Omlet yapmak için bir yumurtayı kırdığınızda, sarısında ya da beyazında beliren kırmızı veya kahverengi lekelerle karşılaşmak can sıkıcı olabilir. Bu lekeler, ilk bakışta yumurtanın bozulduğunu düşündürerek endişe yaratabilir. Oysa çoğu zaman bu tür lekeler ciddi bir sağlık riski taşımaz. Yine de pek çok kişi, mutfakta karşılaştığı bu görüntü karşısında doğal olarak şüphe duyar:
Yumurtalardaki kırmızı ve kahverengi lekeler genellikle kan veya et lekeleridir. Yaygın inanışın aksine, bu lekeler yumurtanın döllenmiş olduğunu göstermez.
Bu lekeler çok yaygın değildir; ticari olarak üretilen yumurtalarda, lekeli olanların oranı yüzde 1’in altındadır. Lekeli yumurtalar, genellikle “ışığa tutma” adı verilen bir işlem sırasında ayıklanır. Bu yöntemde, bir yumurtanın içinden parlak bir ışık geçirilerek kusurlar belirlenir. Ancak bu işlem sırasında bazı lekeli yumurtalar gözden kaçabilir ve satışa sunulabilir.
Yumurtalarda Kırmızı Ve Kahverengi Lekeler Nasıl Oluşur?
Yumurtalarda görülen kırmızı lekeler, yumurta oluşumu sırasında tavuğun yumurtalığında veya yumurta kanalında (ovidukt) meydana gelen küçük kanamaların sonucudur. Yumurtalıklar, çok sayıda ince kan damarı içerir. Yumurtlama sırasında, yumurtayı taşıyan folikül patladığında bu damarlardan biri zarar görebilir ve dışarı sızan kan, yumurta sarısının yüzeyine yapışabilir. Bu nedenle kan lekeleri çoğunlukla sarı kısımda olur.
Ancak kanama, yumurtanın ovidukt boyunca ilerlediği sırada da meydana gelir. Bu durumda kan lekesi yumurta beyazında ortaya çıkar.
Yumurtada rastlanan bir diğer leke türü ise et lekeleridir. Et lekeleri, yumurtanın geçişi sırasında ovidukt duvarından kopan küçük doku parçalarının yumurtaya karışmasıyla oluşur. Genellikle beyazda bulunur ve kahverengi, kırmızı veya beyaz renkte olur. Öte yandan, zamanla oksitlenen kan lekeleri de kahverengiye döner. Bu nedenle bazı durumlarda kan lekeleri et lekeleriyle karışır.
Yumurta Kan Lekesi Sağlık İçin Zararlı mıdır?
Yumurta kabuğunun rengi, kan lekelerinin oluşmasında etkili bir faktördür. Yapılan gözlemler, kahverengi yumurta bırakan tavuklarda kan lekelerinin görülme oranının yaklaşık %18 olduğunu, beyaz yumurtalarda ise bu oranın yalnızca %0,5 civarında olduğunu göstermektedir.
Yumurtada kan lekesinin oluşumuna katkı sağlayan çeşitli etkenler vardır. Araştırmalar, diyetlerinde A vitamini eksikliği bulunan tavukların kan lekeli yumurta bırakma olasılığının arttığını ortaya koymuştur. Ayrıca yüksek gürültü, bulaşıcı bakteri veya virüslerin varlığı ya da sıcaklık değişimlerine bağlı stres gibi çevresel faktörlerin de kan lekesi görülme sıklığını artırabileceği düşünülmektedir.
Buna ek olarak, yumurtlama döngüsünün sonunda olan yaşlı tavuklar ile yumurtlamaya yeni başlayan genç tavukların, kan lekeleri içeren yumurta bırakma eğilimi daha yüksektir.
Sonuç olarak
Kan lekeli bir yumurta yemek konusunda endişelenmek anlaşılır bir tepkidir. Ancak, yumurtalar iyi bir şekilde pişirildiği sürece bu durum sağlık açısından bir risk oluşturmaz. Kan lekesi bulunsun ya da bulunmasın, çiğ veya az pişmiş yumurta tüketmek salmonelloz riskini artırır. Bu da ishal, ateş ve karın kramplarına yol açabilen Salmonella bakterisi enfeksiyonuna yakalanabileceğiniz anlamına gelir.
Bir yumurtayı kırarsanız ve bir kan lekesi bulursanız, sorunu halletmenin birkaç yolu vardır. İştahınızı kaybetmenize neden olmadıysa, pişirirken yumurtanın geri kalanına karıştırın. Olmadı yemeğinizi hazırlamadan önce bir bıçak alın ve sarısını kazıyın.
Kaynaklar ve ileri okumalar
- What Are Those Red And Brown Spots You Sometimes See In Cracked Chicken Eggs?. Yayınlanma tarihi: 16 Eylül 2023. Bağlantı: What Are Those Red And Brown Spots You Sometimes See In Cracked Chicken Eggs?
- Smith, D & Musgrove, M.. (2008). Effect of Blood Spots in Table Egg Albumen on Salmonella Growth. Poultry science. 87. 1659-61. 10.3382/ps.2007-00528.
- Honkatukia, M., Tuiskula-Haavisto, M., Ahola, V. et al. Mapping of QTL affecting incidence of blood and meat inclusions in egg layers. BMC Genet 12, 55 (2011). https://doi.org/10.1186/1471-2156-12-55
- Bearse, G. & McClary, C. & Saxena, H.. (1960). Blood Spot Incidence in Chicken Eggs and Vitamin A Level of the Diet. Poultry Science. 39. 860-865. 10.3382/ps.0390860.
Size Bir Mesajımız Var!
Matematiksel, matematiğe karşı duyulan önyargıyı azaltmak ve ilgiyi arttırmak amacıyla kurulmuş bir platformdur. Sitemizde, öncelikli olarak matematik ile ilgili yazılar yer almaktadır. Ancak bilimin bütünsel yapısı itibari ile diğer bilim dalları ile ilgili konular da ilerleyen yıllarda sitemize dahil edilmiştir. Bu sitenin tek kazancı sizlere göstermek zorunda kaldığımız reklamlardır. Yüksek okunurluk düzeyine sahip bir web sitesi barındırmak ne yazık ki günümüzde oldukça masraflıdır. Bu konuda bizi anlayacağınızı umuyoruz. Ayrıca yazımızı paylaşarak da büyümemize destek olabilirsiniz. Matematik ile kalalım, bilim ile kalalım.
Matematiksel
