Aşağıda, bilimsel dehaların ilham veren hayatlarını konu alan, özenle seçilmiş biyografi filmlerini bulacaksınız. Bu bilim filmleri, bilim insanlarının insan yönünü daha yakından tanımanıza olanak sunuyor.
Dünyayı Ölçmek ( Measuring the World – 2012)
Avusturyalı yazar Daniel Kehlmann’ın 2005 tarihli romanından uyarlanan bu film, Alman matematikçi Carl Friedrich Gauss ile Alman doğabilimci ve coğrafyacı Alexander von Humboldt’un gençlik yıllarına odaklanır. İki bilim insanının yolları 1828 yılında Berlin’de kesişir. Bu buluşma, onları dünyanın ölçüsünü belirlemek üzere benzersiz bir keşif yolculuğuna sürükler.
Film, yalnızca bilim tarihine ışık tutmakla kalmaz. Aynı zamanda karakterlerin entelektüel tutkusunu, kişilik farklılıklarını ve dönemin düşünsel atmosferini başarıyla yansıtır. Hem düşündürücü hem de keyifli bir biyografi izlemek isteyenler için kaçırılmaması gereken bir yapım.
Sonsuzluk (Infinity – 1996 )
1965’te Nobel Fizik Ödülü’nü kazanan Richard Feynman, yalnızca bilim dünyasının değil, aynı zamanda 20. yüzyıl düşünce hayatının en özgün ve etkileyici figürlerinden biridir. Bu film, Manhattan Projesi’nde görev alan Feynman’ın yaşam öyküsünü merkeze alır.
Senaryo, Feynman’ın kendi kaleme aldığı otobiyografik kitaplara dayanır. Hem bilimsel başarılarını hem de kişisel trajedilerini ele alır. Özellikle, Trinity nükleer denemesinden yalnızca bir ay önce tüberküloz nedeniyle hayatını kaybeden ilk eşiyle olan ilişkisi, filmin duygusal odağını oluşturur.
Sisteki Goriller (Gorillas in The Mist: The Story Of Dian Fossey – 1988)
Sisteki Goriller, primatolog Dian Fossey’nin Afrika’ya taşınarak dağ gorillerini inceleme sürecini konu alır. Zamanla, yalnızca bir bilim insanı olmaktan çıkar. Aynı zamanda bu nesli tükenmekte olan canlıları korumak için kaçak avcılıkla mücadele eden kararlı bir doğa savunucusuna dönüşür.
Film Fossey’nin kaleme aldığı aynı adlı kitaptan uyarlanmıştır. Ayrıca beş dalda Oscar’a aday gösterilmiştir. Gerçek olaylara dayanan yapım, doğa koruma tarihinin en çarpıcı ve trajik hikâyelerinden birini etkileyici bir dille aktarır.
Sonsuzluk Teorisi ( The Man Who Knew Infinity – 2015)
Sonsuzluk Teorisi adlı film, ünlü Hintli matematikçi Srinivasa Ramanujan’ın Madras’tan Cambridge Üniversitesi’ne uzanan hayatını konu alır.
Jeremy Irons’ın canlandırdığı Profesör G. H. Hardy’nin akademik rehberliği altında Ramanujan, burada dikkate değer bir teorik matematikçi olarak kendini kanıtlar. Film, Ramanujan ile Hardy arasındaki dostluğu merkeze alaır. Ayrıca, iki farklı kültürün buluşmasını da işler.
Her Şeyin Teorisi (The Theory Of Everything – 2014)
Film, İngiliz fizikçi ve teorisyen Stephen Hawking’in hayatını ve eşi Jane Hawking ile olan ilişkisini konu alır. Henüz 21 yaşındayken ALS teşhisi konulan Hawking’in karşılaştığı bu zorlu durum, çiftin birlikteliğini bambaşka bir boyuta taşır. Tüm olasılıklara rağmen evlenip çocuk sahibi olurlar. Ancak yıllar içinde hastalığın ilerlemesi, ilişkilerini giderek daha fazla zorlayan bir sürece sürükler. Bilim ile ilgili bir biyografi filmi arıyorsanız mutlaka izlemelisiniz.
Uyanışlar – ( Awakenings – 1990)
Oliver Sacks’ın aynı adlı kitabından uyarlanan film, 1969’da L-Dopa ilacının etkilerini keşfeden Sacks’ın gerçek yaşam deneyimine dayanır. Bronx’taki bir hastanede, yıllardır katatonik halde olan hastalarla çalışırken bazılarını uyandırmayı başarır.
Leonard Lowe, uyanan hastalardan biridir. Ancak şimdi de değişmiş bir zamana ve hayata uyum sağlamak zorundadır. Üç dalda Oscar’a aday gösterilen bu film, bilimsel bir gelişmenin insani etkilerini etkileyici biçimde yansıtır.
Gizli Sayılar – Hidden Figures – 2016
Gizli Sayılar, Uzay Yarışı’nı kazanmak için NASA’da görev alan Afro-Amerikan kadın matematikçilerin gerçek yaşam öyküsünü anlatır. Bu süreçte, Uzay Araştırmaları Birimi’nin başındaki Al Harrison, aralarında Katherine Goble Johnson’ın da yer aldığı özel bir ekip kurar.
Öte yandan, Johnson’a matematikçi Dorothy Vaughan ve mühendis Mary Jackson da eşlik eder. Üçlü, karşılaştıkları tüm ayrımcılıklara rağmen Amerika’nın uzaya insan gönderme çabasında kritik roller üstlenir. Ayrıca yerleşik önyargıları yıkmayı başarır.
Enigma (The Imitation Game – 2014)
II. Dünya Savaşı sırasında İngiliz İstihbaratı, Almanların kullandığı Enigma şifreleme sistemini tüm çabalarına rağmen çözemez. Bu gizli yazışmalar, İngilizler ve müttefikleri için ağır kayıplara yol açar. Bunun üzerine İngiliz hükümeti, ülkenin en yetenekli kriptoloji uzmanlarını bir araya getirir. Bu ekipte yer alan isimlerden biri de genç matematikçi Alan Turing’dir.
Hem Alan Turing’in hayatını hem de Enigma şifresinin çözülme sürecini merak ediyorsanız, bu film dikkate değer bir seçenektir.
Akıl Oyunları (A Beautiful Mind – 2001)
Aynı adlı kitaptan sinemaya uyarlanan Akıl Oyunları, Nobel Ekonomi Ödülü ve Abel Ödülü sahibi Amerikalı matematikçi John Forbes Nash’in yaşam öyküsünü anlatan bir biyografi filmidir. Başkarakterin matematikçi olması ve filmin özgün kurgusu, bu yapımı oldukça sıra dışı kılar.
Nash, kazandığı bursla Princeton Üniversitesi’nde eğitimine başlar ve kısa sürede üstün zekâsıyla dikkat çeker. Ancak sosyal uyum konusunda zorluklar yaşar. Matematik çevrelerinde hızla ün kazanan Nash, aynı zamanda şizofreni ile de mücadele etmek zorunda kalır.
Einstein and Eddington – 2008
Bu film, Einstein’ın Genel Görelilik Teorisi’nin kanıtlanma sürecini ve Eddington’ın bu süreçteki katkılarını konu alır. Einstein, 1915 yılında genel görelilik kuramını ortaya koymuş ve bilim dünyasının dikkatini çekmişti. Ancak o döneme kadar teori, deneysel olarak doğrulanamamıştı.
Einstein’ın teorisinin bir kopyası, Cambridge Gözlemevi’nin yöneticisi Sir Arthur Eddington’a ulaştığında, her şey değişmeye başlar.
Ekim Düşü ( October Sky – 1999 )
Film, 1957 yılında Sovyetler Birliği’nin Sputnik 1’i yörüngeye yerleştirmesiyle başlayan uzay çağının ilk günlerinde geçer. Hikâye, bir madenci kasabasında yaşayan ancak roket mühendisi olmayı hayal eden genç Homer Hickam’ın yaşamı etrafında şekillenir.
Yapım, gerçek hayatta NASA’da roketbilimci olarak çalışan Hickam’ın kaleme aldığı Rocket Boys adlı kitaptan sinemaya uyarlanmıştır. Filmin orijinal adı October Sky, “Rocket Boys” ifadesinin harflerinin yerleri değiştirilerek oluşturulmuştur.
Agora – 2009
Tarihteki ilk kadın matematikçi kimdi, hiç merak ettiniz mi? Bu unvan, aynı zamanda filozof ve astronom olan, 4. yüzyılda yaşamış Hypatia’ya aittir. Oscar ödüllü oyuncu Rachel Weisz’in canlandırdığı Hypatia, dini ve siyasi çatışmaların yoğun olduğu bir dönemde, gökyüzüne duyduğu inanç ve felsefi yaklaşımıyla erkek egemen toplumsal yapının ötesine geçmeyi başarır.
Bilim tarihinin en etkileyici kadın figürlerinden birine odaklanan bu film, Hypatia’nın çarpıcı yaşamını ekrana taşır.
Yaratılış (Creation – 2009)
Charles Darwin’in yaşamına odaklanan bu biyografi filmi, onun Türlerin Kökeni adlı eserini yazma sürecini ve bu süreçte eşi Emma ile yaşadığı derin fikir çatışmalarını ele alır. Film, yalnızca bilimsel bir devrimi değil, aynı zamanda Darwin’in büyük kızı Annie’nin ölümüyle yüzleşmesini ve inançla bilim arasında sıkışan iç dünyasını da gözler önüne serer.
Film, Randal Keynes’in kaleme aldığı Annie’nin Kutusu adlı biyografiden ilhamla beyaz perdeye uyarlanmıştır. Kurgu öğeleri içerse de, anlatım büyük ölçüde gerçek olaylara dayanmaktadır.
Radyoaktif – ( Radioactive – 2019)
Gerçek bir öncü olan Marie Curie, radyoaktivite üzerine yürüttüğü çalışmalarla bilime yeni bir yön verdi. İki yeni radyoaktif element keşfetti ve kanser tedavisinde radyoterapinin temelini attı. Bilimsel katkılarıyla 1903’te Nobel Fizik, 1911’de ise Nobel Kimya Ödülü’nü kazandı.
Bu biyografi filmi, yalnızca Curie’nin bilimsel başarılarını değil, aynı zamanda tutkusu, azmi ve zorluklarla dolu yaşamını da gözler önüne seriyor.
Temple Grandin – 2010
Temple Grandin, otizmli bir bilim insanı olan Temple Grandin’in yaşam öyküsünü ve hayvan davranışları alanındaki öncü çalışmalarını konu alan 2010 yapımı bir biyografi filmidir. Grandin’in kendi anılarına dayanan bu yapım, hem bilim dünyasında otizmin görünürlüğünü artırması hem de kadınlara yönelik önyargılara dikkat çekmesi açısından ayrı bir öneme sahiptir.
Louis Pasteur’ün Hikayesi (The Story of Louis Pasteur – 1936)
1860’lı yıllarda mikropların hastalıklardaki rolünü ortaya koy arak tıpta devrim yaratan Pasteur, hijyen ve aşı geliştirme alanlarında modern bilimin temellerini atmıştır. Bu film, Pasteur’ün bilimsel mücadelesine yakından tanıklık etme imkânı sunar.
Copenhagen (2002)
Bu İngiliz televizyon filmi, Michael Frayn’in Tony ödüllü Kopenhag adlı oyunundan uyarlanmıştır. 1941 yılında geçen hikâye, Danimarka’nın başkentinde gerçekleşen tarihi bir toplantıyı merkezine alır. Bu toplantının katılımcıları, dönemin önde gelen fizikçileri Niels Bohr ve Werner Heisenberg’dir.
Film, özellikle Heisenberg’in II. Dünya Savaşı sırasında Alman atom bombası programındaki rolü etrafında şekillenir.
Tesla (2020)
Bilim insanlarını konu alan biyografi filmleri arasında Nikola Tesla’sız bir liste düşünülemez. Ünlü mucidin sıra dışı yaşamı pek çok kez sinemaya uyarlandı. Bu yapım da, Tesla’nın hem bilimsel başarılarını hem de hayatındaki iniş çıkışları derinlemesine ele alıyor.
Tehlikeli İlişki (A Dangerous Method – 2011)
Listemizdeki son film, 1904 yılında geçen gerçek bir hikâyeyi konu alır. Carl Jung’un, Freud’un yöntemlerini uyguladığı genç hastası Sabina Spielrein ile kurduğu karmaşık ilişki, filmin merkezini oluşturur. Film, yalnızca bireysel ilişkileri değil, psikanalizin ilk dönemine dair önemli ipuçlarını da izleyiciyle buluşturur.
Bilim filmleri listemizi daha fazla uzatmak istemiyoruz. Konu ile ilgili bir başka listemize buradan da erişebilirsiniz. Oppenheimer Filminden Sonra İzlenmeniz Gereken 15 Film
Kaynaklar ve ileri okumalar
- The 10 Best Movies About Famous Scientists, According to IMDb. Yayınlanma tarihi: 17 Temmuz 2023. Bağlantı: The 10 Best Movies About Famous Scientists, According to IMDb
- Best movies about famous scientists to watch while you wait for Oppenheimer. Yayınlanma tarihi: 18 Temmuz 2023. Bağlantı: Best movies about famous scientists to watch while you wait for Oppenheimer.
Matematiksel
