15. yüzyıla ait olduğu düşünülen Voynich El Yazması, dilbilim açısından hâlâ çözülememiş bir muamma olarak kabul edilir. Keşfedildiği ilk günden bu yana, araştırmacıların ve meraklıların ilgisini çekmeye, onları büyülemeye devam etmektedir.
Polonyalı sahaf Wilfrid M. Voynich, 1912’de İtalya’da üzerinde anlamı bilinmeyen semboller ve resimler bulunan bu el yazmasını satın aldı. O günden bu yana dünyanın dört bir yanından akademisyenler, filozoflar, sanat tarihçileri ve özellikle kriptograflar, kitaptaki dili ya da kodu çözmek için yoğun çaba harcadı.
Pek çok kişi hayatını bu gizemi aydınlatmaya adadı; ancak hiçbiri kesin bir sonuca ulaşamadı. Alan Turing bile Voynich El Yazması’nın şifresini çözmeyi başaramadı. Sonunda bu esrarengiz kitap, Yale Üniversitesi Beinecke Nadir Kitaplar Koleksiyonu’nda MS 408 koduyla yerini aldı.
Voynich El Yazması Nedir?
22,5 x 16 cm boyutlarındaki Voynich El Yazması, tamamı elle hazırlanmış yaklaşık 200 sayfa metin ve görsel içerir. Ancak yapılan araştırmalar, eserin orijinal hâlinin 270 sayfadan fazla olduğunu göstermektedir.
El yazısı analizleri, bu eserin tek bir kişi tarafından değil, 2 ila 8 kişilik bir ekip tarafından üretildiğini ortaya koyar. Farklı yazarların kendine özgü yazı biçimleri ve birbirinden farklı şifreleme teknikleri kullanmaları, el yazmasının çözülmesini daha da zorlaştırır. Bulgulara göre bu ekip, kitabı tamamlamak için yaklaşık bir ay çalışmış görünmektedir.
2009 yılında Arizona Üniversitesi’ndeki bilim insanları, kitap üzerinde karbon tarihleme testleri gerçekleştirdi. Sonuçlar, eserin 1400’lerin başına tarihlendiğini ortaya koydu. Ancak Voynich El Yazması’ndaki metnin gerçek bir dil mi yoksa yalnızca anlamsız sembollerden mi oluştuğu hâlâ tartışma konusudur.
Eserin en dikkat çekici unsurları arasında astrolojik diyagramlar, egzotik bitki illüstrasyonları ve çıplak insan figürlerini içeren çizimler yer alır. Bununla birlikte, kitabın en olağanüstü yönü, tamamına yakın kısmını kaplayan şifreli metindir. Bu metin, bugün “Voynichese” ya da “Voynich Kodu” olarak adlandırılan bilinmeyen bir dilde yazılmıştır.
Voynich El Yazması İçeriğinde Ne Var?
Araştırmacılar, Voynich El Yazması’nın altı ana bölüme ayrıldığını genel olarak kabul etmektedir. İlk ve en kapsamlı bölüm, yaklaşık 130 sayfadan oluşur ve botanik içerikli olduğu düşünülür. Burada bitkiler ve şifalı otlara dair ayrıntılı çizimler yer alır. Çizimlerin altındaki açıklamalar ise henüz çözülememiştir. Üstelik tasvir edilen bitkilerin yalnızca çok azı tanımlanabilmiştir. Pek çok illüstrasyonun, birden fazla bitkinin birleşiminden oluştuğu sanılmaktadır.
İkinci bölüm, yaklaşık 12 sayfalık astronomi ve astroloji kısmıdır. Bu sayfalarda yıldızlar, güneş, ay ve burç sembollerini içeren görseller yer alır.
Biyoloji bölümü ise el yazmasının en dikkat çekici kısmı olarak öne çıkar. Bu bölümde çıplak kadın figürleri, bu figürleri birbirine bağlayan anlamı çözülememiş garip yapılar, damarlar, kollar ve hangi türe ait olduğu belirsiz bazı hayvan resimleri görülür.
Dördüncü bölüm, kozmolojiye ayrılmıştır. Bu kısımda Ortaçağ kozmoloji anlayışıyla uyumlu dairesel düzenlemeler ve geometrik şekiller yer alır.
Beşinci bölüm, farmakoloji ile ilgilidir. Burada bitki ve şifalı ot çizimlerinin, kavanoz ve şişe tasvirleriyle birlikte sunulduğu illüstrasyonlar bulunur.
Altıncı ve son bölüm ise çizim içermeyen tek kısımdır. Bu nedenle araştırmacılar, bölümün amacını kesin olarak belirleyememiştir. Yine de burada yer alan kısa paragrafların, yemek tariflerini ya da benzeri uygulamalı talimatları içerdiğine dair yaygın bir kanaat vardır.
Voynich El Yazması Bir Uydurmaca mı?
“Voynich Decoding” — yani bu gizemli el yazmasının çözüldüğüne dair iddialar — keşfinden bu yana neredeyse her yıl gündeme gelmiştir. Sayısız farklı disiplinden uzman, Voynich El Yazması’nın dilini çözmeye çalışmış; ilerleyen yıllarda bu çabalara süper bilgisayarlar da dâhil edilmiştir.
Zamanla, el yazmasının bir aldatmaca olabileceği ihtimali de dile getirilmiştir. Ancak yapılan bilimsel analizler, bu iddiayı büyük ölçüde çürütmüştür.
Kitabın içeriğine dair yorumlar ise oldukça çeşitlidir: Bir kadın sağlığı rehberi olduğu, büyücülükle ilgili bir el kitabı olabileceği veya bambaşka bir amaç taşıdığı öne sürülmüştür. Ne var ki, bugüne kadar bu iddialardan hiçbiri doğrulanamamış; tüm çözüm girişimleri sonuçsuz kalmıştır. Voynich El Yazması, hâlâ anlamı çözülememiş bir muamma olarak varlığını sürdürmektedir.
Günümüzde el yazması, Yale Üniversitesi’nin çevrimiçi kütüphanesi aracılığıyla dünyanın her yerindeki araştırmacıların erişimine açıktır.
İstatistik Yardımı İle Şifreli Metinleri Anlamamız Mümkün mü?
Yakın zamanda istatistikçiler, hangi tür şifreleme yöntemlerinin bu kadar sıra dışı karakter dağılımları ürettiğini anlamak amacıyla Voynich El Yazması üzerinde yeni bir çalışma başlattı. Bu sayede dilin nasıl oluşturulduğuna dair güçlü ipuçları elde edebileceklerini umuyorlar. Ancak metinleri gerçekten çözebilecekleri konusunda henüz kesin bir fikirleri yok. Bunun için aynı döneme ait başka bir el yazmasının bulunmasına ihtiyaç duyuluyor. Başarılı olup olmadıklarını ise zaman gösterecek.
Bununla birlikte, şu soruyu da sormak gerekir: Acaba gerçekten birinin bu kitabın şifresini çözmesini istiyor muyuz? Böyle bir çözüm, bu tuhaf ve yüzyıllardır gizemini koruyan bulmacanın sonu anlamına gelir. Bu aynı zamanda el yazmasının hayal gücümüz üzerindeki etkisinin de sona ermesi demektir.
Yazının bitiminde okumaya devam etmek isterseniz: Kryptos, Çözülemeyen Şifreli Mesajlar Barındıran Bir CIA Heykeli
Kaynaklar ve İleri Okumalar:
- Was the World’s Most Mysterious Manuscript from the Middle Ages A Hoax?. Yayınlanma tarihi: 31 Ocak 2024. Kaynak site: Discover Magazine. Bağlantı: Was the World’s Most Mysterious Manuscript from the Middle Ages A Hoax?
- Bowern, Claire L., and Luke Lindemann. “The Linguistics of the Voynich Manuscript.” Annual Review of Linguistics 7.1 (2020): 285–308. Web.
- Why the Voynich Manuscript May Be the World’s Most Mysterious Book. Kaynak site: History. Yayınlanma tarihi: 27 Mayıs 2025. Bağlantı: Why the Voynich Manuscript May Be the World’s Most Mysterious Book
Size Bir Mesajımız Var!
Matematiksel, matematiğe karşı duyulan önyargıyı azaltmak ve ilgiyi arttırmak amacıyla kurulmuş bir platformdur. Sitemizde, öncelikli olarak matematik ile ilgili yazılar yer almaktadır. Ancak bilimin bütünsel yapısı itibari ile diğer bilim dalları ile ilgili konular da ilerleyen yıllarda sitemize dahil edilmiştir. Bu sitenin tek kazancı sizlere göstermek zorunda kaldığımız reklamlardır. Bu konuda bizi anlayacağınızı umuyoruz. Ayrıca yazımızı paylaşarak da büyümemize destek olabilirsiniz. Matematik ile kalalım, bilim ile kalalım.
Matematiksel
Güzel içerik için teşekkür ederiz.