Görsel illüzyonlar uzun zamandır aklımızı karıştırıyor ve bu yazıda da bunun başka bir örneği karşımıza çıkıyor. Kapak görseline dikkatle bakın. Renkli bir görüntü görüyorsanız aslında yanılıyorsunuz. Dikkatli baktığınız zaman sizin de fark edebileceğiniz gibi görüntü aslında siyah – beyaz. Onu renkli görmenizin nedeni uygulanan bazı özel teknikler nedeniyle beyninizin yanılması.
Yukarıdaki fotoğraf, dijital medya sanatçısı ve yazılım geliştiricisi Øyvind Kolås‘in görsel bir deney olarak yarattığı ve kendisinin “renk asimilasyon ızgarası yanılsaması” olarak adlandırdığı teknikle yapıldı. Bunun için siyah beyaz görüntü üzerine seçici renkli çizgilerden oluşan bir ızgara yerleştirilmesi gerekiyordu. Kolås’ın yaptığı açıklamaya göre ”yalnızca grinin tonlarından oluşan bir fotoğrafın üzerine eklenen aşırı doymuş bir renkteki desen gri bölümlerin renkli gibi algılanmasına yol açıyor”.
Renk Asimilasyon Izgarası Yanılsaması İsimli Bu Görsel İllüzyon Nasıl Çalışıyor?
Renkler ışığın farklı dalga boylarıdır. Bir nesne, gördüğünüz renk ne olursa olsun, ışığın belirli dalga boylarını yansıttığı ve diğer dalga boylarını emdiği için o renge sahip olacaktır. İnsan beyni ve gözleri, bu renkleri veya dalga boylarını görmek için birlikte çalışır. Bu ışık dalga boyları, çubuklar ve koniler adı verilen fotoreseptör hücreleri kullanarak gözümüze ulaşır.
Gözümüzde kırmızı, yeşil ve maviye karşılık gelen farklı ışık dalga boylarını tanımlayan yaklaşık yedi milyona koni hücresi vardır. Ancak çoğunlukla siyah beyaz bilgileri algılayan 120 milyon civarında çubuk hücreleri bulunmaktadır. Daha sonra beyin, çubukların ve konilerin topladığı tüm bilgileri bir araya getirir. Bunun sonucunda da bir rengi görürüz. Ancak bu esnada, genellikle “eksik” kısımları beynimiz doldurur.
Gördüğümüz Şeylerde Eksik Bilgiler Var ise Beynimiz Boşlukları Dolduracaktır
Eğer ki, gözlerimizden gelen bilgi yeterli değilse, bu kez etraftaki anlamlı şeylerden yola çıkarak eksik gördüğümüz ya da anlamlandıramadığımız şeye dair anlamlı bir fotoğraf oluşturmaya çalışırız. Bu görsel illüzyon da tam da bu nedenle oluşmaktadır.
Çevremizi değerlendirmemiz, duyu organlarımızın getirdikleri, bunları geçmiş deneyimlerle birleştirmemiz ve sonunda yüksek bir merkezin tüm bu verileri “algı” olarak birleştirmesi ile gerçekleşiyor. Bunun sonucunda birbirinin tıpatıp aynısı olan iki elbiseyi, farklı arka planlarda birbirinden farklı olarak algılarız. Eğer emin olacak kadar yeterli veri sahibi değilsek; tahminlerimizi bağlamlar doğrultusunda oluştururuz. Bir başka ifadeyle, bir şeye baktığımızda, eğer ki o şeyi yakından izleyebilecek kadar zamanımız yoksa, elde ettiğimiz sınırlı bilgiyle yetinir genel bir izlenim oluştururuz.
Sanatçı, bu görsel illüzyonu oluşturmak için çeşitli farklı kaplamalar denedi. Sonucunda anlaşıldı ki illüzyonun etki gösterebilmesi için desenin kareli olması da gerekmiyor. Kolås’a göre kareli desen en iyi etkiyi gösteriyor. Ancak yukarıda görüldüğü gibi nokta şeklindeki desenler de benzer işlevi görüyor. Aşağıdaki görselde aynı etki bu sefer çizgilerle sağlanıyor. Çizgilerin çapraz yerine yatay olması da yarattığı etkiyi değiştirmiyor.
Göz atmak isterseniz:
Kaynaklar ve ileri okumalar:
- This Photo Is Black And White. Here’s The Science That Makes Your Brain See Colour; Yayınlanma tarihi: 30 temmuz 2019; Bağlantı: https://www.sciencealert.com
- Optical Illusion: Are These Images Black And White Or Color? Yayınlanma tarihi: 6 Ağustos 2019; Bağlantı: https://www.intelligentliving.co/optical-illusion-black-white-color/
Size Bir Mesajımız Var!
Matematiksel, 2015 yılından beri yayında olan ve Türkiye’de matematiğe karşı duyulan önyargıyı azaltmak ve ilgiyi arttırmak amacıyla kurulmuş bir platformdur. Sitemizde, öncelikli olarak matematik ile ilgili yazılar yer almaktadır. Ancak bilimin bütünsel yapısı itibari ile diğer bilim dalları ile ilgili konular da ilerleyen yıllarda sitemize dahil edilmiştir. Bu sitenin tek kazancı sizlere göstermek zorunda kaldığımız reklamlardır. Yüksek okunurluk düzeyine sahip bir web sitesi barındırmak ne yazık ki günümüzde oldukça masraflıdır. Bu konuda bizi anlayacağınızı umuyoruz. Ayrıca yazımızı paylaşarak veya Patreon üzerinden ufak bir bağış yaparak da büyümemize destek olabilirsiniz. Matematik ile kalalım, bilim ile kalalım.
Matematiksel
