Günümüzde kariyer planlayıcılardan, kişisel gelişim gurularına kadar hemen herkes birilerini motive etmeye çalışıyor. Ancak bir insanın kendisini veya bir başkasını motive etmesi gerçekten zor bir iştir.
Buna yardımcı olmak için hazırlanmış pek çok motivasyon videosu izlemeniz mümkün. Bunları izledikten sonra tamam şimdi doğru zaman demiş de olabilirsiniz. Ancak ne yazık ki bu etki kısa süreli olacaktır. Bu tarz videoları izlemek eğlencelidir, ancak günlük yaşamınız üzerinde çok az etkisi vardır.
Endüstri/örgüt psikolojisi alanında çalışan psikologlar, çalışanların motive olmalarına yardımcı olmak için yıllardır şirketlerdeki yöneticilerle birlikte çalışmaktadır. Ancak elbette yöneticilerin amacı, çalışanların kendilerini iyi hissetmelerinden biraz daha fazlasıdır.
Sonuçta bu araştırmaların arka planındaki amaç üretimi arttırmaktır. Sonunda işyeri sahiplerinin, bir ürünü daha fazla, daha hızlı yapacak veya satışlarını artıracak çalışanlara ihtiyaçları vardır.
Tahmin ettiğiniz gibi çalışanlara motive edici bir video göstermek onları her ay satışlarını artırmak için motive etmeyecektir. Bu nedenle psikologların geliştirdiği en etkili stratejilerden birisi hedef belirlemedir.
Hedef belirleme konusunda, birçok farklı ortamda çok sayıda çalışma yapıldı. Sonuçlar ise neredeyse her zaman aynı çıktı. Hedefleri olan insanlar tam olarak hedeflerine ulaşmayabilir. Ancak hemen her zaman hedef belirlemeyen insanlardan daha iyi performans göstereceklerdir. Hedef belirlemenin ne kadar etkili olduğunu ortaya koyan en ünlü çalışma, 1975 yılında Gary Latham ve Gary Yukl tarafından yürütüldü.
Hedef Belirleme İlgili Klasik Bir Deneyi İnceleyelim
1975 yılında yapılan araştırmanın temel amacı bir grup orman işçisinin verimliliğini arttırmak idi. Araştırmacılar çalışanları üç gruba ayırdılar. Çalışmanın sekiz haftası boyunca, bir gruptan yüksek ama ulaşılabilir bir hedef belirlemeleri istendi.
Diğer bir grup hedef belirleme konusunda işverenleri ile birlikte çalıştı. Son grup ise herhangi bir hedef belirlemedi. Bu gruptakilere sadece, bir sonraki sekiz hafta boyunca ellerinden gelenin en iyisini yapmaları söylendi.
Tahmin ettiğiniz gibi, kendileri için hedef belirleyen orman işçileri en iyi işi çıkardı. Diğer bir deyiş ile en çok ağacı kesti. Hedeflerini belirleme konusunda patronları ile birlikte çalışanların performansı daha düşüktü. ( Demek ki kendi hedefinizi kendiniz belirlemelisiniz).
Son olarak, belirli hedefler koymayan, bunun yerine sadece “ellerinden gelenin en iyisini yapmaya çalışan” grup ise verimlilik açısından önemli bir artış göstermedi. Bu çalışmanın, bugün hemen hemen her sektörde karşımıza çıkan hedef belirleme stratejileri üzerinde büyük bir etkisi oldu.
Hedef Belirleme Neden İşe Yarıyor?
Okuduğunuz bu yazıya bir kişinin kendisini ve etrafındaki insanları motive etmesinin zor bir durum olduğunu söyleyerek başlamıştık. Motivasyon sağlamak için hedef belirlemek, işe yarayan bir stratejidir. ( Göz atmak isterseniz: İnsanlar İşlerinde Nasıl Motive Olur? Herzberg Motivasyon Hijyen Kuramı
Örneğin belli bir kiloyu vermek istiyorsanız bunun için makul ve mantıklı bir hedef belirlemelisiniz. Bu yıl bir ara biraz kilo vermek istiyorum biçimindeki bir söylem muhtemelen size fazla yardımcı olmayacaktır.
Öğrenciyseniz ve ders çalışmak için masanıza oturuyorsanız, bir sonraki saat için bir hedef belirlemek için bir dakikanızı ayırın. Önümüzdeki bir saat içinde ders kitabınızdan kaç sayfa okumak istediğinize karar verin. Belirli, yüksek (ancak ulaşılması mümkün) bir sayfa sayısı belirleyin.
Sonra arada bir hedefinize karşı ne durumda olduğunuzu görmek için zamanı kontrol edin. Hedef belirleme, doğru kullanıldığı takdir de bir türlü sağlayamadığınız itici gücü hayatınıza dahil etmenize yarayacaktır.
Bir hedef belirlemek ve bu doğrultuda çalışmak, bir parça kağıt ve kalemden fazlasını gerektirir. En zor kısmı da ilk adımı atmaktır. Bunun için, tutkularınız ve ilgi alanlarınız hakkında düşünmek için biraz zaman ayırın.
Sizi heyecanlandıran şeyler hakkında beyin fırtınası yapın. Geriye doğru düşünün ve her zaman yapmak istediğiniz bir şey olup olmadığını belirlemeye çalışın. Sonrasında kendinize belirlediğiniz hedefin neden önemli olduğunu sorun. Mantıklı bir neden bulduktan sonra da hedefinize ulaşmak için atmanız gereken adımları düşünmeye başlayın. ( Ek okumalar için: Dikkat Arttırmak İçin Bilmeniz Gereken 5 Bilimsel Gerçek)
Ayrıca unutmayınız. Aslında önemli olan sadece hedefe ulaşmak değil, bu yolculuk esnasında yaşayacağını değişim ve gelişimdir. Araştırmaları bir tarafa bırakalım ve yazıyı Montaigne’nin sevdiğim bir sözü ile kapatalım. “Hedefi olmayan gemiye, hiçbir rüzgar yardım etmez.”
Kaynaklar ve ileri okumalar:
- Effects of assigned and participative goal setting on performance and job satisfaction.; Bağlantı: https://psycnet.apa.org/
- What is Goal Setting and How to Do it Well; yayınlanma tarihi: 26 Şubat 2022; Bağlantı: https://positivepsychology.com/goal-setting/
- Tips For Goal Setting; Helpful Suggestions For Self-Improvement; Yayınlanma tarihi: 26 Ocak 2020; Bağlantı: https://www.verywellmind.com/
Dip Not:
Matematiksel, 2015 yılından beri yayında olan ve Türkiye’de matematiğe karşı duyulan önyargıyı azaltmak ve ilgiyi arttırmak amacıyla kurulmuş bir platformdur. Sitemizde, öncelikli olarak matematik ile ilgili yazılar yer almaktadır. Ancak bilimin bütünsel yapısı itibari ile diğer bilim dalları ile ilgili konular da ilerleyen yıllarda sitemize dahil edilmiştir. Bu sitenin tek kazancı sizlere göstermek zorunda kaldığımız reklamlardır. Yüksek okunurluk düzeyine sahip bir web sitesi barındırmak ne yazık ki günümüzde oldukça masraflıdır. Bu konuda bizi anlayacağınızı umuyoruz. Ayrıca yazımızı paylaşarak da büyümemize destek olabilirsiniz. Matematik ile kalalım, bilim ile kalalım
Matematiksel
