Kimi kişilerin bazı sanrıları, yani doğruluğundan kesinkes emin oldukları tuhaf inançları vardır. Buna ilginç bir örnek Fregoli Sendromu diğer adıyla Fregoli yanılsaması olacaktır.
Fregoli Sendromu, çok az rastlanan, kişinin etrafındaki bütün insanların, kılık değiştirmiş tek bir insan olduğu yanılgısına kapılmasına sebep olan bir hastalıktır. Fregoli yanılsaması olan kişiler genellikle belirli bir kişinin, genellikle de tanımadıkları birinin onları takip ettiğine inanırlar.
Hastalık ilk olarak 1927’de 27 yaşında Londra’da yaşayan bir kadının, tiyatroda izlediği iki insan tarafından sürekli takip edildiğini ve etrafındaki tanıdığı ya da bildiği insanların, o iki oyuncunun değişik kılıkları olduğuna inandığını, eziyet gördüğünü düşündüğünü bildirmesiyle keşfedilmiştir. İsmini de oynadığı filmler için usta bir şekilde kılık değiştirebilen İtalyan aktör Leopoldo Fregoli’den almıştır.
Bu sendrom literatürde sıklıkla Capgras sendromunun bir varyantı olarak tartışılmıştır. Ancak bu iki sendromun farklı fenomenolojik yapıları ve yaş ve cinsiyet dağılımları vardır. Capgras sendromu, hastanın genellikle yakın akraba olduğu bir kişinin tıpatıp benzeriyle yer değiştirdiğine inandığı bir sendromdur.
Bu bağlamda Fregoli Sendomuna benzerlik göstermektedir. Ancak, Capgras sendromunda ‘negatif benzerler yanılsaması’ ve Fregoli de ise ‘pozitif benzerler yanılsaması’ vardır. İlkinde, var olmayan bazı farklılıkların algılanması sonucunda kimlikler yadsınırken, ikincide imgelemsel benzerliklerin doğrulanması söz konusudur.
Fregoli Sendromu Neden Gelişir?
Fregoli sendromuna kesin nedeni bilinmemektedir. Ancak şizofreni ve demans gibi bazı beyin bozukluklarıyla bağlantılı olduğu düşünülmektedir. Ayrıca istismar veya büyük bir kayıp gibi travmatik bir olay da hastalığı tetikleyebilir .
Beyin travması yaşayan kişiler hatıralarındaki yerleri, nesneleri ve olayları tam olarak hatırlayamayabilirler. Buradan yola çıkarak bilim insanları bağlantı merkezlerindeki sorunların Fregoli sendromuna yol açabileceğini düşünmektedir.
Hastalığın başlıca belirtileri ise, yanılgılar ve halüsinasyon görme, görsel hafızada zayıflık, kendi kendini denetleyememe, bilinçsizlik, davranışları kontrol edememe ve nöbet geçirmedir. Fregoli yanılgısının bilinen bir tedavisi yoktur. Ancak tedavi semptomların azaltılmasına ve yaşam kalitesinin iyileştirilmesine yardımcı olacaktır.
Fregoli sendromu ilk tanımlandığından beri, dünya çapında sadece yaklaşık 40 vaka rapor edilmiştir. Ancak psikiyatristler, sendromun muhtemelen fark edilenden çok daha yaygın olduğunu düşünmektedir. Fregoli Sendromu da daha fazla araştırılıp bilgi sahibi olunması gereken bir hastalıktır. Birçok mental hastalık gibi bunun da sebebi tam olarak bilinmemektedir. Tedavide de tam başarıya henüz ulaşılmamıştır. Ayrıca, hastalık çok ender görüldüğü için araştırma yapılabilecek örnek sayısı da oldukça kısıtlıdır.
Kaynaklar ve İleri Okumalar
- What Is the Fregoli Delusion? Yayınlanma tarihi: 27 Ekim 2022. Bağlantı: What Is the Fregoli Delusion?
- Mojtabai R. Fregoli syndrome. Aust N Z J Psychiatry. 1994 Sep;28(3):458-62. doi: 10.3109/00048679409075874. PMID: 7893241.
- Langdon R, Connaughton E, Coltheart M. The Fregoli delusion: a disorder of person identification and tracking. Top Cogn Sci. 2014 Oct;6(4):615-31. doi: 10.1111/tops.12108. Epub 2014 Sep 13. PMID: 25219764.
- Langdon R, Connaughton E, Coltheart M. The Fregoli delusion: a disorder of person identification and tracking. Top Cogn Sci. 2014;6(4):615-631. doi:10.1111/tops.12108
- Cipriani G, Vedovello M, Ulivi M, Lucetti C, Di Fiorino A, Nuti A. Delusional misidentification syndromes and dementia: a border zone between neurology and psychiatry. Am J Alzheimers Dis Other Demen. 2013;28(7):671-678. doi:10.1177/1533317513506103
Size Bir Mesajımız Var!
Matematiksel, 2015 yılından beri yayında olan ve Türkiye’de matematiğe karşı duyulan önyargıyı azaltmak ve ilgiyi arttırmak amacıyla kurulmuş bir platformdur. Sitemizde, öncelikli olarak matematik ile ilgili yazılar yer almaktadır. Ancak bilimin bütünsel yapısı itibari ile diğer bilim dalları ile ilgili konular da ilerleyen yıllarda sitemize dahil edilmiştir. Bu sitenin tek kazancı sizlere göstermek zorunda kaldığımız reklamlardır. Yüksek okunurluk düzeyine sahip bir web sitesi barındırmak ne yazık ki günümüzde oldukça masraflıdır. Bu konuda bizi anlayacağınızı umuyoruz. Ayrıca yazımızı paylaşarak veya Patreon üzerinden ufak bir bağış yaparak da büyümemize destek olabilirsiniz. Matematik ile kalalım, bilim ile kalalım.
Matematiksel
