Modern toplumun gündelik mantığı içinde, bir insanın renginin değişmesi fikri pek gerçekçi bulunmaz. Mavi bir insan denince akla genellikle kurgu gelir. Pek çok insan, genetik mutasyonların bazen hayali gerçek kılabileceğini düşünemez. Oysa Doğu Kentucky’nin dağlık bölgelerinde yaşayan Fugate ailesi tam da böyle bir örnektir.
1975 yılında Benjamin Stacey adında bir bebek dünyaya geldiği zaman doktor ve hemşireler oldukça şaşırmıştı. Bunun nedeni bebeğin koyu mavi bir ten rengi ile doğmasıydı. Çeşitli testler yapmalarına rağmen, doktorlar bu bebeğin ten renginin neden normalden farklı olduğunu anlayamadılar.
Gerçekte bebek Stacey, Fugate ve Smith’in beşinci göbekten torunuydu. Bu ailenin bazı üyeleri, doğuştan gelen nadir bir genetik mutasyon nedeniyle mavi cilt rengine sahipti. Görünüşte masalsı duran bu durum, aslında bilimin sınırlarında yer alan oldukça gerçek bir olguydu.
Fugate Ailesinin Hikayesi Nasıl Başladı?
Fugate ailesinin tuhaf hikâyesi, Fransız bir yetim olan Martin Fugate ile başlar. 1820 yılında Martin Fugate, Doğu Kentucky’deki Troublesome Creek kıyısında bir arazi hakkı talep etti. Bugün Knott County sınırlarında yer alan bu dere, adını neredeyse geçilmesi imkânsız olan bir av yolundan almıştı. İşte bu izole ve ulaşılması güç coğrafyada, Fugate ailesinin nesiller sürecek sıra dışı hikâyesi şekillenmeye başladı.
Çevredeki vadilere birkaç aile yerleşti. Bu sayede Martin Fugate, kızıl saçlı Amerikalı bir kadın olan Elizabeth Smith ile tanıştı ve evlendi. Çift, yedi çocuk sahibi oldu. Çocuklardan üçü beyaz tenliydi. Ancak diğer dört çocuk o dönem Amerika’daki ten rengi anlayışının çok ötesindeydi. Fugate ailesinin dört çocuğu mavi olarak doğdu.
Doğu Kentucky’nin dağları yabancılara pek misafirperver değildi. Bölgeye yerleşmek zordu, ama oradan ayrılmak daha da zordu. Bu nedenle yıllar içinde Fugate’ler genellikle yine Fugate’lerle evlendi. Arada sırada Smith, Combs, Stacy ya da Ritchie ailelerinden biriyle evlilik de gerçekleşti. Mavi tenli insanların Doğu Kentucky’ye yayılması işte böyle başladı.
Neredeyse 200 yıl boyunca kimse bu insanların neden mavi doğduğunu bilmiyordu. Kimi bunun kalp hastalığı ya da akciğer bozukluğundan kaynaklandığını düşündü. Kimi ise, “kanın deriye fazla yaklaştığı” bir hastalık olduğunu söyledi. Ancak bu insanların, bahsedilen rahatsızlıklarla 80–90 yıl yaşayabilmesi, bu açıklamaları pek de inandırıcı kılmıyordu.
Mavi Fugate’ler sadece söylentilerin değil, aynı zamanda batıl inançların da hedefi haline geldi. Pek çok kişi, Fugate ailesinin mavi tenini şeytani bir işaret olarak gördü. Kimileri ise olayın ırksal bir durum olduğunu düşündü. Tüm bu nedenlerle, Fugate’ler ve onların mavi tenli torunları, yaşadıkları vadilerden pek dışarı çıkmadı ve nesiller boyunca birbirleriyle evlenmeye devam ettiler.
Fugate Ailesinin Mavi Cilt Renginin Sebebi Neydi?
1960 yılında, genç bir hematolog olan Madison Cawein, Kentucky Üniversitesi’nde mavi tenli dağ insanlarına dair söylentiler duymaya başladı. O dönemde bu insanlar arasında artık yalnızca Fugate’ler değil, mavi tenli Stacy, Combs ve Smith soyadlı aileler de vardı. Bu durum, bölgede yaygın olan akraba evlilikleri ve dar gen havuzunun bir sonucuydu.
Cawein oldukça yetkin bir doktordu. Kolera için panzehirin geliştirilmesine katkıda bulunmuş, Parkinson hastalığına yönelik bir ilacın geliştirilmesinde de yer almıştı. Bu nedenle mavi tenli insanlarla ilgili hikâyeler ilgisini fazlasıyla çekti. Cawein, hemşire Ruth Pendergrass ile birlikte mavi tenli insanları bulmak için bölgedeki vadileri taramaya başladı.
İkili neredeyse her gün arayışa çıkıyordu, ancak sonuçsuz geçen uzun yolculuklar onları umutsuzluğa sürüklüyordu. Tam pes etme noktasındayken, Rachel ve Patrick Ritchie adında iki kardeş Hazard’daki kalp kliniğine geldi. Tenleri maviydi.
Cawein, Ritchie ailesinin soy geçmişini incelemeye başladı. Kalp hastalığına dair herhangi bir belirti bulamadı. Cawein, mavi tenli insanların gizemini çözmek için tıbbi literatüre yöneldi. Araştırmaları sırasında, Alaska yerlileri arasında Kentucky’deki mavi insanlara benzeyen bir vaka kaydına ulaştı. Bu grubu inceleyen araştırmacı, hastaların methemoglobinemi adlı bir duruma sahip olduğunu ve bunun enzim eksikliğine dayandığını belirlemişti.
Cawein sonunda aynı durumun Kentucky’li mavi insanlarda da geçerli olduğunu ortaya çıkardı. Bu kişilerde, kandaki hemoglobini düzgün bir şekilde işleyip oksijen taşımasını sağlayan diaphorase adlı enzim eksikti. Normalde insanların kanında %1’den az methemoglobin olur. Ancak Fugate ailesi üyelerinde bu oran %10 ila 20 düzeyindeydi.
Methemoglobin, kırmızı renkli hemoglobine baskın geldiği için oksijen taşıma kapasitesini düşürüyor, kanı çikolata kahverengisine çeviriyordu. Bu da Ritchie kardeşlerin ve atalarının mavi cilde sahip olmasına neden oluyordu.
Görünüşe göre bu enzim eksikliği, Martin ve Elizabeth Fugate ile başlamıştı. Her ikisi de taşıyıcıydı ve bu çekinik gen, izole yaşam koşulları ve akraba evlilikleri nedeniyle vadiler boyunca yayılarak nesiller boyu aktarıldı.
Mavi Ten Renginin Tedavisi Mavi Boya İdi
Troublesome ve Ball dereleri çevresinde yaşayan mavi insanlar, mavi olmaktan memnun değildi. Dr. Cawein, Ritchie kardeşleri muayene ederken bunu açıkça fark etmişti. Dr. Cawein onların durumuna bir çözüm bulmakta kararlıydı. Ve bunu oldukça hızlı başardı. Cawein için çözüm açıktı: Metilen mavisi.
Patrick ve Rachel’a, her birine 100 miligram sahte enzim içeren enjeksiyonlar yaptı. Dakikalar içinde ikisinin de cilt rengi değişmeye başladı. İşlem sona erdiğinde, Ritchie kardeşler hayatlarında ilk kez açık tenliydi. Cawein, etkiyi sürdürmek için onlara günlük olarak almaları gereken metilen mavisi tabletleri verdi.
Böylece, Fugate ailesinin sonraki kuşakları yavaş yavaş mavi ten rengini kaybetmeye başladı. Ta ki 1975 yılında, Kentucky Üniversitesi Tıp Merkezinde Benjamin Stacy doğana kadar. Aile içinde “Benjy” olarak anılan bebek, dünyaya geldiğinde mor renkteydi. Benjy’nin büyükannesi duruma bir açıklama getirdi. Çünkü kendisi de benzer bir cilt rengine sahipti. Benjamin Stacy’nin doğumu, bu sıra dışı hikâyenin modern çağdaki son yankılarından biri oldu.
Sonuç olarak
Benjy’nin ten rengi zamanla normale döndü. Ancak söylentilere göre, öfkelendiğinde ya da soğuk havalarda dudakları ve tırnak uçları hâlâ maviye çalıyordu.
Popüler kültürde, Kentucky’nin mavi tenli dağ insanları en çok iki romanda öne çıkar: Kim Michele Richardson tarafından yazılan The Book Woman of Troublesome Creek ve S.J. Sindu’nun Blue-Skinned Gods adlı eserleridir. Ayrıca Fugate’lerin öyküsü, tuhaf ve sıra dışı tarih konularına odaklanan çeşitli televizyon programlarında da işlenmiştir.
Kaynaklar ve ileri okumalar
- The Science Behind The Mysterious Blue People Of Kentucky. Yayınlanma tarihi: 4 Mayıs 2018; Bağlantı: The Science Behind The Mysterious Blue People Of Kentucky
- The Fugate Family Of Kentucky Has Had Blue Skin For Centuries — Here’s Why. Yayınlanma tarihi: 29 Kasım 2021; Bağlantı: https://allthatsinteresting.com/
Size Bir Mesajımız Var!
Matematiksel, matematiğe karşı duyulan önyargıyı azaltmak ve ilgiyi arttırmak amacıyla kurulmuş bir platformdur. Sitemizde, öncelikli olarak matematik ile ilgili yazılar yer almaktadır. Ancak bilimin bütünsel yapısı itibari ile diğer bilim dalları ile ilgili konular da ilerleyen yıllarda sitemize dahil edilmiştir. Bu sitenin tek kazancı sizlere göstermek zorunda kaldığımız reklamlardır. Yüksek okunurluk düzeyine sahip bir web sitesi barındırmak ne yazık ki günümüzde oldukça masraflıdır. Bu konuda bizi anlayacağınızı umuyoruz. Ayrıca yazımızı paylaşarak da büyümemize destek olabilirsiniz. Matematik ile kalalım, bilim ile kalalım.
Matematiksel
