Albert Einstein denildiğinde aklınıza ilk ne geliyor? Daha doğrusu, ondan bir fotoğraf hatırlamanız istenirse hangisini seçerdiniz? Çoğu insan gibiyseniz, muhtemelen gözünüzün önüne hemen onun dilini çıkarırken çekilmiş o ünlü kare gelecektir.
;
14 Mart 1951’de Albert Einstein, Princeton Üniversitesi’ndeki 72. doğum günü partisinden ayrılmak üzere bir arabanın arka koltuğuna geçti. Kapıdan çıktığında paparazziler çoktan mekânın önünde bekliyordu. Dünyaca ünlü profesörden küresel siyasi durum hakkında esprili bir yorum duymak ve mükemmel bir doğum günü fotoğrafı çekmek istiyorlardı.
Einstein medyanın ilgisini hiç sevmiyordu ve sürekli sözcü rolüne itilmekten yorulmuştu. Buna rağmen kendini limuzinin arka koltuğunda, enstitünün eski direktörü Frank Aydelotte ve eşi Marie’nin arasında buldu. Flaşlardan kurtulma şansı yoktu.
Gazeteciler etrafını sardığında defalarca “Yeter artık…” diye bağırdı. Onlardan biri ise, “Hey Profesör, bir doğum günü fotoğrafı için gülümseyin lütfen,” diye seslendi. Sonunda UPI fotoğrafçısı Arthur Sasse objektifini ona çevirdi. Einstein bu kez şakacı bir tavırla dilini çıkardı.
Einstein Neden Dilini Çıkardı?
Arthur Sasse’nin çektiği bu neşeli fotoğraf, Einstein’ın o kadar hoşuna gitti ki arkadaşlarına göndermek üzere dokuz baskı sipariş etti. Haber spikeri Howard K. Smith’e verdiği imzalı kopyada fotoğrafın anlamını şöyle açıkladı. “Bu jesti beğeneceksiniz, çünkü tüm insanlığa yöneliktir,” diye yazdı (Almanca). Arkadaşı Johanna Fantova’ya gönderdiği başka bir kopyada ise, “Dilimi çıkarmam, siyasi görüşlerimi yansıtıyor,” notunu düştü.
Einstein’ın bu sözleri, Amerika’daki McCarthycilik döneminin siyasi atmosferine doğrudan bir gönderme oluşturuyordu. Dil çıkarma fotoğrafından birkaç yıl sonra Amerika Birleşik Devletleri, J. Robert Oppenheimer’ı “komünist şüphelisi” ve güvenlik riski olarak soruşturduğunda Einstein onu savundu.
2023 yapımı Oppenheimer filmi Oppenheimer’ın kara listeye alınmasını öne çıkardı. Ancak daha az bilinen gerçek, ABD hükümetinin aynı dönemde Einstein’ı da “yıkıcı faaliyetler” gerekçesiyle soruşturmuş olmasıdır.
Hükümet yetkilileri, Einstein’ı sivil hakları, sosyalizmi ve nükleer silahsızlanmayı savunduğu için hedef aldı. 1945’te Temsilciler Meclisi’ne bağlı Amerika Karşıtı Faaliyetler Komitesi’nin üyesi Kongre Üyesi John Rankin, “Amerikan halkının artık Einstein’ın farkına varmasının zamanı geldi…” diyerek onu açıkça suçladı.
HUAC hiçbir zaman ona resmî bir suçlama yöneltmedi. Ancak FBI 1932’de Einstein’ın sözde yıkıcı faaliyetleri hakkında bir dosya açtı. Einstein 1955’te öldüğünde bu dosya 1.427 sayfaya ulaşmıştı.
Sonuç Olarak
Einstein’ın doğum günü fotoğrafı, hayranları üzerinde güçlü bir etki bıraktı ve 20. yüzyılın en ikonik karelerinden biri haline geldi. Ün kazanan görüntü aslında fotoğrafın kırpılmış bir versiyonuydu; sadece Einstein’a odaklanıyordu.
Oysa Arthur Sasse’nin orijinal çekiminde Einstein, meslektaşı Frank Aydelotte ve onun eşi Marie Jeanette’in arasında oturuyordu. Einstein’ın bir muhabir için imzaladığı bu orijinal fotoğraf, 2017’de düzenlenen bir müzayedede 125.000 dolara satıldı. Böylece şimdiye kadar satılan en pahalı fotoğraf unvanını aldı.
Einstein bu fotoğrafla belki de bir kez daha bize aynı gerçeği hatırlatmak istedi. Doğum günü karesi, otoriteye her zaman kuşkuyla yaklaşan fizikçinin ruhunu yansıtır. Einstein, 1901’de yazdığı bir mektupta şu sözleri kullanmıştı. “Düşünmeden gösterilen otoriteye saygı, gerçeğin en büyük düşmanıdır.”
Ayrıca yazımızın devamında göz atmanızı öneririz: Einstein’la İlgili İnanmaktan Vazgeçmeniz Gereken Şehir Efsaneleri
Kaynaklar ve ileri okumalar:
- Behind the Photo: Einstein Sticks Out His Tongue Yayınlanma tarihi: 28 Mayıs 2025. Kaynak site: History. Bağlantı: ehind the Photo: Einstein Sticks Out His Tongue
- Iconic Photo of Einstein Sticking Out His Tongue Sells for $125,000. Yayınlanma tarihi: 29 Haziran 2017; Bağlantı: hIconic Photo of Einstein Sticking Out His Tongue Sells for $125,000/
Size Bir Mesajımız Var!
Matematiksel, matematiğe karşı duyulan önyargıyı azaltmak ve ilgiyi arttırmak amacıyla kurulmuş bir platformdur. Sitemizde, öncelikli olarak matematik ile ilgili yazılar yer almaktadır. Ancak bilimin bütünsel yapısı itibari ile diğer bilim dalları ile ilgili konular da ilerleyen yıllarda sitemize dahil edilmiştir. Bu sitenin tek kazancı sizlere göstermek zorunda kaldığımız reklamlardır. Yüksek okunurluk düzeyine sahip bir web sitesi barındırmak ne yazık ki günümüzde oldukça masraflıdır. Bu konuda bizi anlayacağınızı umuyoruz. Ayrıca yazımızı paylaşarak da büyümemize destek olabilirsiniz. Matematik ile kalalım, bilim ile kalalım.
Matematiksel
