Yolcu uçakların üzerinde havayoluna ait markalar vardır. Ancak sizin de dikkat etmiş olacağınız gibi çoğu beyaz renktedir. Bu da aklımıza bunun belli bir nedenle yapılıp yapılmadığını getirecektir. Öncelikle evet. Özelikle beyaz renge boyanmasının belli bir nedeni vardır. Aslında bir değil birden çok nedeni bulunmaktadır. Bunun ana nedeni, güneş ışığını yansıtmaktır. Bu sayede hem ısınma hem de güneş radyasyonundan kaynaklanan olası zararlar en aza indirgenmektedir.
Bu anlamda beyaz boyayı uçağın koruyucu kremi gibi düşünebilirsiniz. Beyazın güneşi yansıttığını herkes bilir. Bir uçak beyaza boyandığında yolcular ve mürettebat daha serin bir ortama sahip olacaktır. Öte yandan daha koyu renkler, beyaz boyadan daha fazla termal etki sağlar. Yani uçaktaki sıcaklığı herkes için çok daha az konforlu hale getirebilir. Havayolu şirketlerinin yolcu konforuna çok önem verdiği düşünüldüğünde bu onlar için önemli bir faktörtür.
Ayrıca daha soğuk bir uçak, havayolları için daha ucuz soğutma maliyetleri anlamına gelir. Ama mesele sadece ısınma sorununu çözmek değildir. Tek bir uçağı boyamak için yüzlerce litre boyaya ihtiyaç olduğunu düşünürsek işin bir de ekonomik yönü vardır.
Uçakların Beyaz Boya İle Boyanmasının Temel Nedeni Ekonomidir
Boya ile korunan herhangi bir şey zaman içinde oksitlenme sorunu ile yüzleşecektir. Yani, uçağı kırmızı bir renk yaparsanız, bir süre sonra hem güneşe hem de çevre koşullarına maruz kaldığında, oksitlenme nedeniyle zaten beyazlaşma eğiliminde olacaktır. Bunun bedeli de elbette bir kere daha boyanmasıdır.
Sonucunda bu durum beyaz renk için geçerli değildir. Ayrıca standart bir beyaz boya diğer renkteki boyalara göre daha ucuz olduğundan beyaz uçakların bakımı daha ekonomik olur. Bu arada araç sahibi olan bir çok kişinin bildiği bir de gerçek vardır. Beyaz renk aracın yüzeyindeki çatlak, kırık, göçük gibi hasarların fark edilmesini zorlaştıracaktır. Bir uçakta boya, uçağın ağırlığına 272 – 544 kg ekler. Bu ekstra ağırlık, bir uçağın yaktığı yakıt miktarını artırır ve sonuçta bu sekiz adede kadar ek yolcu taşımaya eşdeğer olabilir. Bu gereksiz ağırlığın kaldırılması, uçuşların işletilmesini daha ucuz hale getirir.
Tarihsel olarak bu sorunu çözmek için bazı havayolları hiç boya kullanmamaya çalışmıştır. Bu nedenle, uzun bir süre American Airlines uçaklarını metal renginde tutmuştur. Ancak bu sefer de başka bir sorun ortaya çıkmıştı. Bu da uçakların renginin zamanlar kararmasıydı. Sonucunda bu sefer de cilalamak için para ve zaman harcamak zorunda kalacaklardı. Bu yüzden zaman içinde onlar da zamanla beyaz boya kullanamaya başlayacaklardı.
Uçak Rengi İle Kuş Çarpmaları Arasında Bir İlişki Var mı?
Hareket eden bir hava aracı için havadaki önemli tehlikelerden birisi de kuş çarpmasıdır. Bu çarpışmalar tahmin edilemeyecek kadar büyük hasarlara yol açmakta, hatta bunun da ötesinde hava aracının düşmesine bile sebep olmaktadır.
Örneğin, 1 kg ağırlığında bir kuş 350 km/h hızla giden bir uçağa çarptığında çarpma bölgesinde yaklaşık 9 ton civarında bölgesel bir kuvvet oluşturur. Bu nedenle bu sorunun önlenmesi amaçlı da çeşitli araştırmalar yapılıyor. Yapılan çalışmalar kuşların açık renkli uçaklara, koyu mavi renkli olanlara göre daha az çarptığı tespit edilmiş durumdadır. Uzmanlar açık bir rengin gökyüzünde daha fazla kontrast oluşturduğunu, bunun da kuşların uçağı fark etme olasılığını artırdığını düşünmektedir.
Tüm bunların neticesinde hiç mi farklısını yok diye de düşünmüş olmanız olasıdır. Elbette var. Dikkate değer bir tanesi, Tourism New Zealand ile 13.3 milyon dolarlık bir pazarlama ortaklığının parçası olarak uçaklarının bir kısmını siyaha boyayan Air New Zealand ‘dır.
Kaynaklar ve ileri okumalar:
- Here’s why most planes are white. yayınlanma tarihi: 21 Aralık 2017; Bağlantı: https://www.businessinsider.com
- Why Most Aircraft Are Painted White. yayınlanma tarihi: 11 Ekim 2022; Bağlantı: https://simpleflying.com
- Bird Strikes and Aircraft Fuselage Color: A Correlational Study. September 2011; Human-Wildlife Interactions 5; DOI:10.26077/mbfm-4q47
Dip Not:
Matematiksel, 2015 yılından beri yayında olan ve Türkiye’de matematiğe karşı duyulan önyargıyı azaltmak ve ilgiyi arttırmak amacıyla kurulmuş bir platformdur. Sitemizde, öncelikli olarak matematik ile ilgili yazılar yer almaktadır. Ancak bilimin bütünsel yapısı itibari ile diğer bilim dalları ile ilgili konular da ilerleyen yıllarda sitemize dahil edilmiştir. Bu sitenin tek kazancı sizlere göstermek zorunda kaldığımız reklamlardır. Yüksek okunurluk düzeyine sahip bir web sitesi barındırmak ne yazık ki günümüzde oldukça masraflıdır. Bu konuda bizi anlayacağınızı umuyoruz. Ayrıca yazımızı paylaşarak da büyümemize destek olabilirsiniz. Matematik ile kalalım, bilim ile kalalım
Matematiksel
