1950 yılında Times Meydanı’nda, 74 yıl önce gizemli bir şekilde kaybolmuş olan Rudolph Fentz adında bir adam aniden ve sağ olarak ortaya çıktı. Rudolph Fentz’in hikayesi, onlarca yıl boyunca çözülmemiş bir gizem ve olası bir zaman yolculuğu vakası olarak kabul edildi.
1950 yılında, New York Şehri’nde kayıp şahıs davalarıyla ilgilenen bir polis memuru, morga getirilen yaklaşık 30 yaşlarında bir adamın cesedini inceledi. Adam, saat 23:15’te Times Meydanı’nın ortasında aniden belirmişti. Etrafına şaşkınlıkla bakınırken, hızla yaklaşan bir taksinin çarpması sonucu olay yerinde hayatını kaybetmişti.
Üzerindeki kıyafetlerin ceplerinde, onlarca yıldır üretilmeyen madeni paralar bulunuyordu. Eski tarz kıyafetler giymişti. Ceketindeki etiket, artık bilinmeyen bir terzinin ismini ve adresini gösteriyordu. Şapkasında ise uzun süre önce kapanmış bir mağazanın etiketi yer alıyordu.
Adamın üzerinde bulunan eşyalar arasında, artık var olmayan bir at arabası yıkama ve bakım işletmesine ait bir fatura, 1876 yılına ait bir mektup ve üzerinde ismiyle birlikte bir adresin yazılı olduğu bir kart yer alıyordu. Kartta adı Rudolph Fentz olarak geçiyordu. Bu detaylar başlı başına tuhaftı. Ancak Kayıp Şahıslar Bürosu’ndan Kaptan Hubert V. Rihm soruşturmaya başladığında, olay daha da gizemli bir hal aldı.
Yapılan araştırmalarda, New York City telefon rehberlerinde Rudolph Fentz adına ait herhangi bir kayıt bulunamadı. Kartta yazan adreste bir konut vardı, fakat orada yaşayanlar böyle bir ismi hiç duymamıştı. Soruşturma ilerledikçe, cesedin parmak izlerinin de hiçbir resmi kayıtla eşleşmediği ortaya çıktı.
Rudolph Fentz Kimdir?
Soruşturmayı yürüten memur sonunda bir iz buldu. Eski bir telefon rehberinde, beş yıl önce altmış yaşlarında vefat etmiş olan Rudolph Fentz Jr. adına bir kayıt yer alıyordu. Dul eşiyle iletişime geçildiğinde olay daha da gizemli bir hal aldı. Kadın, eşinin babası olan Rudolph Fentz’in 1870’li yıllarda aniden ortadan kaybolduğunu söyledi. O gece saat 22.00 civarında yürüyüşe çıkmış, bir daha geri dönmemişti. Kaybolduğunda 29 yaşındaydı.
Soruşturma derinleştirildiğinde, 1876 yılına ait kayıp şahıs dosyalarında, kıyafetleri ve adresi 1950’de Times Meydanı’nda ölen adamla birebir uyuşan bir Rudolph Fentz adına resmi bir kayıt vardı. Böylece polis, çözülmesi imkânsız görünen bir muamma ile karşı karşıya kaldı. Rudolph Fentz, 1876’da kaybolmuş, ancak 1950’de aniden yeniden ortaya çıkmış gibi görünüyordu.
Neyse ki bu olayın bir açıklaması vardı. Rudolph Fentz aslında kurgu bir karakterdi. Hikâye, zaman yolculuğu temasını işleyen bir bilimkurgu öyküsünden alınmıştı. Gerçek sanılan bu olay, zamanla şehir efsanesine dönüşmüş ve yıllar boyunca gerçek bir vakaymış gibi anlatılmıştı.
Zamanda Yolculuk Hikayesinin Arka Planında Bir Bilim Kurgu Romanı Vardı
Okuduğunuz bu hikâye, yıllar boyunca paranormal olaylara ilgi duyan birçok araştırmacının dikkatini çekti. Rudolph Fentz vakası, farklı anlatımlarla yeniden yazıldı. Zamanla gerçek bir olay gibi anlatılmaya başlandı. Ancak 2005 yılında araştırmacı Chris Aubeck bu konuyu detaylıca incelemeye karar verdi.
Aubeck’in araştırmaları, hikâyenin aslında yazar Jack Finney tarafından kaleme alınmış bir bilimkurgu öyküsü olduğunu ortaya koydu. Hikâyenin adı I’m Scared idi. Jack Finney, 1995 yılında hayatını kaybetmişti. Söz konusu öykü, ilk kez 1951 yılında Collier’s dergisinde yayımlandı. Hikâyenin içeriği, Times Meydanı’nda aniden beliren ve kısa süre içinde ölen bir yabancının kimliğini araştıran bir polisi konu alıyordu — yani bu yazının başında aktarılan hikâyeye oldukça benziyordu.
Ancak kısa süre sonra, Ralph Holland adlı bir yazar bu hikâyeyi izinsiz olarak bir kitapçıkta yeniden yayımladı. Üstelik hikâyenin kurgu olduğuna dair tüm işaretleri çıkardı. Holland, doğaüstü olaylarla ilgilenen Borderland Sciences Research Foundation adlı bir topluluğun aktif bir üyesiydi. Hikâyeyi gerçekmiş gibi sunduğunda, özellikle bu çevrede kolayca kabul gördü.
Kısa bir süre içinde bu zaman yolculuğu hikâyesi, Çekoslovak bilimkurgu yazarı Victor Farkas’ın kitaplarında da yer aldı. Hikâye, oradan başka dillere ve ülkelere yayıldı. 2000’li yılların başında ise internetin yükselişiyle birlikte viral hale geldi. Sosyal medyada, forumlarda ve web sitelerinde defalarca paylaşıldı.
Bu süreçte dünyanın dört bir yanındaki dergiler ve gazeteler, haberi hiçbir doğrulama yapmadan yayımladı. Kimse asıl kaynağa dönüp kontrol etme gereği duymadı. Çünkü bir zaman yolcusu hikâyesi, ne kadar fantastik olursa olsun, ilgi çekeceği kesindi.
Gerçek İle Kurguyu Birbirine Karıştırmaya Her Zaman Hevesliyiz
Peki nasıl oldu da kısa bir bilimkurgu öyküsü, dünya genelinde bu kadar çok kişi tarafından gerçek sanıldı? Cevap aslında oldukça basit. İnsanlar, şaşırtıcı olanı gerçekmiş gibi kabul etmeye yatkındır. Bunu daha önce de gördük.
30 Ekim 1938’de Orson Welles, mikrofon başına geçtiğinde, Amerika tarihinin en büyük yanlış anlamalarından birine neden olacağını bilmiyordu. Cadılar Bayramı için özel bir radyo tiyatrosu hazırlamıştı. Seçtiği eser, H.G. Wells’in The War of the Worlds adlı romanının bir uyarlamasıydı. Ancak sonuç beklenmedik oldu.
Programı dinleyenler, duyduklarının bir tiyatro oyunu değil, ciddi bir haber yayını olduğunu düşündü. İnsanlar gerçekten bir uzaylı istilası yaşandığını sandı. Panik kısa sürede yayıldı. Gelen telefonlar üzerine yayın kesildi ve her şeyin kurmaca olduğu açıklandı. Fakat artık çok geçti.
O yıllarda internet yoktu, bilgi anında yayılmıyordu. Bazı insanlar şehirleri terk etti, bazıları intihar etti, bazıları da kiliselere koşarak günah çıkardı. Gerçek ortaya çıktığında ortada hem can hem mal kayıpları vardı.
Zaman yolculuğu ya da uzaylı istilası gibi hikâyelerin bu kadar kolay inandırıcı hale gelmesinin nedeni, bilinmeyene duyduğumuz açıklanamaz meraktır. Yaşam, evren ve insan zihniyle ilgili hâlâ bilmediğimiz çok şey var. Bu belirsizlik, hem bilinçli hem de farkında olmadan yapılan yönlendirmelere açık hale getiriyor bizi.
Yapabileceğimiz tek şey, sorgulamak. Bilgilenmek, okuduklarımızın kaynağını araştırmak ve akıl süzgecinden geçirmek. Çünkü gerçek ile kurgu arasındaki çizgi, sanıldığından çok daha ince.
Kaynaklar ve ileri okumalar:
- The Strange Case of Time Traveling Rudolph Fentz; Yayınlanma tarihi: 7 Aralık 2019; Bağlantı: https://www.snopes.com/
- How An NYC Urban Legend Convinced the World Time Travel is Real; Yayınlanma tarihi: 14 Mart 2019; Bağlantı: https://medium.com/
Size Bir Mesajımız Var!
Matematiksel, matematiğe karşı duyulan önyargıyı azaltmak ve ilgiyi arttırmak amacıyla kurulmuş bir platformdur. Sitemizde, öncelikli olarak matematik ile ilgili yazılar yer almaktadır. Ancak bilimin bütünsel yapısı itibari ile diğer bilim dalları ile ilgili konular da ilerleyen yıllarda sitemize dahil edilmiştir. Bu sitenin tek kazancı sizlere göstermek zorunda kaldığımız reklamlardır. Yüksek okunurluk düzeyine sahip bir web sitesi barındırmak ne yazık ki günümüzde oldukça masraflıdır. Bu konuda bizi anlayacağınızı umuyoruz. Ayrıca yazımızı paylaşarak da büyümemize destek olabilirsiniz. Matematik ile kalalım, bilim ile kalalım.
Matematiksel
