Bir uzay mühendisi satrancı bir sonraki seviyeye taşımaya karar verdiğinde ne olur? Cevap, üç kişilik satranç. Beceri gerektiren zeka oyunlarının hayranıysanız, muhtemelen satranç oynamayı da seviyorsundur. Satranç oyununda yeterince ustalaştığınızı düşünüyorsanız, o zaman üç kişilik satrancı deneyin.
Üç kişilik satranç 1972 de Robert Zubrin tarafından icat edildi. Aslında hepimiz klasik satranç oyununu etrafımızda görmeye alışık olduğumuz için tek tip satranç olduğunu düşünebiliriz. Oysa ki 2007 yılında yapılan bir çalışmada 2000’den fazla satranç oyunu varyantı olduğu ortaya çıktı. Bu nedenle bu üç kişilik satranç, birçok üç oyunculu varyanttan sadece biri. (Listeyi yazının sonundaki kaynaklar kısmından inceleyebilirsiniz.)
Üç kişilik bu oyun esasen üçüncü kişinin oyuna dahil olduğu klasik satranç oyununa benzer. Ancak üç oyunculu satranç türlerinde, oyuncular standart olmayan bir tahta kullanırlar. Bu tahta genellikle bir altıgen biçiminde olur ancak başka şekilleri de mevcuttur.
Taşların hareketi klasik satranç oyunundaki hareketlerle aynıdır. Tek fark zemindeki şekillerin kare şeklinde olmamasıdır. Klasik satranç tahtasında 64 kare bulunurken üç kişilik satrançta 96 kare bulunmaktadır. Tahtada yaptığınız bir hareket, bu nedenle doğrusal değil, kavisli bir halde hareket etmeye sizi zorlayacaktır.
Üç Kişilik Satranç Nasıl Bir Oyun?
İnsanın aklına gelen ilk sorulardan biri oyunun nasıl biteceği, kiminle mücadele edeceği elbette? Çünkü iki kişilik satranç oyununda taraflardan biri, diğerini mat edince oyun biter. Ancak üç kişilik satranç oyununda bu nasıl olacak? Açıkçası bu oyunun gerçekten kafa karıştırıcı ve zor olduğunu itiraf etmeliyiz.
Çoğu kişi bu oyunu bir oyuncunun diğerini mat ettiğinde bitmiş olacağını kabul ediyor. Yenen birinci, yenilen sonuncu, diğer oyuncu da ikinci olarak kabul ediliyor. Oyundaki en büyük problem ise, kiminle mücadele edeceğiniz. Çünkü her oyuncu diğer iki oyuncuya karşı savunma önlemi almak zorunda. Bu esnada kendinize şu soruyu soruyor olabilirsiniz.
Üç oyunculu satranç ne kadar adil? Sonuçta iki oyuncu, onları alt etmek isteyen üçüncü oyuncuya karşı birleşemez mi? Teorik olarak, evet. Satranç çeşitlerini adil bir şekilde tasarlamak çok zordur. 2000’li yılların başında Rus satranç oyuncusu Ilshat Tagiev bu oyunda “tarafsızlık kuralı”nı ortaya attı. Bu kurala göre, kim rakip olarak gördüğü oyuncu tarafından saldırıya maruz kaldıysa o kişiye saldırabilir. Bu şekilde iki oyuncu bir üçüncünün peşinden koşma derdinden kurtulacaktır.
Kısaca Kurallar
Üç oyuncu var, herkes herkese karşıdır. Hareket sırası: Beyaz, kırmızı, siyah biçimindedir. ( Farklı renklerde de olabiliyor.) Oyun, birisi mat olduğunda sona erer: mat yapan kazanır (1 puan), mat olan kaybeder (0 puan), ve üçüncü oyuncu 1/2 puan alır.
Oyun sırası, tahtanın etrafında saat yönündedir. Taşlar mümkün olduğu kadar standart satrançta olduğu gibi hareket eder. Tahtanın her üçte birinde (4×8 alan) taşlar standart satrançta olduğu gibi hareket eder. Piyonlar, dikey veya yatay çizgiler üzerinde herhangi bir yönde hareket edebilir. Tahtanın merkezinde her parça için detaylandırılmış özel kurallar vardır. Zubrin tarafından tasarlanan bu varyantta bir şah yakalandığı zaman oyun bitmez. Oyunda en son kalan şah oyunu kazanır.
Üçüncü bir oyuncunun oyuna dahil edilmesi, standart parçalar kullanılsa bile oyun stilini büyük ölçüde değiştirir. Genişletilmiş tahta ve üçüncü oyuncu nedeniyle birçok satranç açılışı işe yaramaz. Her oyuncu iki kat daha ileriyi düşünmelidir. Diğer bir deyişle her iki rakibin de hamlelerini tahmin etmeye çalışmalıdır.
Ayrıca her hamlede, diğer iki oyuncunun birbiri arasındaki taktik durumu da hesaba katmanız gerekli. Oyunun kurallarının detaylarını burada aktarmamız imkansız. Ancak eğer ilginizi çekti ise ilgili kaynakları inceleyebilir. Bir tahta ve iki arkadaş ile oynamayı deneyebilirsiniz. Ayrıca ücretsiz oynayacağınız online versiyonları da mevcut. İlgilenenlere şimdiden kolay gelsin. Göz atmak isterseniz: İzlemenizi Önerdiğimiz En İyi Satranç Filmleri
Kaynaklar ve ileri okumalar için:
- Three-Player Chess is Just as Challenging As it Sounds; Yyaınlanma tarihi: 10 Mayıs 2020; Bağlantı: https://interestingengineering.com
- List of chess variants; Bağlantı: https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_chess_variants
- Three-player chess; Bağlantı: https://en.wikipedia.org/wiki/Three-player_chess#Strategy
Matematiksel
