Moda ile ilgilenelim ya da ilgilenmeyelim bazı söylemler beynimize kazınmıştır. Bunlardan bir tanesi de çizgili kıyafetler hakkındadır. Bize sürekli tekrarlanan olguya göre dikey çizgili kıyafetler sizi daha ince ve daha uzun gösterir. Yatay çizgilerse ise daha geniş ve daha şişman. Aslında bilim insanları tarafından yapılan çalışmalar bunun aslında yanlış bir bilgi olduğunu gösteriyor. Örnek için resimdeki karelere bakın. Hangi çizgiler daha uzun gözüküyor? Dikkatli bir gözlemle aslında yatay çizgili olanın daha uzun gözüktüğünü sizler de görebilirsiniz. York Üniversitesi’nde yapılan araştırmaya göre, kullanıcının daha zayıf görünmesini sağlayan dikey değil yatay çizgilerdir. Çalışmada katılımcılardan yatay veya dikey çizgili elbise giyen 200’den fazla kadın resmini karşılaştırmaları istendi. Sonrasında hangilerinin daha şişman göründüğünü söylemeleri gerekiyordu. Araştırmayı kazanan yatay çizgili giysiler oldu. Psikolog Dr Peter Thompson liderliğindeki York ekibi, dikey çizgilerin zayıf gösterdiği şeklindeki geleneksel görüşü çürüttü. .Peki ama neden?
Helmholtz Kare İllüzyonu
Yukarıda açıkladığımız algının nedeni Helmholtz kare illüzyonu olarak biliniyor. Bu durumu1886’da ilk fark eden kişi fizikçi ve fizyolog Hermann von Helmholtz’du. Kendisi çok yönlü ilgi alanları ve çalışmalarıyla, sinir iletimi, işitme ve görme üzerine yaptığı araştırmalarla tanınmaktadır. Ayrıca 1851’de göz doktorlarının gözün içini incelemek için kullandıkları bir alet olan oftalmoskobu icat etmiştir. Hermann Von Helmholtz’u moda dünyasıyla buluşturan Helmholtz’un “Fizyolojik Optiğin El Kitabı” adını taşıyan eserinde bahsettiği bir durumdu. Hermann Von Helmholtz, 1867 yılında yatay çizgilerin kişiyi daha uzun gösterdiğini ve dikey çizgilerin ise kişiyi geniş gösterdiğini belirtmiştir. Devamında adı ile anılan Helmholtz Kare İllüzyonu üzerine bir çok çalışma yapıldı. Bilimsel olarak da doğruluğu gözlemlendi.
Oppel-kundt İllüzyonu
Helmholtz kare illüzyonunu anlayabilmek için öncr Oppel-kundt illüzyonundan bahsetmek gereklidir. Helmholtz illüzyonunun nedeni hakkında tam olarak bir açıklama mevcut değil. Ancak 2011’de yılında İngiltere’deki York Üniversitesi’nden psikologlar iki boyutta karşımıza çıkan bu illüzyonun üç boyutta da görülüp görülmediğini araştırdı. Araştırmacılar öncelikle illüzyonu 3 boyutlu bir silindir üzerinde test ettiler. Yaptıkları testlerde aynı bulguya ulaşılınca deneyi bu sefer kıyafetler üzerinde denemeye karar verdiler. Birbirinin aynı iki adet dişi cansız mankene yatay ya da dikey çizgili kıyafetler giydirildi. Sonuçlar, her durumda dikey şeritlerle kaplı alanın yatay şeritlerle kaplı benzer bir alandan daha geniş göründüğünü göstermekte idi.
Araştırmacılar bu etkinin altında yatan mekanizmaları tanımlamak için daha fazla çalışmaya ihtiyaç duyulduğunu ancak dikey şeritlerin zayıf gösterme etkisine sahip olduğuna dair yaygın inançları destekleyen hiçbir kanıt olmadığını dile getiriyorlar. Araştırmanın detaylarını incelemek isterseniz: Applying the Helmholtz illusion to fashion: horizontal stripes won’t make you look fatter; https://www.ncbi.nlm.nih.gov
Matematiksel
