Dünyanın karmaşasından uzaklaşıp kendi başınıza kalmayı ne sıklıkla seversiniz? Bu sorunun cevabı ruh halinize ve içinde bulunduğunuz duruma göre değişir. Sosyal etkileşimlerden uzaklaşmak ya da bir süre arkadaşlarınızla veya ailenizle konuşmak istememek son derece normaldir. Bu dönemler insanın sakinleşmesine ve sıkıntılarını hafifletmesine yardımcı olur.
Peki ya bu durum çok uzun sürerse ve kişi bilerek odasına kapanıp tüm sosyal ortamlardan ve konuşmalardan kaçarsa? Japonya’da çok sayıda insan tam olarak bunu yaşıyor. Yazımızın konusu olan Hikikomori giderek içine kapanan bir toplumu tanımlamak için kullanılıyor.
2010 yılında Japon hükümeti, Japonya’da Hikikomori olarak yaşayan 700.000 kişinin bulunduğunu ve yaş ortalamasının 31 olduğunu ölçümlemişti. Ancak yeni araştırmalar, bu sayının daha da arttığını ve üstelik Japonya dışında dünyanın birçok yerinde daha yaygın hale geldiğini bizlere gösteriyor.
Hikikomori Nedir? Neden Kaynaklanır?
“Hiki” (geri çekilmek) ve “komori” (dışarıda olmak) fiillerinden türeyen “hikikomori” kelimesi, bir kişinin en az altı ay boyunca evine kapanarak kimseyle iletişim kurmadığı sosyal izolasyon durumunu tanımlar. “Hikikomori” terimi, bu sürekli sosyal kaçınma halini yaşayan bireyi tanımlamak için de kullanılır.
1990’larda Saito Tamaki tarafından yazılan bir kitapta hikikomori kavramı Japonya’da resmen tanımlandı ve kabul edildi. 2010 yılında Japonya’da yapılan bir araştırma, 20 ila 49 yaş arasındaki Japonların yüzde 1.2’sinin hikikomori deneyimi yaşadığını ortaya koydu.
Hikikomori yaşayan kişiler, herhangi bir fiziksel ya da psikiyatrik rahatsızlık olmaksızın sosyal hayattan tamamen uzaklaşır. Bu durumun sıradan bir “bugün kimseyi görmek istemiyorum” hissiyle karıştırılmaması önemlidir. Hikikomori, aşırı düzeyde sosyal izolasyonla tanımlanır.
Bu durum genellikle kendiliğinden düzelmez ve hikikomori olmak çoğu zaman kronik bir hal alır. Yapılan görüşmeler ve anketler, hikikomorilerin yoğun psikolojik sıkıntı ve kaygı hissettiklerini ortaya koymuştur. Hatta bu yaşam tarzından vazgeçme düşüncesi bile onlarda stres yaratır.
Sosyal geri çekilme, hikikomorilerin neredeyse her günü evde geçirmesi anlamına gelir. Aileleriyle ya da tek başlarına yaşayabilirler. Bu durum yalnızca bir sosyal kaygı biçimi değildir. Çoğu araştırmacı, hikikomoriyi patolojik bir durum olarak sınıflandırılması gerektiğini savunur.
Hikikomorinin arkasında doğrudan bir zihinsel hastalık yoktur; bu yönü, tanımında özellikle önemlidir. Ancak bunun başlı başına bir ruhsal bozukluk mu yoksa aşırı bir davranış biçimi mi olduğu net değildir. Durumu daha da karmaşık hale getiren, sosyal izolasyonun genellikle aile kaynaklı utanç ya da suçluluk duygularıyla birleşmesidir. Bu da tanı ve değerlendirmeyi zorlaştırır.
Birçok hikikomori vakası, travmatik ya da olumsuz çocukluk deneyimleri ve işlevsiz aile yapılarıyla ilişkilidir. Yüksek aile beklentileriyle birleşen düşük başarı da önemli bir etken olarak görülür.
Hikikomorinin ilk olarak Japonya’da ortaya çıkması tesadüf değildir. Toplumsal uyumun zayıflaması, sosyal ilişkilerin çözülmesi ve teknolojik ilerleme bireyleri toplumdan koparabilir. Özellikle bu eğilime yatkın bir psikoloji ve aile ortamına sahip bireyler daha büyük risk altındadır.
İnternet, Video Oyunları ve Hikikomori Arasındaki Bağlantı Nedir?
İnternet, video oyunları ve hikikomori arasındaki bir bağlantı olup olmadığı da net değildir. Evde izole olmayı tercih eden kişilerin zamanlarının çoğunu çevrimiçi dünyada geçirdikleri doğrudur. Ancak internet bağımlısı ile Hikikomori aynı şey değildir. Bir araştırma, Hong Kong’daki ergenlerin %17-26,8’inin internet bağımlısı olarak değerlendirilebileceğini, buna karşılık yaklaşık %1’in hikikomori olarak kabul edilebileceğini buldu.
Ayrıca her iki olgunun da ortaya çıkış zamanları farklıdır. İnternet bağımlılığı için bu dönem ergenlik döneminin başlangıcıdır. Hikikomori için bu dönem ergenlik döneminin sonu ve yetişkinliğin başlangıcıdır.
Hikikomori olmaya neden olan şey kesin internet olmasa da, internetin sendromları ağırlaştırdığı bilinmektedir. Sonucunda evden çıkmadan yemek sipariş verebildiğimiz, alışveriş yapabildiğimiz bir dünyada bu kişilerin artık evden çıkmasına da neden yoktur. Aslında tüm hayatınızı yatağınızdan veya masanızdan yaşayabilirsiniz ve birçok Hikikomori’nin yaptığı da budur.
Bazı araştırmalara göre internet, hikikomorilerin yaşam kalitesini artırır. İnternet, onlara başka insanlarla, özellikle benzer sorunlar yaşayan ve ortak ilgi alanlarına sahip kişilerle tanışma imkânı sunar. Ayrıca internet, hikikomorilerin sağlık profesyonelleriyle iletişim kurabildikleri tek yol olma özelliğini de taşıyabilir.
Hikikomori Dünyanın En İlginç Salgınlarından Biri Olmaya Aday!
Hikikomori sendromunun kesin nedenleri tam olarak belirlenmiş değil. Ancak bu olgunun Japonya’da ortaya çıktığını bildiğimiz için, Japon kültürünün detaylarını anlamak, potansiyel tetikleyicileri görmemize yardımcı oluyor.
Bazı araştırmacılar, 1990’lardaki ekonomik durgunluğun birçok gencin başarı elde etmesini zorlaştırdığını ve bunun da süreci tetikleyen unsurlardan biri olabileceğini öne sürüyor.
Japon kültüründe toplumsal beklentiler ve onaylanma önemli bir yer tuttuğu için bu da olası bir neden olarak görülüyor. Araştırmalara göre, utanç, suçluluk ve yenilgi içeren stresli olaylar—örneğin önemli sınavlarda başarısız olmak ya da hayalindeki işe girememek—dünyanın birçok kültüründe tetikleyici faktörler olarak öne çıkıyor.
Sorun hâlâ en çok Japonya’da görülse de, uzun zamandır ülke sınırlarının ötesine de yayılmış durumda. Japonya bazı sosyal ve teknolojik değişimlerin ön saflarında yer alıyor. Fakat birçok bölge de yavaş yavaş benzer evrelere giriyor. Özellikle dünyada giderek daha fazla yer, genç yetişkinleri süresiz olarak destekleyecek kadar zenginleşiyor ya da gençler yüz yüze görüşmeden, internet üzerinden çalışabiliyor.
Hikikomorilerin nasıl geçindikleri her zaman net olmasa da, çoğu orta sınıf veya üst orta sınıf ailelerden geliyor ve aile desteğiyle yaşamlarını sürdürebiliyor. Bu durum, zaten ciddi bir sosyal soruna ekonomik bir boyut da ekliyor.
Sonuç olarak
Hikikomori kuşağı artık büyüdü ve toplum bu olguyla nasıl başa çıkacağını hâlâ tam olarak bilmiyor. Sorunun büyümesinde, yeterince tanınmaması önemli bir etken. Ebeveynler genellikle bu durumu kabul etmek istemiyor ya da basitçe “ergenlik dönemi”ne bağlayıp hafife alabiliyor. Gerçeği kabul etmek ve çözüm için adım atmak kritik bir ilk adımdır.
Kaynaklar ve ileri okumalar
- Muris P, Ollendick TH. Contemporary Hermits: A Developmental Psychopathology Account of Extreme Social Withdrawal (Hikikomori) in Young People. Clin Child Fam Psychol Rev. 2023 Jun;26(2):459-481. doi: 10.1007/s10567-023-00425-8. Epub 2023 Jan 18. PMID: 36653555; PMCID: PMC9848719.
- Stip E, Thibault A, Beauchamp-Chatel A, Kisely S. Internet Addiction, Hikikomori Syndrome, and the Prodromal Phase of Psychosis. Front Psychiatry. 2016 Mar 3;7:6. doi: 10.3389/fpsyt.2016.00006. PMID: 26973544; PMCID: PMC4776119.
- Shek DT, Yu L. Internet addiction phenomenon in early adolescents in Hong Kong. ScientificWorldJournal. 2012;2012:104304. doi: 10.1100/2012/104304. Epub 2012 Jun 18. PMID: 22778694; PMCID: PMC3385635.
- Hikikomori, the Japanese phenomenon of extreme social isolation is going global. Yayınlanma tarihi: 29 Nisan 2023. Kaynak site: ZME Science. Bağlantı: Hikikomori, the Japanese phenomenon of extreme social isolation is going global
Matematiksel
