Moda ile ilgilenelim ya da ilgilenmeyelim bazı söylemler beynimize kazınmıştır. Bunlardan bir tanesi de çizgili kıyafetler hakkındadır. Bize sürekli tekrarlanan olguya göre dikey çizgili kıyafetler sizi daha ince,daha uzun gösterir. Yatay çizgilerse ise daha geniş ve daha şişman…
Aslında bilim insanları tarafından bu konu üzerinde defalarca yapılan çalışmalar bunun aslında yanlış bir bilgi olduğunu gösteriyor. Örnek için resimdeki karelere bakın. Hangi çizgiler daha uzun gözüküyor? Dikkatli bir gözlemle aslında yatay çizgili olanın daha uzun gözüktüğünü sizler de görebilirsiniz. Peki ama neden?
Helmholtz Kare İllüzyonu
Adına günümüzde Helmholtz kareleri denen bu illüzyonu 1886’da ilk fark eden fizikçi ve fizyolog Hermann von Helmholtz’du. Kendisi çok yönlü ilgi alanları ve çalışmalarıyla, özellikle de sinir iletimi, işitme ve görme üzerine yaptığı klasikleşmiş araştırmalarla yaşadığı dönemde “fiziğin başbakanı” olarak adlandırılmıştı.
Hermann Von Helmholtz’u moda dünyasıyla buluşturan bu garip durum, Helmholtz’un “Fizyolojik Optiğin El Kitabı” adını taşıyan eserinde bahsettiği illüzyonlardı. Bu illüzyonların varlığı üzerine detaylı çalışmalar yapılmış ve bilimsel olarak doğruluğu gözlemlenmiştir.
Hermann Von Helmholtz, 1867 yılında karelerden oluşan yatay çizgilerin kişiyi daha uzun gösterdiğini ve karelerden oluşan dikey çizgilerin ise kişiyi geniş gösterdiğini belirtmiştir.
Helmholtz illüzyonunu anlayabilmek için öncr Oppel-kundt illüzyonundan bahsetmek gereklidir.
Helmholtz illüzyonunun nedeni hakkında tam olarak bir açıklama mevcut değil. Ancak 2011’de yılında İngiltere’deki York Üniversitesi’nden psikologlar iki boyutta karşımıza çıkan bu illüzyonun üç boyutta da görülüp görülmediğini araştırdı.
Araştırmacılar öncelikle illüzyonu 3 boyutlu bir silindir üzerinde test ettiler. Yaptıkları testlerde aynı bulguya ulaşılınca deneyi bu sefer kıyafetler üzerinde denemeye karar verdiler.
Birbirinin aynı iki adet dişi cansız mankene yatay ya da dikey çizgili kıyafetler giydirildi. Sonuçlar, her durumda dikey şeritlerle kaplı alanın yatay şeritlerle kaplı benzer bir alandan daha geniş göründüğünü göstermekte idi.
Araştırmacılar bu etkinin altında yatan mekanizmaları tanımlamak için daha fazla çalışmaya ihtiyaç duyulduğunu ancak dikey şeritlerin zayıf gösterme etkisine sahip olduğuna dair yaygın inançları destekleyen hiçbir kanıt olmadığını dile getiriyorlar.
Araştırmanın detaylarını incelemek isterseniz: Applying the Helmholtz illusion to fashion: horizontal stripes won’t make you look fatter; https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3485773/
Matematiksel
