Son yüz yıl içinde hepimiz değiştik. Ancak bahsettiğimiz psikolojik bir değişim değil. Fiziksel olarak da değiştik. Küresel nüfusumuz bir milyarın biraz üzerindeyken günümüzde neredeyse sekiz milyara ulaştı. İnsanlar için beklenen yaşam süresi 1800’lerin ortalarında 45 yıl civarındayken, günümüzde yaklaşık 80. Ayrıca eskisinden çok daha uzunuz. Gerçekten de ortalama insan boyu günümüzde yaklaşık 10 cm artmış durumda.
Uzama konusunda en çok yol alan ulus ise Hollandalılar oldu. Bugün bu ülkede ortalama boy erkeklerde 188, kadınlarda ise 170 cm. Yani 150 yıl öncesine göre 20 cm’lik bir boy uzaması söz konusu. Peki başta Hollandalılar olmak üzere genel olarak insanlar neden bu kadar uzadı? Bu gidişat sürekli mi? Daha da önemlisi boy uzaması için bir sınır var mı? Daha ne kadar uzayabiliriz?
Neden Giderek Daha Uzun Boylu Olmaya Başladık?
Bunun cevabını uzun bir süredir daha iyi beslenme koşulları ve gelişmiş tıbbi bakım olarak verildi. Gerçekten de tarihe göz attığımızda boy-sağlık ilişkisini kanıtlayan örneklere rastlarız. Her ne kadar çoğu zaman geçmişe özlem duysak da aslında geçmişteki insanlar, yetersiz beslenme, gıdaya güvenilir erişim eksikliği ve yaşamaktan bekleyeceğiniz diğer tüm stres etkenleri sonucunda çok da refah içinde yaşamıyorlardı.
İnsanların Boyu Neden Günümüzde Daha Uzun?
Cevap MC3R adı verilen bir reseptördür. Bu reseptör, beynin, her şeyin yolunda gitmesini sağlamak için hormonları ve bedensel süreçleri düzenleyen kısmı olan hipotalamusta ifade edilmektedir. Besinlerden gelen sinyallerin beynin hipotalamus denilen bölgesine ulaştığı, vücudun beslenme sağlığı hakkında bilgi verdiği ve büyümeyi tetiklediği biliniyordu. MC3R bu sürecin arkasındaki reseptördür.
Araştırmacılar, insanların sağlık ve genetik bilgilerinin bulunduğu bir veri tabanını kullanarak yaklaşık 500 bin gönüllünün genetik yapısını inceledi. Bunun sonucunda, MC3R ismi verilen beyin reseptörünün, gıda, üreme ve büyüme üçlüsü arasındaki en önemli bağlantı noktası olduğu anlaşıldı. Ayrıca bu beyin reseptörü düzgün çalışmayan çocuklar yaşıtlarından daha kısa ve zayıf olma ihtimaline sahiptir. Ergenliğe geç yaşta girmeleri de olasıdır.
Bu keşif ergenlik süreci ve büyümeyle ilgili zorluklar yaşayan çocuklara, aynı zamanda çeşitli kronik hastalıklar yüzünden kas kütlesi yeterince gelişmeyen insanlara yardımcı olacak tedaviler geliştirme potansiyeli taşıdığı için önemli. Kısaca boy uzamasından sorumlu geni artık biliniyoruz. Ancak sorulardan birisi hala cevapsız bekliyor.
İnsanların Boyu En Fazla Ne Kadar Uzar?
Ortalama bir insanın boyu yaklaşık 20 yaş civarında maksimum noktaya erişecektir. Kemiklerimiz, özellikle leğen kemiği genişliği, boy uzunluğunun doğrudan bir sınırlayıcısıdır. Yukarıdaki görselde gördüğünüz kişi dünyanın en uzun boylu insanı olarak bilinmektedir.
1940’ta, 22 yaşında ölen Robert’ın ölümünden 18 gün önce doktorlar, boyunu 2.72 m ölçmüştü. Ancak onun bu durumu temelinde hipofiz bezini etkileyen bir hastalığın sonucuydu. Aslında bunun basit bir matematiksel açıklaması da vardır. Bu nedenle kare küp yasası hakkında bilgi edinmeniz gerekir.
Kare Küp Yasası Nedir?
Hacim, ağırlık ve uzunluk arasındaki fiziksel ilişkiler, insan vücudunun mevcut şekli ve mevcut iskelet yapısını koruyarak boyunun uzamasına müsaade etmez. İskeletimiz kemikten değil de çok daha dayanıklı bir malzemeden olsa belki ayakta durmamız mümkün olabilirdi. Ancak bu devasa ağırlığı taşıyacak yüzey alanının da genişlemesi gerekirdi.
Bu sorunlar giderilse bile bu devasa vücudu taşıyacak kas sisteminin de ona uygun olarak değişmesi gerekirdi. Ayrıca kalbimiz de bu büyüklükte bir vücuda yetecek kanı pompalayamazdı. Kısacası insanlar sonsuza kadar büyümeye devam edemezler.
Doğa yasaları buna bir biçimde müsaade etmez. Bu nedenle hangi boyda olursanız olun kendinizi sevmeye çalışın. Boşuna 20 yaşından sonra boyunuzu uzatmak adına para ve zaman harcamayın. Ayrıca göz atmak isterseniz: Dünyanın Yaşayan En Büyük Hayvanı Mavi Balina Neden Bu Kadar Büyüdü?
Kaynaklar ve İleri Okumalar:
- Will humans keep getting taller?; Yayınlanma tarihi: 14 Mayıs 2015; Bağlantı: https://www.bbc.com/
- The brain sensor discovery behind humans getting taller; Yayınlanma tarihi: 4 Kasım 2021; Bağlantı: https://www.bbc.com
- We Now Know Why Humans Are Getting Taller (And It Might Help Treat Chronic Illness). Yayınlanma tarihi: 5 Kasım 2021; Bağlantı: https://www.iflscience.com
Size Bir Mesajımız Var!
Matematiksel, 2015 yılından beri yayında olan ve Türkiye’de matematiğe karşı duyulan önyargıyı azaltmak ve ilgiyi arttırmak amacıyla kurulmuş bir platformdur. Sitemizde, öncelikli olarak matematik ile ilgili yazılar yer almaktadır. Ancak bilimin bütünsel yapısı itibari ile diğer bilim dalları ile ilgili konular da ilerleyen yıllarda sitemize dahil edilmiştir. Bu sitenin tek kazancı sizlere göstermek zorunda kaldığımız reklamlardır. Yüksek okunurluk düzeyine sahip bir web sitesi barındırmak ne yazık ki günümüzde oldukça masraflıdır. Bu konuda bizi anlayacağınızı umuyoruz. Ayrıca yazımızı paylaşarak veya Patreon üzerinden ufak bir bağış yaparak da büyümemize destek olabilirsiniz. Matematik ile kalalım, bilim ile kalalım.
Matematiksel
