlar Hiyerarşisi ve Pozitif Psikoloji için bir temel oluşturdu. Ancak, özellikle öğrenciler üzerinde gerçekleştirdiği deneyler nedeniyle ciddi eleştirilere maruz kaldı.
Deney sürecinde katılımcılar elektrotlara bağlanarak fiziksel tepkileri izlendi ve ardından saatler boyunca psikolojik baskı, hakaret ve kişisel saldırılara maruz bırakıldı. Bu deneylere katılan öğrencilerden biri de Theodore Kaczynski’ydi.
Kaczynski, bu program kapsamında üç yıl boyunca 200 saati aşan bir süre yer aldı. Daha sonraki psikolojik analizlerde hem ailesine hem de akademik çevreye karşı yoğun bir öfke geliştirdiği gözlemlendi. Bazı araştırmacılar, onun daha sonraki radikal tutumlarının kökeninde bu deneylerin rol oynadığını ileri sürdü. Ancak, bu bağlantıyı doğrudan ortaya koyan net bir kanıt bulunamadı.
Kaynaklar ve ileri okumalar
- Unabomber (Ted Kaczynski). Yayınlanma tarihi: 10 Haziran 2023; Kaynak site: History. Bağlantı: Unabomber (Ted Kaczynski)/
- Ted Kaczynski, ‘Unabomber’ Who Attacked Modern Life, Dies at 81. Yayınlanma tarihi: 10 Haziran 2023. Bağlantı: Ted Kaczynski, ‘Unabomber’ Who Attacked Modern Life, Dies at 81l
Size Bir Mesajımız Var!
Matematiksel, matematiğe karşı duyulan önyargıyı azaltmak ve ilgiyi arttırmak amacıyla kurulmuş bir platformdur. Sitemizde, öncelikli olarak matematik ile ilgili yazılar yer almaktadır. Ancak bilimin bütünsel yapısı itibari ile diğer bilim dalları ile ilgili konular da ilerleyen yıllarda sitemize dahil edilmiştir. Bu sitenin tek kazancı sizlere göstermek zorunda kaldığımız reklamlardır. Bu konuda bizi anlayacağınızı umuyoruz. Ayrıca yazımızı paylaşarak da büyümemize destek olabilirsiniz. Matematik ile kalalım, bilim ile kalalım.
Matematiksel
