Nanoteknoloji, nano ölçekte yürütülen bilim, mühendislik ve teknolojidir. “Nano”, “milyarda bir” anlamına gelir ve nano ölçekte boy gösteren nesneler bizden kabaca bir milyar kat küçüktür. Nanoteknolojinin bugün dillerde dolaşmasının nedeni ise, bu ölçekteki yapıları doğrudan idare edecek araçlara ve mikroskoplara kavuşmamızdır.
Bir şeyin atomik düzeydeki malzemelerine baktığımızda, bazen oldukça farklı davrandıklarını ve farklı özelliklere sahip olduklarını görürüz. Basit bir örnek olarak, ipek inanılmaz derecede yumuşaktır ve dokunduğunuz zaman hassas bir his verir. Ancak ona nano düzeyde bakarsanız, çapraz bağlardan oluşan molekülleri fark edersiniz. Aslında ipeği bu kadar güçlü yapan da budur. Bu nedenle bu tip malzemeleri nano düzeyde manipüle edebiliriz. Bunun sonucunda da son derece güçlü, malzemeler yaratabiliriz.
Nanoteknoloji Günlük Yaşamda Nerede Karşımıza Çıkar?
Nanoteknoloji size geleceğin teknolojisi gibi geliyorsa aslında yanılıyorsunuz. Aslında günlük olarak kullandığımız bir çok ürün zaten nanoteknoloji kullanılarak üretiliyor. Gelin şimdi bazılarına göz atalım.
1. Güneş kremi
Yıllardır güneş kremlerine daha etkili olmaları için nanopartiküller eklenmiştir. Güneş kremine yaygın olarak eklenen iki özel nanopartikül türü titanyum dioksit ve çinko oksittir. Bu küçük parçacıklar yalnızca UV radyasyonunu engellemede oldukça etkili olmakla kalmaz, aynı zamanda cilt üzerinde daha hafif hissettirir. Bu nedenle modern güneş kremleri, çocukken maruz kaldığımız güneş kremleri kadar kalın değildir.
2. Giyim
Tekstilde kullanıldığında, silika nanoparçacıkları, suyu ve diğer sıvıları iten kumaşların oluşturulmasına yardımcı olur. Silika, kumaşın dokusuna dahil edilerek veya su geçirmez bir kaplama oluşturmak için kumaşın yüzeyine püskürtülerek kumaşlara eklenmektedir. Yağmurlu havalarda kullandığımız giysilerimizin damlacıkları üzerlerinden kaydırmasının nedeni budur. .
3. Mobilya
Giysilerin nanoteknoloji ile su geçirmez ve leke tutmaz hale getirilmesi ile aynı mantık mobilya döşemelerinde de artık karşımıza çıkıyor. Ayrıca nanoteknoloji mobilyaların daha az yanıcı olmasına da yardımcı oluyor. Üreticiler, döşeme mobilyalarda kullanılan köpüğü karbon nanofiberlerle kaplayarak yanıcılığı yüzde 35’e kadar azaltabiliyorlar.
4. Yapıştırıcılar
Nanoteknoloji, yapıştırıcıları optimize etmek için de kullanılıyor. Çoğu yapıştırıcı yüksek sıcaklıklarda yapışkanlığını kaybeder, ancak güçlü bir ” nano yapıştırıcı ” yalnızca yüksek sıcaklıklara dayanmakla kalmaz, aynı zamanda ortam sıcaklığı arttıkça daha da güçlenir.
5. Araba boyası için kaplamalar
Kuş pisliklerinin araba boyasına zarar verebileceğini hepimiz biliyoruz. Bununla mücadele etmek için Nanorepel adlı bir şirket, yüksek performanslı bir nano kaplama üretti. Şirket ayrıca araba döşemelerini leke ve dökülmelerden korumak için de kaplamalar yapıyor.
6. Tenis topları
Nanoteknoloji, spor malzemeleri dünyasında bir dizi uygulama alanı buldu: tenis. Bu yeni teknoloji, tenis toplarının zıplamalarını daha uzun süre korumalarına ve tenis raketlerinin daha güçlü hale gelmesine yardımcı oluyor
7. Bilgisayarlar
Nanoteknoloji olmasaydı, günlük hayatta kullandığımız elektronik cihazların çoğuna sahip olamazdık. Intel, şüphesiz küçük bilgisayar işlemcilerinde liderdir ve Intel’in Core işlemci teknolojisinin en yeni nesli 10 nanometrelik bir çiptir. Bir nanometrenin metrenin milyarda biri olduğunu düşündüğünüzde, bu inanılmaz derecede etkileyici!
Şu ana kadar aktardıklarımız sadece bir kaç örnek. Gelecekte çok daha ilginç uygulama alanlarının karşımıza çıkacağı ise gerçek.
Göz Atmak İsterseniz
Kaynaklar ve ileri okumalar:
- What is Nanotechnology? https://www.nano.gov
- Five ways nanotechnology is securing your future; Yayınlanma tarihi: 22 Mart 2016; Bağlantı: https://phys.org/
- 7 Amazing Everyday Examples Of Nanotechnology In Action. yayınlanma tarihi: 3 Haziran 2020; bağlantı: https://www.forbes.com/
Dip Not:
Matematiksel, 2015 yılından beri yayında olan ve Türkiye’de matematiğe karşı duyulan önyargıyı azaltmak ve ilgiyi arttırmak amacıyla kurulmuş bir platformdur. Sitemizde, öncelikli olarak matematik ile ilgili yazılar yer almaktadır. Ancak bilimin bütünsel yapısı itibari ile diğer bilim dalları ile ilgili konular da ilerleyen yıllarda sitemize dahil edilmiştir. Bu sitenin tek kazancı sizlere göstermek zorunda kaldığımız reklamlardır. Yüksek okunurluk düzeyine sahip bir web sitesi barındırmak ne yazık ki günümüzde oldukça masraflıdır. Bu konuda bizi anlayacağınızı umuyoruz. Ayrıca yazımızı paylaşarak da büyümemize destek olabilirsiniz. Matematik ile kalalım, bilim ile kalalım.
Matematiksel
