Bu aralar şanslı zamanlarınızda mısınız? Belki de bir piyango bileti almanın tam zamanıdır. Ancak önce bazı gerçekleri anımsayalım. Bulutsuz bir günde size yıldırım çarpma olasılığı 2.320.000’de birdir. Zehirli bir hayvan veya bitki ile temas ettikten sonra ölme olasılığınız ise 3.441.325’te birdir. Düşen bir uçağın parçalarının size çarpma olasılığı ise 10 milyonda bir kadardır.
Muhtemel sizin gibi çoğu insan, bu olaylardan herhangi birinin başlarına gelme riskinin oldukça zayıf olduğu konusunda hemfikirdir. Ancak söz konusu olan şey bir piyango olduğunda algılarımız değişiklik gösterir.
Dediğimiz gibi, bir piyangoyu kazanma şansı son derece düşüktür. Ancak bu, insanların bilet almasını engellemez. Sonuçta herkesin paraya ihtiyacı var ve çoğu insanın hayalini de kolay yoldan zengin olma süsler. Ayrıca birilerinin bu piyangoyu kazandığını görüyoruz. Bu kişi neden biz olmayalım ki?
İşte bu duygular içinde sonunda gider bir çoğumuz bir bilet alırız. Sonuçta bir piyangoyu kazanmanın tek yolu, reklamlarda da dendiği gibi bir piyango bileti almak. Ancak bu esnada bazı bilgileri akılda tutmamız önemlidir.
Milli Piyango Kazanma Olasılığı Ne Kadardır?
Olasılık kuralları, sık sık oynayarak piyangoyu kazanma şansınızı artırmaz. Bu nedenle, her piyango bileti aldığından bağımsız bir olasılık vardır. Milli piyango çekilişinde her kürenin içinde 0,1,2,3,4,5,6,7,8,9 rakamların yazılı olduğu toplar bulunmaktadır. Diyelim ki en büyük ikramiyenin dağıtıldığı yılbaşı çekilişi için bilet aldınız. Normalde 6 rakam içeren Milli Piyango biletleri yılbaşına özel 7 rakam ile oluşturuluyor.
Bu durumda çekiliş esnasında toplam 7 küre olacak ve her küreden bir top seçilecektir. Topların seçilmesi eşit şansa sahiptir. Bu durumda her küreden herhangi bir rakamın gelme olasılığı 1/10’dur. 7 küre için çıkacak olan sayının gelme olasılığı ise 1/10 x 1/10 x 1/10 x 1/10 x 1/10 x 1/10 x 1/10=1/10.000.000 kadardır. Yani milli piyango biletin size çıkma olasılığı 10 milyonda 1’dir. ( Diğer çekilişlerde 6 rakam olduğu için kazanma olasılığınız milyonda bir kadar olacaktır.)
10 milyon farklı numara için Milli Piyango biletlerinde tam, yarım ve çeyrek bilet uygulaması var. Dolayısıyla her bir bilet numarası için yarım biletler 2 adet, çeyrek biletler ise 4 adet basılıyor. Ancak, tam, yarım veya çeyrek bilet alarak büyük ikramiyeyi kazanma şansınızı değiştirmeniz mümkün değil. Unutmayalım, her numara için kazanma olasılığı aynı: 1/10000000 veya 10 milyonda bir. Bu arada hatırlatalım. Piyasa da çeyrek bilet sayısı daha fazla olduğu için büyük ikramiyenin herhangi bir çeyrek bilete çıkma olasılığı daha çok. Ama bu bilete sizin sahip olma olasılığınız yine aynı!
Milli Piyango Çıkma Olasılığını Arttırmak Mümkün mü?
Aslında, bazı insanlar piyangoda hile yapmak için her yolu dener. Ancak baştan söyleyelim. Adil düzenlenmiş bir piyangoda sonuçları baştan tahmin etmek için hiçbir garanti yöntem bulunmaz. Süreç tamamen rastgeledir. Milli piyangoda kazanma şansınızı arttırmanın tek bir yolu vardır. Bu da aynı piyango çekilişi için birden fazla bilet almaktır.
Yine de, iki bilet alma durumunda şansınızın 10 milyonda birden 10 milyonda ikiye çıkacağını unutmayın. Bu istatistiksel olarak önemli bir fark değildir. Birisinin kazanma şansını kayda değer ölçüde artırması için gerçekten çok sayıda bilet satın alması gerekir. Ancak unutmayalım 5 milyon bilet satın alsanız bile kazanma olasılığını hala yüzde 50 kadar olacaktır. Bu nedenle pek çok finans uzmanı, piyango oynamanın asla buna değmeyeceğini söyler.
Milli piyango caziptir. Sonuçta ucunda muazzam miktarda para kazanma olasılığı vardır. Bu nedenle de gerçek kazanma şansı nispeten bizlere önemsiz görünüyor. Sonuçta bu ruh durumumuzdan da piyango bileti satıcıları karını alır. Sonuçta her piyango oyunu düzenleyicisine kar bırakacak biçimde hazırlanmıştır. Hesap basittir.
Her biri bir para birimine (örneğin bir dolar) mal olan N bilet satılırsa ve bu toplamın f kadarı para ödülü olarak iade edilirse, kar (1-f)/N kadar olacaktır. Buradaki f seçimi, büyük bir ödül algısı yaratacak kadar büyük, ama aynı zamanda değerli bir kâr bırakacak kadar da küçük olmalıdır. f’nin sabitlenmesinin yanı sıra, para ödülünün daha büyük ve daha küçük ödüller arasında nasıl bölüneceğine karar verilmelidir. N’nin değeri, hedef kitlenin büyüklüğüne ve oyunun çekiciliğine bağlı olacaktır.
Kimisi şans oyunlarını eğlence olsun diye oynar kimisi de büyük umutlar bağlar. ‘Ya bana çıkarsa’, ‘Umut fakirin ekmeği’ laflarına aldanmayın. Tabi ki umutlu olmak lazım fakat siz yine de işinizi ve umudunuzu asla şansa bırakmayın. Dökeceğiniz ter en büyük umudunuz olsun.
Kaynaklar ve İleri Okumalar:
- The Lottery: Is It Ever Worth Playing?; Bağlantı: https://www.investopedia.com
- It’s Math: Why You Should Never Play The Lottery; Bağlantı: https://www.forbes.com
- Running a lottery, for beginners; Bağlantı: https://plus.maths.org/
Dip Not
Matematiksel, 2015 yılından beri yayında olan ve Türkiye’de matematiğe karşı duyulan önyargıyı azaltmak ve ilgiyi arttırmak amacıyla kurulmuş bir platformdur. Sitemizde, öncelikli olarak matematik ile ilgili yazılar yer almaktadır. Ancak bilimin bütünsel yapısı itibari ile diğer bilim dalları ile ilgili konular da ilerleyen yıllarda sitemize dahil edilmiştir. Bu sitenin tek kazancı sizlere göstermek zorunda kaldığımız reklamlardır. Yüksek okunurluk düzeyine sahip bir web sitesi barındırmak ne yazık ki günümüzde oldukça masraflıdır. Bu konuda bizi anlayacağınızı umuyoruz. Ayrıca yazımızı paylaşarak veya Patreon üzerinden ufak bir bağış yaparak da büyümemize destek olabilirsiniz. Matematik ile kalalım, bilim ile kalalım
Matematiksel
Matematik bilmek bile cebinizdeki parayı koruyor. Teşekkürler..