Yaşantımızı sürdürebilmek için yemek yemek zorundayız. Ayrıca hastalıklara karşı daha dirençli olabilmek, formumuzu koruyabilmek adına da tükettiğimiz yiyeceklerin sağlıklı olmasına dikkat etmeliyiz. İyi ama nedir bu sağlıklı yiyecekler? İşte bu soruda karşımıza bazı mucizeler yaratabildikleri iddia edilen süper yiyecekler çıkar. Aslında fikir gerçekten çok caziptir. Bazı yiyecekler sağlıklıdır, bazıları sağlıksız ve bazıları ise süper sağlıklı. Örneğin Goji meyvesi yiyerek, ya da mısır gevreğine chia tohumları ekleyerek sağlığınızı düzeltebilirsiniz. Üstelik bunu yaparken mevcut olumsuz alışkanlıklarınızdan da vazgeçmek zorunda değilsiniz.
Süper Yiyecekler Tanımı Ne Amaçla Kullanılır?
Süper yiyecekler, belirli bir sağlık sorununa yardımcı olabileceği düşünülen belirli bir besin maddesini (antioksidan, Omega-3) içeren yenilebilir bir bitki (örn. Yaban mersini) veya hayvanı (örn. Somon) ifade eder. Bir şey süper yiyecek olarak etiketlendiğinde, çoğumuz otomatik olarak bunun ekstra sağlıklı olduğunu varsayar ve daha fazlasını yemek için çabalarız. Süper yiyecekler aslında 1970’lerden beri farklı isimler altında hayatımızda bulunuyor. Ancak günümüzde biraz daha yeni isimler ile piyasada yer ediniyor. Bir kaçını örnek olarak verelim…
Yeterince Süper Olmayan Bazı Süper Yiyecekler
Yeşil çay
Yaygın olarak tüketilen bu içecek, kanser önleme potansiyeliyle biliniyor ama bu konuda sunulan kanıtlar kesinlikle çelişkili ve doğrulanmamış. Yeşil çaya bu özelliğini, polifenol adlı bileşiğin bir türü olan kateşinlerin kazandırdığı düşünülüyor. Kateşinler kakaoda, kuru erikte, sirkede, arpada ve daha birçok yiyecekte bulunuyor. Kanser önlemeyle yeşil çay arasındaki ilişkiyi saptamak için, 1,1 milyondan fazla katılımcının yer aldığı 142 çalışmayı bir araya getiren çalışmada söz konusu bağlantı kanıtlanamadı. Genel olarak, araştırmalardan elde edilen kanıtlar, kanser riskini azaltmak için yeşil çay tüketiminin ilgisiz olduğunu gösterdi. İncelemek isterseniz: Green tea for the prevention of cancer
Brokoli
Brokoli, lahana, karalahana ve Brüksel lahanası gibi lahanagiller elbette lif vitamin ve diğer besin maddeleriyle dolu. Fakat bunların kanserle, diyabetle ve diğer hastalıklarla savaşan mucizevi özelliklere sahip fitokimyasallar içerdiği iddiası abartılı. “Fitokimyasal” sadece “bitki kökenli kimyasal” anlamına geliyor ve bunların arasından sadece sülforafan önem taşıyor. Laboratuvarda bu maddenin hasar görmüş kan damarlarının ürettiği serbest radikalleri azalttığı görüldü ama bu, brokoli yemenin gerçek hayattaki faydasına ilişkin bir şey söylemiyor.
Aslında bu sebzenin fazla tüketilmesi hormonların doğal dengesini bozarak dengesiz ruh hallerine ve vücut fonksiyonlarına yol açabilir. Kan sulandırıcı ilaç alanlar için sebzenin yüksek K vitamini içeriği ilaçları etkisiz hale getirebilir. Hipotiroidizmden muzdarip olanlar, tiroidin iyot üretme biçimini engellediği için brokoliden tamamen uzak durmalıdır.
Ispanak
Ispanağın iyi bir demir kaynağı olduğu görüşü kurgusal bir karakter olan Temel Reis’e (Popeye) dayandırılır. Ama o aslında ıspanak yaprağını demir değil de A vitamini için tercih ediyor olabilir. Ispanaktaki demir miktarının bir beslenme uzmanının virgül kaydırması sonucunda on kat fazla olarak hesaplandığı efsanesi de tekrarlanır ama bu da bir şehir efsanesidir. Ispanak K, A ve C vitaminleri bakımından zengindir. Gram başına hesaplandığında kırmızı etle aynı miktarda demir içerir ama bu demir vücutça sindirilmesi zor olan bir biçimdedir.
Avokado
Günümüz popüler meyvelerinden biri olan avokado (Teknik olarak bir sebzeden ziyade bir meyvedir) çok lezzetli olsa da süper güçlere sahip olup olmadığı başka bir konudur.
Acai üzümü
Acai üzümü, kilo kaybına yardımcı olan, kolesterolü azaltan ve antioksidanlar içeren mucize meyve olarak sunulan günümüz bir başka süper besinidir. Antioksidanlar, hücrelerimize zarar verebilecek serbest molekülleri nötralize eder. Tek başına ele alındığında, bu belki acai’nin “süper yiyecek” olduğuna dair bir kanıt gibi görünebilir, ancak bu o kadar basit değildir. Sadece 11 kişi üzerinde yapılan çalışma sonucunda bu meyvenin kandaki antioksidan seviyesini arttırabileceği gösterilmiş durumda. Çalışma grubunun küçüklüğü ve sonucu elde etmek için tüketilmesi gereken miktarın çokluğu sonuçları düşündürmekte.
Goji Berry ( Kurt üzümü)
Anavatanı Tibet olan Goji Berry diğer adıyla kurt üzümü mutluluk meyvesi olarak bilinmektedir. Goji berry, binlerce yıldır geleneksel Çin tıbbında büyük bir rol oynamış olsa da diğer meyvelerden daha faydalı olduğuna dair hiçbir kanıt yoktur. Kanseri, kalp hastalığını ve diğer çeşitli şeyleri tedavi ettiğini iddia eden araştırmalar küçük ölçekli, kötü yönetilmiş ve genellikle onları normal şekilde yiyerek elde edemeyeceğiniz yüksek dozlarda goji tüketimine dayanmaktadır.
Unutmayalım, beslenme aynı zamanda milyarlarca dolarlık bir endüstridir ve bilim bazen daha iyi pazarlamayla gizlenebilir.
Göz Atmak İsterseniz
İleri Okumalar:
- Mythbusting superfoods: How marketing obscures science when it comes to what we eat; https://www.abc.net.au
- The Myth of Superfoods; https://www.huffpost.com/
- The truth about superfoods; https://www.theguardian.com/
- 25 ‘Superfoods’ That Aren’t as Super as You Think; https://blog.cheapism.com/
Matematiksel
