YouTube gerçekten ilginçlikler ile dolu. Ünlüler sizi evlerine davet eder, algoritmalar en sevdiğiniz müzikleri sunar ve yabancılar size uyumanız için fısıldar! Eğer son kurduğumuz cümle size garip geldiyse muhtemelen otonom duyusal meridyen tepkisi diğer adıyla ASMR (Autonomous sensory meridian response) hakkında bir fikriniz yok.
Aslına bakarsanız henüz bu kelimenin ne anlama geldiğini öğrenmediyseniz geri kalmış sayılırsınız. Bunun nedeni geçtiğimiz 10 yılda ASMR ile ilgili büyük bir internet alt kültürü gelişmesidir. Günümüzde hemen her ülkede yüzlerce ASMR YouTuber’ı var. Aslında, şu anda YouTube’da yaklaşık 5,2 milyon ASMR videosu var. Bu kişilerin bir çoğunun da önemli miktarda takipçisi mevcut.
ASMR Nedir?
ASMR video oluşturucuları kağıt torbaları buruşturur, saçlarını tarar, tırnaklarıyla sesler çıkartır veya mikrofonlara fısıldar. Hayranlar ise stresi azaltmak, uykusuzluktan kurtulmak ve beyin karıncalanması adını verdikleri garip bir durumu deneyimlemek umuduyla videoları izler. Şimdi gelin işin arka planını anlamaya çalışalım.
Bir turşuyu yiyen birini izlemek kimi izleyiciyi sakinleştirebilirken kimisini öfkelendirir. Seçici ses duyarlılığı sendromu olarak da adlandırılan mizofoni bazı seslerin duygusal veya fizyolojik tepkileri tetiklediği bir duygu durum bozukluğudur.
Bu kişiler, bazı seslere aşırı ve çoğu zaman duygusal bir şekilde tepki verirler. Bir nefes alışveriş, bir çiğneme sesi çoğu zaman bu kişileri rahatsız etmek için yeterlidir. Ancak sesler yalnızca başka bir kişi tarafından üretildiğinde rahatsız eder. Kişi kendi çıkardığı seslerden rahatsızlık duymaz.
Mizofoni durumunun tam tersine, bazıları için tıkırdayan parmaklar ve yumuşak sesler beyin karıncalanması olarak tarif ettikleri bir şeyi tetikler. İddialarına göre de, bu durum da onların bedenlerinin gevşeyip kolay uyumalarını sağlamaktadır.
ASMR, hayatımıza 2007 yılında “okay- whatever” kullanıcı adlı bir kadının ASMR ile ilgili deneyimini bir tartışma forumunda anlatması ile girdi. O zamanlar, bu garip fenomen için bir isim yoktu. Ancak 2010 yılına gelindiğinde, Jennifer Allen adında bir başka kadın bu deneyime adını verdi. O günden beri de Youtube’da bir ASMR patlaması yaşanıyor.
fısıldadığı videolarını basit bir arama ile kolayca YouTube’da bulacaksınız
Binlerce videoda farklı nesnenin yarattığı garip tıklamalar, hışırtılar ve sürtünme seslerini yayımlıyorlar. Ayrıca iddia edilene göre fısıldama, en yaygın tetikleyici. Bu yüzden videoların çoğunda düşük seviyeli tonlar duyuluyor.
ASMR Deneyimi Gerçek mi?
İkisi de hayatımıza yakın zamanda dahil olmuş ve üzerinde yeterince araştırma yapılmamış fenomenler. Ancak bir çok kişi temelde bu ikilinin birbiri ile bağlantılı olduğunu düşünüyor. Yakın zamanda 300’den fazla mizofoni deneyimi yaşayan kişiyi araştıran bir çalışma, bunların yarısının ASMR’yi de deneyimlediğini öne sürdü.
2018 yılında yapılan bir çalışmada katılımcıların ASMR videoları izlerken fizyolojik tepkileri incelendi. Şaşırtıcı bir şekilde, kendilerini ASMR olarak tanımlayanlar ile olmayanlar arasında açık bir fark vardı. ASMR grubunda, düşük kalp atış hızı ve artan cilt iletkenliği yaşandığı görüldü.
Bu da temelde terlemede küçük bir artış anlamına geliyordu. Ancak bu çok ilginç bir bulgu modeliydi. Çünkü ASMR deneyiminin hem sakinleştirici (düşük kalp hızı) hem de uyandırıcı (artan cilt iletkenliği) yaşanmasına neden olduğunu ortaya koymuştu.
Ayrıca başka bir çalışmada da ASMR’yi deneyimleyenler tetikleyici videolar izlediğinde beyninde neler incelendi. Çalışmanın sonucunda medial prefrontal kortekste bir aktivasyon buldular. Ödül ve duygusal uyarılma ile ilişkili beyin bölgelerinde de aktivasyon vardı. Aslında her iki duyu da vücudun nefes alma gibi istem dışı eylemleri kontrol eden otonom sinir sisteminde bir reaksiyon başlatıyor.
Mizofonili insanlar belirli sesler duyduklarında kalp atış hızları yükseliyor; ASMR’li kişiler tetiklendiğinde, nabız düşüyor. Her iki grubun da parmak uçları terliyor. Psikologlar bunu sinir sistemi uyarılmasının bir ölçüsü olarak görüyor.
Sonuç Olarak;
Kısacası her iki deneyim de sesi deneyimleme şeklimiz hakkındaki bazı gerçekleri ortaya koyuyor. Ancak tam olarak ne anlama geldiklerini henüz bilemiyoruz.
Bazı insanlar rahatlamak için ASMR videoları izlerken, bazı insanlar da ( bizler de dahil) bu durumu şüphe ile bakıyor. Sonucunda bu videoların çoğu cinsellik de çağrıştırıyor. Durum böyle olunca çok sayıda izleyicinin bu videoları tam olarak ne amaçla izlediğini anlamak mümkün gibi gözükmüyor.
Konu ile ilgili ek araştırmalar yapılırsa daha fazla cevap elde etmemiz mümkün olabilir. Ayrıca göz atmak isterseniz: EVP Yani Elektronik Ses Fenomeni Nedir? Ne Değildir?
Kaynaklar ve İleri Okumalar:
- Why ASMR calms some people down and sends others into a rage; Yayınlanma tarihi: 29 Ocak 2021; Bağlantı: https://www.popsci.com
- Is ASMR Real or Just a Pseudoscience?; Yayınlanma tarihi: 4 Kasım 2019; Bağlantı: https://www.scientificamerican.com
- ASMR Meaning and Why ASMR Videos Are So Popular. Yayınlanma tarihi: 21 Mart 2023; Bağlantı: https://science.howstuffworks.com/
Size Bir Mesajımız Var!
Matematiksel, 2015 yılından beri yayında olan ve Türkiye’de matematiğe karşı duyulan önyargıyı azaltmak ve ilgiyi arttırmak amacıyla kurulmuş bir platformdur. Sitemizde, öncelikli olarak matematik ile ilgili yazılar yer almaktadır. Ancak bilimin bütünsel yapısı itibari ile diğer bilim dalları ile ilgili konular da ilerleyen yıllarda sitemize dahil edilmiştir. Bu sitenin tek kazancı sizlere göstermek zorunda kaldığımız reklamlardır. Yüksek okunurluk düzeyine sahip bir web sitesi barındırmak ne yazık ki günümüzde oldukça masraflıdır. Bu konuda bizi anlayacağınızı umuyoruz. Ayrıca yazımızı paylaşarak veya Patreon üzerinden ufak bir bağış yaparak da büyümemize destek olabilirsiniz. Matematik ile kalalım, bilim ile kalalım.
Matematiksel
