Ay’ı sadece geceleri gördüğümüzü sanmak oldukça yaygındır, ama bu doğru değildir. Aslında Ay, çoğu gün gündüz vakti de gökyüzündedir. Sadece dolunay ve yeniay evresine yakın günlerde gündüz görünme olasılığı azalır. Peki, Ay neden bazen Güneş’le birlikte gündüz görülür?
Aslında gündüz Ay’ı görmemizin nedeni, gece görmemizle aynıdır: Ay, Güneş’ten gelen ışığı yansıtır. Dünya’ya oldukça yakın olduğu için, hem gündüz hem de gece gökyüzündeki en parlak gök cisimlerinden biridir. Güneş’ten sonra, çıplak gözle görebildiğimiz en parlak ikinci nesnedir.
Yine de Ay her zaman gündüz görünmez. Bunun nedeni hem Dünya’nın atmosferi hem de doğal uydumuzun yörüngesel döngüsüdür. Eğer Dünya’nın atmosferi olmasaydı, Ay teorik olarak her zaman Dünya’dan görülebilirdi. Ay’ın evreleri de bu durumu etkiler. Ay, Dünya ile Güneş arasına geçtiğinde — yani yeniay evresinde — aydınlık yüzü Güneş’e dönük olur. Karanlık yüzü ise Dünya’ya bakar ve bu nedenle gökyüzüne bakanlar için neredeyse görünmez hale gelir.
Ay Aslında Gündüz Görünecek Kadar Parlaktır
Atmosferimizdeki gaz parçacıkları — başta azot ve oksijen — kısa dalga boyuna sahip ışığı, özellikle mavi ve mor ışığı, dağıtır. Bu saçılma sürecinde ışık emilir ve farklı yönlere yeniden yayılır. İşte bu yüzden gökyüzü bize mavi görünür.
Ay’ın gündüz vakti görülebilmesi için Güneş’ten gelen saçılmış ışığı “bastırması” gerekir. Yeniay evresi civarındaki iki ya da üç gün boyunca Ay, gökyüzünde Güneş’e çok yakın konumda olduğu için, saçılan Güneş ışığı onun yansıttığı ışıktan çok daha parlak görünür ve bu nedenle Ay Dünya’dan gözlemlenemez.
Ancak çoğu zaman, Ay’ın Dünya’ya olan görece yakınlığı (ortalama 384.400 kilometre) sayesinde yansıttığı ışık, yıldızlar ya da gezegenler gibi daha uzaktaki gök cisimlerinin yaydığı ışıktan çok daha parlak görünür. Bu da Ay’ın, Güneş ışığına rağmen gündüz saatlerinde bile çoğu zaman görülebilmesini sağlar.
Ay’ın Gündüz Görünme Nedeni Temelde Konumu İle İlgilidir
Ancak gündüz Ay’ı görmek sadece mesafeye bağlı değildir. Görünürlüğünü etkileyen başka faktörler de vardır: yılın hangi mevsiminde olduğumuz, Ay’ın hangi evrede bulunduğu ve o günkü hava durumunun ne kadar açık olduğu da önemlidir.
Yıl boyunca Ay, ortalama olarak her ay 25 gün boyunca gündüz saatlerinde gökyüzünde görünür. Geriye kalan yaklaşık beş gün, yeniay ve dolunay evrelerine denk gelir. Yeniay döneminde Ay, Güneş’e çok yakın konumlandığı için gökyüzünde görünmez.
Dolunay evresine yaklaşıldığında ise Ay, yalnızca gece görünür. Çünkü bu evrede Ay, Güneş battığında doğar ve Güneş doğduğunda batar. Ay, her gün ortalama 12 saat boyunca ufkun üzerinde kalır. Fakat bu süre her zaman gündüz saatlerine denk gelmez. Özellikle kış mevsiminde, gündüz saatleri daha kısa olduğu için Ay’ın gündüz görünme süresi de azalır
Sonuç Olarak;
Kısacası, Ay’ı gündüz gökyüzünde görmek sanıldığından çok daha normaldir. Ancak onu fark etmek, zamanlamaya, hava koşullarına ve biraz da dikkatli bir bakışa bağlıdır. Ayrıca çok daha zor olmakla birlikte, Venüs gezegeni de nereye bakacağımızı bilirsek gündüz gökyüzünde çıplak gözle görmek mümkündür.
Kaynaklar ve ileri okumalar
- Ever wondered why you can see the moon sometimes during the day? Yayınlanma tarihi: 20 Temmuz 2020; Bağlantı. Ever wondered why you can see the moon sometimes during the day?
- Curious Kids: Why can I sometimes see the Moon in the daytime?. Kaynak site: Conversation. Yayınlanma tarihi: Bağlantı: Curious Kids: Why can I sometimes see the Moon in the daytime?
Size Bir Mesajımız Var!
Matematiksel, matematiğe karşı duyulan önyargıyı azaltmak ve ilgiyi arttırmak amacıyla kurulmuş bir platformdur. Sitemizde, öncelikli olarak matematik ile ilgili yazılar yer almaktadır. Ancak bilimin bütünsel yapısı itibari ile diğer bilim dalları ile ilgili konular da ilerleyen yıllarda sitemize dahil edilmiştir. Bu sitenin tek kazancı sizlere göstermek zorunda kaldığımız reklamlardır. Yüksek okunurluk düzeyine sahip bir web sitesi barındırmak ne yazık ki günümüzde oldukça masraflıdır. Bu konuda bizi anlayacağınızı umuyoruz. Ayrıca yazımızı paylaşarak da büyümemize destek olabilirsiniz. Matematik ile kalalım, bilim ile kalalım.
Matematiksel
