Çizgi filmlerin büyük bir hayranı değilseniz, çoğu karakterin her bir elinde sadece dört parmağı olduğunu fark etmemiş olabilirsiniz. Ancak biraz dikkat etmeye başlarsanız, hepimizin tanıdığı Mickey Mouse, Homer Simpson, Sünger Bob, Looney Tunes karakterleri, Taş Devri karakterleri, Tom ve Jerry gibi pek çok çizgi film karakterinin yalnızca 4 parmağı olduğunu fark edeceksiniz. Bu noktada elbette aklınıza neden sorusu gelecektir. Aslına bakarsanız animatörlerin son 90 yıldır bu görünümü seçmelerinin çok iyi bir kaç nedeni var.
Çizgi film karakterlerinin neden sadece dört parmağı olduğuna dair en popüler açıklama, tamamen animasyon süreciyle ilgilidir. Animasyon stüdyolarının bu stratejik ve kasıtlı tasarım seçimi, canlandırması daha hızlı (ve daha ucuz) olan daha serbest akışlı karakterlere izin verir. Bu hiçbir şekilde katı bir kural değildir, ancak bir yüzyıldan fazla bir süredir Batı animasyon endüstrisindeki animatörler arasında yaygın bir uygulama haline gelmiştir.
Dört Parmak Zamandan ve Paradan Tasarruf Sağlar
1900’lerin başlarında, Amerikan animasyon stüdyoları antropomorfik ( insan biçimli) karakterlerle animasyon çizgi filmler yaratmaya başladı. Herhangi bir bilgisayar tarafından oluşturulan görüntüden önce, yaratıcı ekipler tüm animasyonu elle yaptılar.
Bu inanılmaz derecede zorlu bir süreçti ve animatörler, bitmiş ürün olumsuz etkilenmediği sürece iş yüklerini azaltmak için kısa yolları kullanmaya istekliydi. Sonunda karikatüristler, bir karakterin her bir elinden bir parmaktan kurtularak iş miktarını önemli ölçüde azaltabileceklerini fark ettiler.
Geleneksel çizgi filmler üretmek için çok sayıda insanın bir çok resim çizmesi gerekiyordu. Aslında, standart bir animasyon saniyede 24 kare hızında çalışır. Hareket yanılsaması yaratmak için animasyonun çalışma süresinin her saniyesinde 24 ayrı çizim gerekir. Bu 8 dakikalık bir animasyon için toplamda yaklaşık 11.520 ayrı resim anlamına gelir.
Bitmiş animasyonlarda, dikkatli bir şekilde incelenmedikçe dört parmaklı eller beş parmaklılardan neredeyse ayırt edilemez. Bu nedenle, animasyon sürecini hızlandırmak için, animatörler art arda bir rakam eksik çizdiler. Sonrasında da bilgisayar animasyonu öne çıktığında uygulama devam etti. Bu yazıyı okuyana kadar bu durumu fark etmediyseniz, bu çizerlerin stratejilerinin başarılı olduğunun bir göstergesidir.
Parmak Sayısı Animasyonu Algılama Biçimimizi Etkiler
Bir karakterin kaç parmağı olduğu konusunda çizgi film dünyasında katı kurallar yoktur. İlk animatörler, karakterlerinin parmak sayısını azaltarak kestirme bir yol kullandıklarına göre, neden daha da düşürmediler? Sonuçta üç parmak daha da tasarruf etmelerini sağlardı. Ancak ne yazık ki bu süreç tersi etki yaratırdı.
Beynimiz dört parmağı gerçek bir insan eline yeterince yakın olduğu için kabullenir. Aradaki farkı bu nedenle fark etmeyiz, etsek bile rahatsızlık duymayız. Ancak animasyonlarda üç parmaklı insanları kabullenmek beynimiz için zordur. Üç parmaklı karikatürler ara sıra ortaya çıksa da, bu yalnızca karakterin insan olmaması amaçlandığında yapılmaktadır.
İnsanlar, diğer insanları tanımak için doğuştan gelen bir yeteneğe sahiptir, ancak bir şey bir insana benzeyecek şekilde modellendiğinde, ancak bunu yapmakta yetersiz kaldığında, bakan kişide bir tedirginlik duygusu yaratır. Bu durum tekinsiz vadi olarak adlandırılır.
Tekinsiz Vadi Nedir?
Bu aslında kökleri 1970’lere dayanan bir teoridir. Japon robotikçi Masahiro Mori tarafından geliştirilen bu teori, bir robotun ya da bir palyaçonun belli bir noktadan sonra insanda rahatsızlık vereceği sınırı tanımlar. Yani bu cansız nesneler sevimli göründükleri zamanlarda bir sıkıntı yoktur. Ancak insana benzemeye başladıkları zaman biz de belli bir huzursuzluk yaratacaklardır. Pek çok insanın modern, gerçeğe yakın robotları bu kadar korkutucu bulmasının nedeni de budur.
Dört parmaklı eller de aynı spektrumda çalışır; insanların insan veya “insancıl” olduklarını kabul etmelerine yetecek kadar yakındırlar. Ancak izleyicilerin onları rahatsız edici bulacakları kadar gerçeğe yakın değillerdir. ( Daha fazlası için: Tekinsiz Vadi Nedir Ve Neden Bu Durum İle Yüzleşiyoruz?)
Erken Animasyonlarda Çemberlerden Parmaklara Fazla Yer Kalmıyordu
Animasyon ve karakter tasarımı, ağırlıklı olarak temel geometrik şekillere dayanır. İlk animasyonlarda ise temel geometrik şekil olarak daireler kullanılmaktaydı. Ancak dairelerin yaygın kullanımı, ince, narin parmakları çizmeyi daha da zorlaştırdı. Walt Disney bir konuşmasında Mickey Mouse’un beş parmağı olsaydı ellerinin “bir salkım muz” gibi görüneceğini dile getirmişti.
Öncü animasyon stüdyolarından biri olan Bray Studios, 1920’lerin başından ortalarına kadar dört parmak stilini kullandı ve popüler hale getirdi. Walt Disney ve Ub Iwerks, dönemlerinin en etkili animatörlerinden ikisiydi. Bu ikili dört parmakla çizgi film karakterleri çizmeye başlayınca herkes doğal olarak onları takip etti.
İlerleyen süreçte sıradan insanlar olması amaçlanan Disney karakterleri bir başparmak ve dört parmakla çizilirken, tam olarak insan olmayanlar dört parmaklarını korudu. Cücelerin hepsinde bir parmak eksikken Pamuk Prenses’in normal ellere sahip olmasının nedeni budur.
Çizgi Filmlerdeki Dört Parmakla İlgili İstisna Japonyadır
Çizgi filmdeki dört parmaklı standardın önemli istisnalarından biri Japon yapımı animelerdir. Aslında animasyonların Japon versiyonunda her çizgi film karakterinin beş parmağı vardır. Batı kültüründeki 13 sayısına benzer şekilde, Japon kültüründe dört uğursuz olarak kabul edilir. Bunun nedeni, “ölüm” kelimesi ile telaffuzunun benzerliğidir. Bu nedenle Japonya’da bu sayı mümkün oldukça az kullanılır.
Karakterlerin dört parmakla neden çizilmediğine dair bir başka teori ise ülkenin katı kast yapısıyla ilgilidir. Japonya’nın kast sisteminin en alt kademesi burakumin’di. Tarihsel olarak şiddetli ayrımcılığın kurbanı olan burakuminler toplum tarafından dışlanmışlardır. Esas olarak, tehlikeli veya kirli sayılan meslekleri olan kişilerden oluşuyorlardı. Bu sınıf genellikle dört parmaklı ellerle sembolize edilirdi.
Ayrıca Yakuza olarak adlandırılan Japon mafyaları da ceza olarak parmak kesmeleriyle bilinir. Çizgi film yaratıcılarının, sevimli çizgi film karakterlerini kötü şöhretli grupla ilişkilendirerek çocukları korkutmak istememiş olmaları da elbette olasıdır.
Japonya’da beş parmaklı çizgi film karakterleri kuralının nadir istisnalarından biri Mickey Mouse’tur. Bu özel muafiyetin Disney’e yılda birkaç milyon dolara mal olduğu iddia edilmektedir. Ayrıca göz atmak isterseniz: Çizgi Filmlerde Gördüklerinizi Unutun, Gerçek Pinokyo Düşündüğünüzden Çok Farklı
Kaynaklar ve ileri okumalar
- Why Do Cartoons Have 4 Fingers?. Yayınlanma tarihi: 10 Mayıs 2020; Bağlantı: https://www.malcolmmonteith.com/
- Why Cartoon Characters Always Sport Four Fingers. Yayınlanma tarihi: 24 Eylül 2021; Bağlantı: https://www.ranker.com/
Size Bir Mesajımız Var!
Matematiksel, 2015 yılından beri yayında olan ve Türkiye’de matematiğe karşı duyulan önyargıyı azaltmak ve ilgiyi arttırmak amacıyla kurulmuş bir platformdur. Sitemizde, öncelikli olarak matematik ile ilgili yazılar yer almaktadır. Ancak bilimin bütünsel yapısı itibari ile diğer bilim dalları ile ilgili konular da ilerleyen yıllarda sitemize dahil edilmiştir. Bu sitenin tek kazancı sizlere göstermek zorunda kaldığımız reklamlardır. Yüksek okunurluk düzeyine sahip bir web sitesi barındırmak ne yazık ki günümüzde oldukça masraflıdır. Bu konuda bizi anlayacağınızı umuyoruz. Ayrıca yazımızı paylaşarak veya Patreon üzerinden ufak bir bağış yaparak da büyümemize destek olabilirsiniz. Matematik ile kalalım, bilim ile kalalım.
Matematiksel
