matematik tarihi
-
Geometri
Zamansız Kitap Öklid’in Elemanlarını Ve Onun En Renkli Halini Tanıyalım
Oliver Byrne, 19. yüzyılda yaşamış İrlandalı bir mühendis ve çeşitli konularda üretken bir yazardı. Matematik üzerine yirmiden fazla kitap yayınladı. Ancak Byrne’nin en iyi bilinen eseri, Öklid’in Elemanlar / Elementler isimli kitabının ilk altı cildinin renkli bir versiyonunu kaleme almasıdır. Bu renkli…
-
Matematik Öğrenelim
Tanrılara Adanan Matematik: Sangaku Nedir?
Güzel bir teoremi ispatlayan, sonra onu tahta bir tablete yazan veya boyayan sonrasında da onu kutsal bir mekana asan bir matematikçi hayal edebiliyor musunuz? Ya da bir matematik öğretmeninin verdiği bir ödevin cevabını bir tapınağa asmış olması fikri de pek…
-
Matematik Öğrenelim
Bu Babil Tabletleri Trigometriye Farklı Bir Açıdan Bakmamızı Sağlıyor
Modern trigonometri anlayışımız, gök cisimlerinin gece gökyüzündeki hareketini inceleyen eski Yunan astronomlarına kadar uzanır. Ancak bu bilgimiz de yanıldığımızı 2017 yılında ortaya çıkan bir keşif ile öğrenmiş olduk. Anlaşılan Babilliler, Yunan astronomlarından yaklaşık 1000 yıl önce trigonometrinin öncülü kabul edeceğimiz…
-
Günlük Hayatımızda Matematik
İshango Kemiği: Bilinen En Eski Matematiksel Eser
Matematik tarihi ile ilgili kitapların bir çoğu, Afrika’ya yalnızca birkaç sayfa ayırır. Genellikle Sahra’nın güneyinde Afrika’daki matematik tarihi de yok kabul edilmektedir. Oysa ki bilinen en eski matematik karşımıza Afrika’da çıkmaktadır. Bu bölgedeki kazılardan elde edilen İshango ve Lebombo kemikleri,…
-
Sorular ve Bulmacalar
Stomachion: Arşimet’e Ait Dünyanın Bilinen En Eski Matematik Bulmacası
Günümüzde Tangram ve Pentomino bulmacalarına aşina iseniz onlar için Arşimet’e teşekkür etmeniz gerektiğini biliyor muydunuz? Dünyanın bilinen en eski matematik bulmacası stomachion olarak bilinmektedir.. Bu bulmacaya Archimedes Palimpsest (Arşimet‘in Parşömeni) adlı elyazmasında rastlanmıştır. Aslında bu bulmacanın varlığının fark edilmesi tamamen tesadüf seri…
-
Matematik Öğrenelim
Arşimet’in Pi Sayısını Hesaplamak İçin Kullandığı Güzel Ve Basit Yöntem
Arşimet adını kaldıraçlar, makaralar, gemi parçalayan düzenekler ve Arşimet vidasını icat etmesi aracılığı ile duymuş olabilirsiniz. Ancak aslında kendisi çemberler ve küreler üzerine de çok kafa yormuştur. Bu konuda pek çok kitap (ya da o günkü haliyle parşömen tomarı) yazmıştı.…
-
Matematik Öğrenelim
Bir Zamanlar Matematikçileri Rahatsız Eden Sonsuz Küçükler Nedir?
Sonsuzun zıttı nedir diye sorsak, arası matematik ile fazla ilgili olmayan biri sıfır cevabını verebilir. Ancak elbette aradığımız cevap sıfır değildir. Sorduğumuz sorunun cevabı sıfırdan çok ama çok az daha büyük ama diğer bütün sayılardan küçük bir sayı olmalıdır. İşte…
-
Tarih
Her şey Sayı mı Yoksa Geometri mi? Pisagor ve Eudoxus
Pisagor, Antik Çağ’da Yunan felsefesi ve matematiğinde doğal sayıları ön plana çıkarmıştı. Bu karizmatik adam kozmostaki her şeyin sayılardan oluştuğuna inanarak inancını bir din haline getirmişti. Takipçileri büyük bir güvenle onun tarikatına sarılmışlarsa da kısa zamanda karşılarına çıkan irrasyonel sayılar…
-
Matematik Öğrenelim
Bir İleri İki Geri: Negatif Sayıların Kabulünün Kısa Tarihi
Negatif sayılar bize yüzyıllarca zihinsel eziyet yaşattı ve bir çoğumuza halen yaşatmaya devam ediyor. Bu nedenle, binalardaki yer altı katlarını B1, B2 ve B3 gibi alfasayısal kombinasyonlarla gösteriyoruz. Bu yüzden zamanı belirtmemiz gerektiğinde sıfırı milat kabul edip, -300 yerine milattan…
-
Ünlü Matematikçiler
Sabit bin Kurra: Ortaçağın Büyük Matematikçisi ve Çok Yönlü Bilim İnsanı
Sabit bin Kurra yaşadığı çağın en önemli matematikçisi kabul edilir. Hatta Batılılar tarafından “Arapların Öklid’i” olarak anılır. Matematiğin hemen her dalına önemli katkılar sağlayan bu çok önemli bilim şahsiyetin astronomiye de önemli katkıları vardır. Astronomide Batlamyus sisteminin ilk reformcularından biri…
